Buradasın
İlk Türk İslam Devletlerinde ve Osmanlı'da Ordu Yapısı ve Sistemler
youtube.com/watch?v=8hov4mgMCggYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan tarih dersi formatındadır. Eğitimci, ilk Türk İslam devletlerindeki ordunun yapısını ve Osmanlı'daki karşılıklarını anlatmaktadır.
- Video, ilk Türk İslam devletlerinde (Selçuklu, Karahanlı, Gazne) ordunun nasıl oluşturulduğunu, gulam ve ikta sistemlerini açıklamaktadır. Ardından bu sistemlerin Osmanlı'daki karşılıklarını detaylı şekilde ele almaktadır: gulam sisteminin pençik ve devşirme sistemleriyle, ikta sisteminin tımar sistemiyle, gulaman-ı sarayın yeniçeri/kapıkulu sistemiyle karşılık geldiği anlatılmaktadır. Ayrıca kadir kudat-kazasker, divan-ı istifan-defterdar, melik-şehzade, atabey-lala, maristan-darüşşifa ve fütüvvet teşkilatı-lonca gibi kavramların karşılıkları da açıklanmaktadır.
- 00:01İlk Türk İslam Devletlerinde Ordu Yapısı
- İlk Türk İslam devletlerinde (Selçuklu, Karahanlı, Gazne) ordu yapısında ikta askerleri, gulaman-ı saray, müfretler ve hassa ordusu bulunurdu.
- İlk Türk İslam devletlerinde ordu oluşturulurken gulam ve ikta sisteminden faydalanılmıştır.
- Gulam sistemi, savaşlarda ele geçen esirlerin yetiştirilmesiyle oluşan sistemdir ve gulaman-ı saray olarak adlandırılır.
- 00:55Gulam ve İkta Sistemleri
- İkta sistemi, devletin taşra'daki askerlerin masraflarını topraktan karşılamasıdır; bu askerler savaş zamanı savaşa gider, savaş olmadığı zaman topraktaki üretimi denetler.
- Gulam sistemi saray ordusu (merkez ordusu) oluştururken, ikta sistemi eyalet ordusunu oluşturur.
- Gulaman-ı sarayın masrafı hazineden karşılanırken, ikta ordusunun masrafı topraktan karşılanır ve bu askerlerin aldığı maaş "gani" olarak adlandırılır.
- 01:57Osmanlı'daki Karşılıklar
- İktanın Osmanlı'daki karşılığı tımar, ikta ordusunun karşılığı tımarlı sipahidir.
- Gulamın Osmanlı'daki karşılığı Murat dönemindeki pençik sistemi ve daha sonra II. Mehmet döneminde uygulanan devşirme sistemidir.
- Gulaman-ı sarayın Osmanlı'daki karşılığı yeniçeri (kapı kolu)dir.
- 03:10Diğer Sistemlerin Osmanlı'daki Karşılıkları
- Kadi kudat'ın Osmanlı'daki karşılığı kazasker, divan-ı istifanın karşılığı defterdardır.
- Melik'in Osmanlı'daki karşılığı şehzade, atabey'in karşılığı laladır.
- Maristan'ın Osmanlı'daki karşılığı darüşşifadır, fütüvvet teşkilatının karşılığı loncadır.