Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan felsefi ve matematiksel bir anlatımdır. Konuşmacı, görelilik kavramı, gerçekliğin doğası ve matematiksel kavramlar arasındaki ilişkileri açıklamaktadır.
- Video, ışık hızı ve görelilik kavramlarıyla başlayıp, farklı gözlemcilerin zamanı, uzunluğu ve kütleyi farklı algıladıklarını açıklamaktadır. Ardından akılcılar ve mantıkçılar arasındaki görüş farklılıkları ele alınmakta, bilimin bu iki akım arasındaki ortak değer olduğu vurgulanmaktadır. Son bölümde ise e sabiti, pi sayısı, türev ve integral gibi matematiksel kavramlar üzerinden varoluş süreci, zaman, mekan ve hız arasındaki ilişkiler incelenmektedir.
- Konuşmacı, var olan her şeyin e üst üstel fonksiyonunun katlarına uygun olarak oluştuğunu belirtirken, bu fonksiyonun kaynağının ve hedefinin yine kendisi olarak tespit edilemediğini vurgulamaktadır. İki farklı görüş sunulduğu belirtilerek, var olan süreçlerin bu boyutun ötesiyle ilişkili olduğu matematiksel olarak ifade edilse de, herkesi tatmin edebilecek somut bir kanıt henüz elde edilmediği ifade edilmektedir.
- 00:01Görelilik Kavramı
- Öznenin veya nesnenin hızını temsil eden ifade, hızın içerisinde tanımlı olduğu kümeyi gösterir.
- C ifadesi ışığın hızını temsil eder ve maddenin asla ulaşamayacağı hızdır, bu nedenle ışık hızı madde dünyadaki cisimlerin tüm hızlarını barındıran küme olarak düşünülebilir.
- Herhangi bir hareketlinin hızı ne olursa olsun ışık onun hızına göre sabittir ve hareketli hızını arttırsa da ışıkla arasındaki hız farkı değişmez.
- 01:06Görelilik Formülü ve Anlamı
- Hareketlinin ışık hızına oranı (v/c) hareketin kendisini ifade eder ve bu oran, hareketlinin hızının elemanı olduğu kümenin ışık hızının elemanı olduğu kümeye oranıdır.
- Bu orandan ışık hızının altında ve üstünde ortak olan hareket terimini çıkartırsak, hem ışık hızının altındaki hem de üstündeki hareketleri kapsayan hareketlilik olarak tanımlayabileceğimiz bir çevre ortaya çıkar.
- Bu çevrenin karekökü bizi hareketi oluşturan kaynağa götürür ve bu parça göreliliktir.
- 02:23Görelilik ve Gerçeklik
- Görelilik, bir şeyin gerçeği ile yani orijinal haliyle gözlemcinin ölçümü arasındaki farklılıktır.
- Orijinal kaynakla göreliliğin oluşturduğu bütünlük, yani orijinal oranla göreliliğin çarpımı bize gözlemcinin nazarındaki gerçeği verir.
- Lorenz faktörü olarak anılan formül, hareketle bağlantılı olan kütle, uzunluk ve zaman gibi kavramların göreceli olduğu ve farklı gözlemciler tarafından farklı algılandıkları gerçeğiyle yüzleştiriyor.
- 03:26Görelilik ve Hayat
- Farklı gözlemciler zamanı, uzunluğu ve kütleyi birbirlerinden farklı algılamaktadırlar.
- Her şey görecelidir; bir olayı farklı gözlemciler birbirlerinden farklı algılarlar ve böylelikle bizler gözlemcilerin asıl olanı değil, gerçekleşmekte olanın bir tür yansımasını gözlemlediklerini anlamış oluruz.
- Hayat, her gözlemcinin kendine has olan gerçekliği deneyimlediği bir tümel yapıdır; algıladıklarımız gerçekleşmekte olanın kendisi değildir, bize göredir, göreli gerçektir.
- 05:16Akılcılık ve Teslimiyet
- Akılcılar olarak adlandırabileceğimiz bu arkadaşlara göre, bireyin gerçek olana katılma eğilimi göstermesi, süreçleri denetlemeye çalışmak yerine iyi niyetli, masum bir yaklaşım sergileyerek faydalı bir birey olma çabası teslimiyet ya da iman kavramıyla tanımlanır.
- İnsanın teslimiyet çabası, yani imanla hareket etme gayreti, en basit hislerimizin oluşumundan en büyük düşüncelerimizin doğuşuna kadar hem özümüzde bulunduğu için tarafımızdan kapsamakta olan, hem de hedeflerimize dair seçimlerimizde belirleyici rol üstlenerek bizi kuşatmakta olan, yani bizleri hem içimizden hem de dışımızdan kapsamakta kuşatmakta olan sayesinde daha gerçek olana doğru yol aldığımız en temel değer, en temel yöntemdir.
- Var olan diğer tüm değerler ve yöntemler bu çabanın ürünü olarak ortaya çıkmışlardır.
- 06:44Mantıkçılık ve Görelilik
- Mantıkçılar olarak adlandırdığımız bireylere göre, algılarımızın göreli olduğunu bildiğimiz bir ortamda hayatımızın göreli olmayan mutlak bir gerçekle ilişkili olduğundan bahsetmek mümkün değildir.
- Herkesin tek bir gerçek üzerinde uzlaşarak huzur içinde yaşayabileceği bir ortam, her fikri kapsayan tek bir fikir üzerinde anlaşabilmemiz neticesinde mümkün olsa bile, o fikir de bizim gibi algıları göreli olan birisinden çıktığı için tamamiyle göreli olacaktır.
- Akılcıların mutlak gerçeği temsil eden nazardan bağımsız bir sürecin varlığını ispatlamak için Musa'nın Kızıldeniz'i yarması, İsa'nın ölüleri diriltmesi gibi olayları örnek göstermesi mantıkçıları göreli olmayan sürecin varlığına ikna etmeye yeterli olamayınca, mantıkçıları rekabetten vazgeçirerek ortak fayda için çalışmaya ikna edemeyen akılcılar, mecburen farklı fikirlerin rekabetinden doğan zararı engelleyebilmek, aydınlanma yolunda en az zararla ilerleyebilmek adına mantıkçıların ideolojisine uygun ürünler, uygun süreçler oluşturarak evrensel gerçeklerle, ideal hayatla ilgili fikirlerini mantıkçıların anlayabileceği şekilde aktarmak zorunda kalmaktadır.
- 08:51Bilim ve Görelilik
- Bilim, hem mantığın tecrübesini hem de aklın tecrübesinin ispatlanabilen kısmını temsil eden, akılcıyla mantıkçı arasındaki ortak olan değerlerin başında gelen önemli bir araçtır.
- Akılcılara göre Musa'nın Kızıldeniz'i yarması ile ilgili ifadelerin olaylara bizzat şahit olmayan bazı bireyler tarafından reddedilmesi bir şekilde kabul edilebilir.
- Fakat Musa'yı reddeden aynı mantıkçıların maddeyi ışık hızının karesi gibi elemanı olamayacağı bir kümeyle beraber yorumlayarak bir yandan da maddenin, dolayısıyla maddeyle ilişkili olduğumuz için hepimizin boyut ötesi bir gerçekliğin parçası olduğunu iddia eden formülü reddetmemesi anlaşılır durum değildir.
- 10:11Matematik ve Boyutlar
- Matematikteki bir değerin karesi o değer cinsinden oluşturulmuş bir kümeyi ya da bütünlüğü temsil eder.
- Karekök eksi bir'in karesi eksi bir'e karşılık gelir ve bu ifade üzerine yapılan araştırmalar sayesinde sayma sayıların ardından ihtiyaç gereği doğal, tam, rasyonel ve irrasyonel sayıların keşfedilmesi gibi yine ihtiyaç gereği iyi sayısının keşfedilmesi ile tüm matematiksel işlemlerle uyumlu olan ve başka boyutlarla etkileşim halinde olduğumuzu gösteren birden fazla boyuta sahip olan karmaşık sayılar bulunmuş oldu.
- Var olan bir değerin miktarından bağımsız olarak belirli bir süre içerisinde o değeri iki katına çıkaran bir süreç, süreci daha fazla etaba ayırmaya devam ettikçe süreçten elde ettiğimiz fayda artışı gitgide yavaşlayarak e sabiti diye adlandırılan bir sayıya yaklaşmaktadır.
- 13:44Matematiksel Sabitlerin Anlamı
- E sabiti, sınırlı bir süreçte belirli sayıda tekrarlama fırsatı yakalayan bir oluşumun sağlayabileceği en yüksek faydanın oranını temsil eden birim sayıdır.
- Pi sayısı, çemberin çevresinin gözlemcinin algılayabileceği en uzak iki nokta arasındaki uzunluğa oranını verir ve her çember için aynıdır.
- Birim parçası, bir bütünlüğün olabilecek en küçük parçasıdır ve çarpma işleminde etkisizdir.
- 16:18Türev ve Fonksiyonlar
- Noktalar peşi sıra birleşerek doğru parçası oluşturur, bu doğru parçası tekrarlanarak alan ve hacim oluşturur.
- Türev kuralları gereği, x küp ifadesinin türevi üç x kare, x kare ifadesinin türevi iki x, x ifadesinin türevi bir x'tir.
- Bir fonksiyonun türevi, o fonksiyonu oluşturan temel şartlar hakkında bilgi verir ve fonksiyonun ortaya çıkmasını sağlayan kaynağı temsil eder.
- 18:09Hız ve Türev İlişkisi
- Hız, bir bölü hızların eleman olduğu kümenin birimini temsil eder.
- Bir fonksiyonun konuma göre türevi, o fonksiyonu oluşturan temel koşulu mekan cinsinden ifadesidir.
- Bir fonksiyonun ikinci kez türevi, mekan cinsinden elde ettiğimiz parçayı oluşturan kaynağa dair bir veri elde etmemizi sağlar.
- 19:37Zaman, Mekan ve Hız İlişkisi
- Bir fonksiyonun iki kere zamana göre türevi, u fonksiyonunun zaman cinsinden elde ettiğimiz parçasını oluşturan kaynağa dair bir referans elde etmemizi sağlar.
- Bu ifadeler, içerisinde bulunduğumuz mekanın, zamanın ve hızın oluşmasını sağlayan süreci başlatan nedeni temsil eder.
- Bu fonksiyon, zamanı, mekanı ve hızı oluşturan kaynakların özlerinde birbirlerine belirli matematiksel kanunlarla bağlı olduğunu iddia eder.
- 20:24E Üstel Fonksiyon ve Varlık
- E üstel fonksiyonu ile temsil edilen bir süreç, süreci ve sürecin sonucunu temsil eden fonksiyonun en temel parçasıdır.
- Bir fonksiyonun türevini kendisine bölersen, o fonksiyonu oluşturan tanımlanabilecek en küçük birim değere ulaşmış olursun.
- E tabanındaki üst üstel fonksiyonların var olan her şeyin temel birimi olduğu, yani var olan her şeyin e sayısının üst katlarına uygun olarak oluşmakta olduğu gerçeği ortaya çıkmış oluyor.
- 22:50Fonksiyon ve Üstel Fonksiyon
- Bir fonksiyon, bir veya birden fazla değişken değer içeren bir süreci temsil eden bir ifadedir.
- Bir üstel fonksiyon ise aynı şekilde bir veya birden fazla değişken değer içeren ve belirli bir taban değerin katı olan bir süreci temsil eder.
- Bir üslü fonksiyonun türevi, ifadenin kendisi üssün türevi ve sonucu üslü ifadenin tabanına eşit olan bir e üst üstel fonksiyonunun birbirleriyle çarpımına eşittir.
- 24:25Varoluş Süreci
- Fonksiyon ve sonucu henüz oluşmamışken, süreç ve sonucu henüz oluşmadı, henüz yok derken bile onlar en başında tüm ayrıntılarıyla eksiksiz olarak mevcuttu.
- Gerçekte hiçbir şey önce ya da sonra oluşmadı, var olan her şey, onları oluşturan kaynakta önceden zaten mevcuttu.
- Var olan her şey ve onları oluşturan tüm sebepler ve varlıkların oluşum süreçleri hiçbiri sonradan oluşmuş değildirler, her şey en başından itibaren sonsuzlukta zaten mevcuttur.
- 26:08Kuantum Düzeyi ve Boyutlar
- Olasılık fonksiyonu, olabilecek en küçük madde parçacığının uzayımızda belirli bir zamanda ve belirli bir konumda bulunma ihtimalini temsil eder.
- Fonksiyonun temsil ettiği parçacığın enerjisi, boyutumuzun dışında, boyutumuzdaki parçacığa belirli bir açıyla ve eş zamanlı olarak var olan enerjiye eşittir.
- Kuantum düzeyde fonksiyonların içinde bulundukları, ait oldukları boyutta kendilerine bağlı başka boyutlar oluşmasına neden olduklarını keşfetmiş oluyoruz.
- 27:52Varlığın Matematiksel Açıklaması
- Var olan her şeyin e sayısının üst üstel fonksiyonuyla ilişkili olduğu ve her şeyin e üst üstel fonksiyonunun katlarına uygun olarak oluştuğu belirtiliyor.
- e üzeri x fonksiyonunun türevinin ve integralinin kendisine eşit olduğu ifade ediliyor.
- Var olanın oluşum ve yenilenme hızının gözlemcinin anlayışının sınırlarını aştığı için, gözlemci süreci kavramakta yetersiz kalıyor.
- 28:46Varlığın Gerçekliği Hakkında İki Görüş
- Gerçek olan karşımızda durandan başka bir şey değil, bizler varlığın sınırlarındaki döngüyü izlemekteyiz.
- Var olanların birbirlerine dönüşümünü izlemekteyiz, dahası yok.
- Var olan her şeyin bir e-üst üstel fonksiyonunun sonucu olduğunu tespit edebilsek de, araştırmalarımız e-üstel fonksiyonunun kaynağını ve hedefini yine kendisi olarak tespit edebilmekten öteye geçemiyor.
- 29:25Matematiksel İfadelerin Sınırları
- Var olan süreçlerin bu boyutun ötesiyle ilişkili olduğunu matematiksel olarak ifade edebilsek de, herkesi kesin olarak tatmin edebilecek somut bir kanıta henüz ulaşmış değiliz.
- Formüllerin işaret ettiği gerçeğin ne olduğuna dair iki farklı görüş mevcut.