Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan gelişim psikolojisi konulu kapsamlı bir tekrar dersidir. Eğitimci, öğrencilere temel kavramları ve önemli teorileri anlatmaktadır.
- Video, gelişim psikolojisinin temel kavramlarını (gelişim, büyüme, olgunlaşma, hazır bulunmuşluk, öğrenme, kritik dönem) açıklayarak başlıyor ve ardından gelişimin ilkelerini ele alıyor. Daha sonra Piaget'in bilişsel gelişim teorisi, Vygotsky'nin yakınsal gelişim alanı, Chomsky'nin dil gelişimi teorisi ve ahlak gelişimi gibi konular detaylı şekilde anlatılıyor. Son bölümde ise Freud'un yapısal ve topoğrafik kuramı, psikoseksüel evreleri, Erikson'un psikososyal kuramı ve savunma mekanizmaları örneklerle açıklanıyor.
- Videoda her kuram için örnekler verilerek, özellikle Freud'un id-ego-süper ego ilişkisi, psikoseksüel dönemlerin özellikleri ve Erikson'un kritik dönemleri detaylı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca savunma mekanizmaları (bastırma, yansıtma, yer yön mekanizması, mantığa bürüme, yüceltme, ödünleme, özdeşim kurma ve polyannacılık) kavram haritası şeklinde özetlenmektedir.
- 00:12Gelişim Psikolojisinin Temel Kavramları
- Gelişim olumlu değişim, büyüme fiziki ve niceliksel değişiklikler, olgunlaşma ise yapabilecek düzeye gelme sürecidir.
- Hazır bulunmuşluk öğrenmeye hazır olma süreci, ilgi, istek, ön öğrenme ve önbilgi gibi kavramlarla ilişkilidir.
- Kritik dönem, gelişime en açık olunan, gelişimin hızlandığı ve çevrenin etkisinin yoğunlaştığı zaman dilimidir.
- 01:54Gelişimin İlkeleri
- Gelişim sürekli aşamalıdır ve bu sıranın değişmez olduğu bir süreçtir.
- Gelişim nöbetleşe devam eder, bir çocuğun hızını kaybetmesi diğerinin daha hızlı gelişim göstermesine neden olabilir.
- Gelişim kalıtım ve çevrenin ortak etkileşiminin bir sonucudur ve gelişimde bireysel farklılıklar vardır.
- 03:46Piaget'in Bilişsel Gelişimi
- Şema doğuştan getirilen, ilk oluşan kavramlardır; olgunlaşma ise belli bir düzeye gelmesidir.
- Duyu-motor öncesi dönem (0-2 yaş) taklit, ertelenmiş taklit, nesne sürekliliği ve döngüsel tepkiler içerir.
- İşlem öncesi dönem (2-7 yaş) ben merkezcilik, paralel oyun, monolog, animizm ve yapaycılık içerir, korunumu kazanamama ve tek yönlü sınıflama yapar.
- 06:31Piaget'in Bilişsel Gelişimi (Devam)
- Somut işlemler dönemi (7-12 yaş) benmerkezcilikten uzaklaşır ve korunumu kazanır.
- Soyut işlemler dönemi (12-18 yaş) tümevarımsal, tümdengelimsel, hipotetik ve göreli düşünme becerilerini içerir.
- Yakınsal gelişim alanı kazanılan beceriye vurgu yaparken, yapı iskelesi gösterilen yola ve rehberliğe vurgu yapar.
- 08:15Dil Gelişimi
- Chomsky'ye göre çocuklar aşırı kurallaştırma (doktorcu, öğretmenci) ve eksik kurallaştırma (doktor, çiçekçide çiçek satan abla) yaparlar.
- Dil gelişiminin devreleri: agulama evresi (0-12 ay), tek sözcük dönemi (12-18 ay), telegrafik dönem (18-24 ay) ve ilk gramer dönemidir.
- Tek sözcük dönemi dil gelişiminin kritik dönemidir.
- 09:43Ahlak Gelişimi
- Piaget'e göre ahlak öncesi dönemde (6 yaş öncesinde) ahlak gelişiminin başladığını savunur.
- Dışa bağımlı dönemde niyet kimsenin umurunda değil, kurallara uymak zorunluluktur ve otoritenin koyduğu kuralların dışına çıkılmaz.
- Ahlaki özerk dönemde (göreceli ahlak) kural sabit ve değişmez değildir, niyetler önemlidir.
- 10:46Colberk'in Ahlaki Gelişim Dönemi
- Colberk'in ahlaki gelişim dönemi gelenek öncesi, geleneksel dönem ve gelenek sonrası olmak üzere üç ana bölüme ayrılır.
- Geleneksel dönemde "kanun-düzen eğilimi" görülür, örneğin Şadiye kapalı alanda sigara yasaklandığında içilmemesi gerektiğini söyler.
- Gelenek öncesi dönemde "itaat-ceza" ve "saf-çıkarcı" eğilimler görülür, örneğin Orhan kimse görmeyecekse sigara içilebileceğini söyler.
- Gelenek sonrası dönemde "toplumsal sözleşme" ve "evrensel ahlak" eğilimler görülür, örneğin Murat insan yaşamına değer vererek sigara içilmemesi gerektiğini belirtir.
- 12:40Freud'un Yapısal Kişilik Kuramı
- Yapısal kişilik kuramında üç temel kavram vardır: id (vahşet dürtüleri, cinsel arzular), ego (mantıksal karar veren) ve süper ego (ahlaki polis).
- Topografik kuramda bilinç, bilinç öncesi ve bilinçdışı olmak üzere üç seviye vardır.
- Bilinçdışı vahşet dürtülerimizi, bilinç öncesi ön bilinçli anıları, bilinç seviyesi ise şu anki düşüncelerimizi ve algılarımızı içerir.
- Bilinçdışındaki şeyler rüyalar, şakalar, dil sürçmesi, serbest çağrışım ve rüya analizi ile açığa çıkarılabilir.
- 14:01Psikoseksüel Kuram
- Psikoseksüel kuramda beş ana dönem vardır: oral dönem (1 yaş), anal dönem (13 yaş), fallik dönem (36 yaş), gizli-latent dönem (6-12 yaş) ve genital dönem (12-18 yaş).
- Oral dönemde emme alışkanlığı görülür ve bu dönem Erikson'un temel güvene karşı güvensizlik dönemine denk gelir.
- Anal dönemde tuvalet alışkanlığı görülür ve bu dönem özerkliğe karşı kuşku ve utanç dönemine denk gelir.
- Fallik dönemde haz odağı genital bölgedir, ödipal karmaşa yaşanır (erkeklerde Odipus kompleksi, kızlarda Elektra kompleksi) ve bu dönem girişimciliğe karşı suçluluk dönemine denk gelir.
- Gizli-latent dönemde haz bütün vücuda yayılır ve bu dönem başarıya karşı yetersizlik dönemine denk gelir.
- Genital dönemde haz cinsel organda olur ve bu dönem kimlik kazanmaya karşı rol karmaşası dönemine denk gelir.
- 16:42Erikson'un Psikososyal Gelişim Kuramı
- Erikson'un psikososyal gelişim kuramında beş ana dönem vardır: temel güvene karşı güvensizlik (0-1 yaş), özerkliğe karşı kuşku ve utanç (1-3 yaş), girişimciliğe karşı suçluluk (3-6 yaş), başarıya karşı yetersizlik (6-12 yaş) ve kimlik kazanmaya karşı rol karmaşası (12-18 yaş).
- 18-30 yaş arası yakınlığa karşı yalıtılmışlık, 30-60 yaş arası üretkenliğe karşı durgunluk, 60 yaş ve sonrası benlik bütünlüğüne karşı umutsuzluk dönemleridir.
- Bebekte güvenli bağlanma, güvensiz kaçınan, güvensiz bağlanma ve güvensiz bağlanma olmak üzere dört bağlanma türü vardır.
- Maria'nın ergenlik döneminde açığa çıkan dört kimlik statüsü vardır: başarılı kimlik (kimlik arayışı ve kendi kararı), ipotekli kimlik (kimlik arayışı yok, başkaları karar veriyor), maratoryum kimlik (kimlik arayışı var, karar yok) ve dağınık kimlik (ne arayış var ne karar).
- 19:29Savunma Mekanizmaları
- Bastırma, unutmak kelimesi genellikle bastırma ile genelleştirilir ve bilinçdışına gönderme anlamına gelir.
- Yansıtma, kendinde olan bir şeyi başkasına varmış gibi göstermektir; örneğin çapkın biri başkasına çapkın diyebilir.
- Yer yön mekanizması, bir duyguyu başka bir yere yansıtmaktır; örneğin telefonda tartışma yaşayan biri mağazadaki satış elemanına kızgınlığını yansıtabilir.
- 20:44Diğer Savunma Mekanizmaları
- Mantığa bürüme, kişinin olumsuz duygularını mantıklı bir şekilde açıklamaya çalışmasıdır; örneğin sınava çalışmak zorunda olan biri partiye gitmek için kendini motive edebilir.
- Yüceltme, toplum tarafından kabul edilmeyen dürtülerin meslek veya sanatla toplum açısından onaylanacak bir şekilde bürünmesidir; cerrahlar bu mekanizmaya örnektir.
- Özdeşim kurma, başkasına öykünme durumudur; örneğin ailelerin çocuklarıyla övünme durumları bu mekanizmaya örnektir.
- 21:30Kişilik Gelişimi Kavramları
- Freud'un yapısal kuramında id, ego ve süper ego; topoğrafik kuramında bilinç, bilinç öncesi ve bilinçdışı bulunur.
- Freud'un psikoseksüel kuramında oral evre (1,5 yaş), ana evre (1,5-3 yaş), fallik evre (3-6 yaş), latent evre (6-12 yaş) ve genital evre (12-18 yaş) vardır.
- Erikson'un psikososyal kuramında temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk, başarıya karşı aşağılık duygusu gibi temel güvene karşı güvensizlik, girişimciliğe karşı suçluluk,