Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan akademik bir ders formatındadır. Konuşmacı, pazar günü verdiği dersin devamı niteliğinde Foerbach ve Marx arasındaki felsefi ilişkiyi ele almaktadır.
- Video, Foerbach'ın (1804-1872) hayatı, felsefi çalışmaları ve Marx ile olan ilişkisini tarihsel bağlamda incelemektedir. Konuşmacı, Foerbach'ın Hegel'den Marx'a geçişin filozofu olduğunu savunarak, Marx'ın ona olan saygısını ve eleştirilerini açıklamaktadır. Ayrıca Marx'ın insan anlayışını "essemble toplumsal ilişkilerin bütünü" olarak tanımlaması ve dinin tarihsel bir olgu olarak görülmesi gerektiği görüşü detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca Foerbach'ın ateizm anlayışı, Marx'ın onun idealist felsefesini eleştirisi ve insanın hayatta kalabilmek için gerekli olanları üretmeye başlamasıyla hayvan dünyasından ayrıldığı vurgusu gibi konular da işlenmektedir. Engels'in mektuplarından alıntılarla ateizmin bir din olduğu da belirtilmektedir.
- 00:21Foerbach'ın Hayatı ve Tarihsel Yeri
- Foerbach 1804-1872 yılları arasında yaşamış, bu dönemde Kant (1724-1804), Hegel (1771-1831) ve Marx (1818-1883) gibi önemli Alman filozoflar yaşamıştır.
- Foerbach, Hegel'den Marx'a geçişin filozofu olarak değerlendirilmektedir.
- Foerbach'ın tarihsel konumu, iki büyük filozofun arasına sıkışması nedeniyle önem kazanmıştır.
- 03:46Foerbach'ın Eğitim Hayatı
- Foerbach, nüfuzlu bir ailenin çocuğu olarak doğmuş, babası bir profesör ve kuzenleri Alman kültür dünyasında önemli yerlere yerleşmiştir.
- Heidelberg Üniversitesi'nde ilahiyat okumak üzere başlamış, ancak ilahiyatın kendisini tatmin etmediğini ve dünyayı kavramak için felsefeye ihtiyaç duyduğunu belirtmiştir.
- Baba, Foerbach'ın Berlin'e geçip Hegel'in öğrencisi olmasına izin vermiş, Hegel'in kürsüsünü vasat bir öğrencinin profesörlüğüyle devralmıştır.
- 06:30Foerbach'ın Akademik Hayatı ve Marx İlişkisi
- Foerbach, "Ölüm ve Ölümsüzlük Üzerine Deneme" adlı eseri nedeniyle akademiden atılmış, bu olay hayatının bütününü belirleyen bir etki yapmıştır.
- Akademiden atıldıktan sonra küçük bir kasabada yaşamış, Marx dahil olmak üzere marksist çevrelerden iş teklifleri almıştır.
- Foerbach kendini komünist olarak tanımlamış, ancak Marx'ın anladığı anlamda bir komünizm değil, Adiller Birliği örgütünden haberdar ve gevşek ilişkileri vardır.
- 08:50Foerbach'ın Eserleri ve Etkisi
- Foerbach'ın temel çalışması "Hıristiyanlığın Özü" adlı iki ciltlik kitaptır ve Avrupa'yı etkileyen bir eserdir.
- Marx, Alman idealist felsefesine dönerek "Siz tekrar yol alabilmek için, düşünebilmek için Foerbach'tan geçmek zorundasınız" demiştir.
- Foerbach, Hıristiyanlığın ve daha sonra dinin özü adlı çalışmasında din eleştirisiyle Müslüman idealist felsefesinin devamı olarak ağırlığını hissettirmiştir.
- 11:43Foerbach'ın Ateizm Anlayışı ve Etkisi
- Foerbach, kendisini ateizmin peygamberi olarak tanımlamış, ateizmin felsefedeki kurucu babası olarak kabul edilmiştir.
- Foerbach, Rus entelektüelleri tarafından bilinmiş ve daha sonraki yıllarda Doğu Almanya'daki felsefe çevreleri onu Marksizm'in ön tarihi olarak öne çıkarmaya çalışmıştır.
- Foerbach'ın Marksizm'in ön tarihi olarak görülmesi, teizmin Marksizmin içine yerleştirme çabasıdır.
- 14:42Foerbach ve Marksizm İlişkisi
- Foerbach, ateizmi Marksizm'in içine yerleştirme çabasının en sağlam noktası olarak görülüyor.
- Foerbach'ın Marksizm içinde tanımlanması için işçi sınıfı ile olan bağı vurgulanıyor; Foerbach öldüğünde Almanya'nın en büyük işçi gösterisi yapılmış.
- Foerbach'ın ömrünün son iki yılında sosyalist partiye üye olduğu belirtiliyor.
- 17:08Marx'ın Foerbach'ı Eleştirisi
- Marx, Foerbach'ı eleştirmek için "Foerbach Üzerine Tezler" başlıklı eserler yazmaya başlıyor.
- Marx'ın Foerbach'tan koptuğu nokta, Foerbach'ın idealist felsefesinin çıkış noktası olan din ve insan anlayışında ortaya çıkıyor.
- Foerbach'a göre insanın özü dindir ve insan tek başına din üretebilen canlıdır, bu da Kant'ın akıl kavramı yerine dine dönüyor.
- 22:25Marx'ın İnsan Anlayışı
- Marx, Foerbach'ın insanı dinle, dille veya akılla diğer canlılardan ayırabileceğini kabul ederken, insanın hayatta kalabilmek için gerekli olanları kendisi üretmeye başladığında hayvan dünyasından koptuğunu belirtiyor.
- Marx'ın "geçim araçları" kavramı, insanın hayatta kalabilmesi için gerekli olanları üretmek anlamına geliyor.
- Marx, Foerbach'ın felsefesinin idealist çekirdeğini tahrip ederek, dinin tarihsel ve toplumsal sürecin sonucu olarak ortaya çıktığını savunuyor.
- 26:07Dinin Tarihsel ve Toplumsal Yorumu
- Marx'ın dini tarihsel ve toplumsal bir olgu olarak görmesi, idealist ve ateist bir noktaya gitmediğini gösteriyor.
- Dine karşı militan mücadele, dini tahrip etmeye yönelik siyasi hat, Marksist bir hat değildir çünkü tarihsel toplumsal bir olguya karşı verilecek mücadele, tarihsel toplumsal koşulların değiştirilmesi anlamına gelmez.
- Antropolojinin verileri de Marx'a haklı çıkarıyor; Marx ve Engels, Foerbach'ın yaşadığı yerlerde henüz genç olan antropoloji disiplininden faydalanmışlar.
- 28:00İnsanın Tarihselliği ve Toplumsal İlişkiler
- İnsanın tanımlanmasında toplumsal ilişkilerin bütünü olarak görülmesi önemlidir.
- Marx'ın "insani yine anlatırken ölmüş bütün kuşakların ağırlığı bir kabus gibi yaşayan kuşaklar üzerine çöker" ifadesi insanın tarihselliğine vurgu yapar.
- İnsan tarihi bir varlıktır ve bizden önce yaşayan kuşakların ağırlığını taşırız, tarihsel süreçle şekillenmiş bilince sahibiz.
- 29:02Yeni İnsan Anlayışı ve Teorik Mühendislik
- Sovyetler Birliği'nin çöküşü gibi olaylar "yeni insan yaratılmadı da çöktü" gibi teorik olarak hiçbir şey ifade etmeyen saptamalarla açıklanamaz.
- İnsan anlayışını doğru bir şekilde kavranması, insanla kurulan ilişkinin ve dinle kurulan ilişkinin temelini oluşturur.
- Teorik mühendislik anlamında müdahaleler sadece zorlama ve baskı anlamına gelir.
- 30:20Ateizm ve Din İlişkisi
- Konuşmacı, "ateizm bir dindir" ifadesini kullanarak Engels'in 30 yıl önce ateizmin bir din olduğunu ilan ettiğini belirtiyor.
- Düşünme, din ve dinlerle kurulacak ilişkinin oturduğu zemindir.
- Bu anlayış, inançlı insanları ırkçılık boyutuna varan dışlamanın, küçümsemeden aşağılamanın Marksizm'e ne denli yakın ya da uzak olduğunu görme imkanı sağlar.