Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan fen eğitiminde kavram öğretimi ve materyaller hakkında kapsamlı bir eğitim dersidir. Öğretmen adaylarına yönelik hazırlanmış olup, KPSS ve ÖABT sınavlarında sorulan sorular örnek olarak kullanılmaktadır.
- Video, fen bilgisi öğretmenliği, fizik, kimya ve biyolojide kavram yanılgılarını giderme ve kavram öğretimi tekniklerini ele almaktadır. İçerikte kavram haritaları, zihin haritaları, bilgi haritaları, kelime ilişkilendirme testi, yapılandırılmış grid, V diyagramı, Venn şeması, tanımlayıcı dallanmış ağaç, kavramsal değişim metni, çürütme metni, üç boyutlu kavram yanılgılarını düzeltme testi, bilişsel çelişki, rol oynama, birleştirici analoji ve tahmin et-gözle açıkla gibi çeşitli materyaller ve teknikler detaylı şekilde incelenmektedir.
- Her bir materyal ve teknik için yapısı, kullanım alanları, puanlama yöntemleri ve örnek uygulamalar sunulmakta, özellikle yapılandırılmış grid için özel bir puanlama formülü detaylı olarak anlatılmaktadır. Video, bir sonraki derste bu materyallerin ve kavram yanılgısını teşhis etme giderme materyallerinin devam edeceğini belirterek sona ermektedir.
- 00:07Fen Eğitiminde Kavram Öğretimi ve Kavram Yanılgılarını Giderme
- Fen eğitiminde fen bilgisi öğretmenliği, fizik, kimya ve biyolojide kavram yanılgılarını giderme ve kavram öğretimi ile ilgili materyaller ve teknikler ele alınacaktır.
- ÖABT sınavlarında ÖYT derslerindeki araştırma, inceleme, sunuş yolu gibi stratejiler anlatılırken, bu kavramlar doğrudan sorulmayacak, sadece fen eğitimi ile ilgili özel durumları sorulacaktır.
- ÖYT'nin kavram öğretimi kısmı özellikle önemlidir; kavram haritaları, diyagramlar, Venn şeması gibi konular fen eğitimi bazlı olarak incelenecektir.
- 01:51Kavram Öğretiminde Kullanılan Teknikler
- Kavram haritaları, zihin haritaları, bilgi haritaları, kelime ilişkilendirme testi, yapılandırılmış grid ve diyagram, tanımlayıcı dallanmış ağaç gibi teknikler kavram öğretiminde kullanılır.
- Bilişsel çelişki (sokratik sorgulamanın eşdeğeri), rol oynama, birleştirici benzetme, tahmin et-gözle açıkla, düz anlatım, animasyon, yüz yüze görüşme, soru-cevap gibi teknikler de kavram öğretiminde önemlidir.
- Araştırma sorgulama (öyt'deki araştırma-inceleme stratejisinin eşdeğeri) üç türdür: yapılandırılmış, rehberli ve açık uçlu.
- 03:03Kavram Haritası, Zihin Haritası ve Bilgi Haritası Arasındaki Farklar
- Kavram haritası sadece kavramlardan oluşur, zihin haritası ise kavram, resim, olgu, olay, açıklama gibi her türlü öğeyi barındırabilir.
- Zihin haritasının oluşumu ve organizasyonu özgürdür, bilgi haritası ise daha sistematik ve bilimsel yapıdadır.
- Bilgi haritaları başka kişiye bilgi aktarması amacıyla düzenli ve sistematik yapılardır, zihin haritaları ise genellikle not alma amacıyla yapılmaktadır.
- 05:41Kavram Haritası Ölçme ve Değerlendirme
- Kavram haritası ölçülürken hiyerarşik yapı, kavram sayısı, hiyerarşik düzlem sayısı, çapraz ilişki ve örnekler değerlendirilir.
- Zihin haritası sistematik bir yapıya sahip değildir ve başka kişi tarafından net şekilde anlaşılabilecek tarzda olmak zorunda değildir.
- Bilgi haritasında ise sistematik bir yapı olması ve başka kişi tarafından net şekilde anlaşılabilmesi gerekir.
- 07:55Kavram Ağları ve Kelime İlişkilendirme Testi
- Kavram ağı, kavram haritasının özelleşmiş bir halidir ve gruplanmış, öbeklenmiş bir türüdür; genel geniş üst kavram merkezdedir.
- Kelime ilişkilendirme testi, öğrencilerin kavram hazinelerini incelemeye yarayan bir araçtır ve ünite başı veya sonunda uygulanabilir.
- Kelime ilişkilendirme testi, kavramlar arası ilişkilerin ve hiyerarşilerin doğru kurulmadığını gösteremez ve puan vermek açısından çok objektif bir yöntem değildir.
- 11:19Yapılandırılmış Grid
- Yapılandırılmış grid (Türkçe kaynaklarda ızgara olarak da geçer), öğretmen tarafından hazırlanmış altı, dokuz veya on iki kutucuklu kavram tablosudur.
- Öğrencilere verilen tablonun altında bazı sorular vardır ve soruların cevapları kutu numaralarının yazılmasıyla oluşturulur.
- Yapılandırılmış gridin zayıf yönü, öğrencilerin sorulara bolca yazabilmesidir ve bu zayıf yönü düzeltmek için özel bir puanlama formülü vardır.
- 12:32Yapılandırılmış Grid Puanlaması
- Yapılandırılmış gridin puanlaması için C1, C2, C3, C4 formülü kullanılır: C1 doğru seçilen kutucuk sayısı, C2 toplam doğru kutucuk sayısı, C3 yanlış seçilen kutucuk sayısı, C4 toplam yanlış kutucuk sayısıdır.
- Formüle göre öğrencilerin puanları -1 ile +1 arasında değişir, sonra bu puan 1 ile toplanıp 5 ile çarpılarak 10 üzerinden değerlendirilir.
- 14:04V Diyagramı
- V diyagramı, V sembolizasyonu ile gösterildiği üç bölüme ayrılan, öğrenciler tarafından doldurulması istenen bir materyaldir.
- V diyagramı genelde deneylerde ve laboratuvar çalışmalarında kullanılır, öğrencilerin deneyi zihinde yapılandırmalarını sağlayan bir araçtır.
- V diyagramının üç bölümü: başlangıçta planlama (problem belirleme, konuyu inceleme), ortada uygulama, sonunda değerlendirme ve yapılandırılmış bilgiye ulaşmadır.
- 15:42Venn Şeması
- Venn şeması matematikten gelen, Avusturyalı Venn isimli bir kişiye ait kümeler konusundan esinlenmiştir.
- Kavram öğretiminde çok iyi bir araçtır ve kavramlar arası ilişkileri görselleştiren pratik bir materyaldir.
- Venn şeması öğretmenin tahtaya çizmesi, sunum yaparken kullanımı veya boş olarak verilip öğrenci tarafından doldurulması istenmesi şeklinde kullanılabilir.
- 16:42Tanımlayıcı Dallanmış Ağaç
- Tanımlayıcı dallanmış ağaç temelde bir doğru-yanlış testidir, ancak doğru-yanlış cümleleri birkaç tanedir ve birbiriyle ilişkilidir.
- Öğrencinin ilk soruya verdiği cevapla bir yönelim belirlenir ve her cevabı onu bir yöne sevk eder.
- Öğretmen bu testten öğrencilerin doğru yanlış cevaplarını tespit ederek kavram yanılgılarını tespit edebilir ve giderebilir.
- 17:58Kavramsal Değişim Metni
- Kavramsal değişim metni, öğretmen veya uzman kişi tarafından hazırlanır ve öğrencilerin yazdığı bir şey değildir.
- Öğrencilerde bulunması olası kavram yanılgıları gideren, önce genel yanılgıyı tanımlayıp sonra doğru kavramsal zeminin açıklanmasını içeren kısa metinlerdir.
- İkna edici ve açıklayıcı olması önemlidir, ezber bilgisi yüklemesi anlamlı değildir.
- 19:21Çürütme Metni
- Kavramsal değişim metni iki boyutludur, hem kavram yanılgısını hem de doğru bilgiyi içerir.
- Çürütme metni tek boyutludur, sadece yanılgıyı tespit eder ve yanılgının yanlış olduğunu ispat eder.
- Çürütme metni de öğretmen veya uzman kişi tarafından hazırlanır.
- 19:42Kavramsal Değişim ve Çürütme Metni
- Kavramsal değişim metni yanlışı söylüyor ve sonra doğrusunu anlatırken, çürütme metni yanlışı çürütüp doğrusunu anlatmaz.
- Çürütme metni, doğrusunu anlatmaya gerek olmayan durumlarda kullanılabilir.
- 20:06Üç Boyutlu Kavram Yanılgıları Testi
- Üç boyutlu kavram yanılgıları testi, konuyla ilgili çoktan seçmeli sorular, cevaptan eminlik derecesi ve cevabın gerekçesi sorularından oluşur.
- Bu testler, çoktan seçmeli testlerin sınırlarını aşarak öğrencinin kavramı nasıl yapılandırdığını gösterir.
- Öğrenci doğru cevabı bulsa bile, üç boyutlu test öğrencinin kavram yanılgılarını, eksik bilgilerini ve çelişkilerini ortaya çıkarır.
- 21:21Bilişsel Çelişki Tekniği
- Bilişsel çelişki, kavram yanılgılarını tespit etmek için kullanılan bir tekniktir ve sokratik sorgulamayla eşdeğerdir.
- Öğretmen, öğrencinin yanılgısını doğrudan anlatmak yerine, kendi düşünce çelişkilerini fark etmesi için ipuçları verir.
- Bu teknik, öğrencinin kendi bilgileri arasındaki uyuşmazlıktan yararlanarak kavramı tekrar yapılandırmaya yönlendirmeyi amaçlar.
- 22:32Rol Oynama Tekniği
- Rol oynama farklı derslerde farklı amaçlarla kullanılabilir, fen derslerinde genellikle soyut olayları somutlama amacıyla kullanılır.
- Fotoelektrik olayı gibi kavramları öğrencilere rol oynama tekniği ile öğretmek, kalıcı öğrenmeler sağlayabilir.
- Bu teknik, hem alan bilgisine hem de eğitim bilimleri bilgisine ihtiyaç gerektiren bir uygulamadır.
- 23:20Birleştirici Analoji Tekniği
- Birleştirici analoji, tek bir analoji yeterli olmayan durumlarda iki veya üç analojik durum geçişli olarak kullanarak ana kavramı anlamaya yardımcı olan bir tekniktir.
- Bu teknik, Massachusetts Üniversitesi'nde Clement tarafından geliştirilmiştir.
- Örneğin, masanın kitaba uyguladığı kuvveti anlamak için üç aşamalı bir süreç önerilmiştir: yay kuvveti hissetme, yayın üzerine kitap koyma ve gerçek durumda zincirleme bağlantı kurma.
- 25:59Tahmin Et-Gözle Açıkla Tekniği
- Tahmin et-gözle açıkla, üç aşamalı bir tekniktir: birinci aşamada öğrenciden bir olay hakkında tahmini sorulur.
- İkinci aşamada öğrencinin durumu gözlemlemesi istenir, üçüncü aşamada ise gerçekte ne olduğunu açıklaması gerekir.
- Bu teknik, yaşayarak öğrenme sunduğu ve kavram yanılgılarını giderme imkanı sağladığı için önemlidir.