Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Osman Brütec tarafından sunulan Eski Yunan'da Felsefe serisinin dördüncü bölümüdür. Konuşmacı, Platon'un felsefesini anlatmaktadır.
- Videoda Platon'un gerçek bilginin olanı olduğu gibi görmek anlamına geldiği kavramı ele alınmaktadır. Platon'a göre, insanın Lete ırmağından su içerek dünyaya geldiği ve dünyada doksa (zan, kanaat) içinde yaşadığı anlatılmaktadır. Gerçek bilgiye ulaşmak için insanın doksa'dan çıkması, etrafındaki nesnelerin hakikatini görmesi ve anamnezis (unutma halinin geri döndürülmesi) süreci açıklanmaktadır. Konuşmacı, Platon'un felsefesinin Aristoteles'in felsefesinden farklı olduğunu ve Platon'un anlattığı felsefenin düşünerek yapılabilecek bir şey olmadığını vurgulamaktadır.
- 00:01Platon Anlatısının Zorlukları
- Bu video, Eski Yunan'da felsefe serisinin dördüncü bölümü olup, geçen bölümde Platon'un gerçek bilginin olanı olduğu gibi görmek anlamına geldiğini anlatmıştır.
- Platon'u anlamanın iki temel zorluğu vardır: ortaya koyduğu fikrin sıradışılığı ve Aristoteles'in Platon'la aynı fikirlerde olmaması.
- Platon'un bahsettiği felsefe, Aristoteles'in anlattığı felsefe gibi yazarak, okuyarak veya düşünerek yapılabilecek bir şey değildir.
- 03:15Platon'un Felsefe Anlayışı
- Platon'a göre insan Lete ırmağından su içerek her şeyi unutmak suretiyle dünyaya gelir ve dünyada algı vasıtasıyla hüküm vererek tecrübe bir alem dünyayı tecrübe eder.
- Gerçek bilgiye ulaşmak için bu tecrübelere gösterdiği itimatı ortadan kaldırmak gerekir.
- Platon'un anlattığı bilgelik, felsefeden ziyade ezoterik alana denk düşen bir kavramdır.
- 04:28Doksa ve Felsefe Faaliyeti
- Platon'un literatüründe "doksa" (zan, sanı, kanaat) olarak tabir ettiği ortam, insanın dünyaya geldiği ortamdır.
- Doksa sürekli çelişkiler içerir ve ancak zıtlıklarla kavranabilir (ısı-soğuk, güzellik-çirkinlik gibi).
- Felsefe faaliyeti, doksa'dan çıkışla başlayan ve bilgeliğe ulaşmakla sona eren bir faaliyettir.
- 06:03Doksa'nın Yapısı ve Bilgelik
- Doksa'daki yaşantımız, duyular vasıtasıyla algıladığımız çevre ile ilgili ve bu veriler üzerinde hüküm faaliyeti gösteririz.
- Platon'a göre doksa, yedi buçuk milyar insanın zannetmesinden ve kanaatinden ortaya çıkmıştır.
- Bilgeliğe ulaşmak, olanı olduğu gibi görmek ve etraftaki nesnelerin hakikatini görmek anlamına gelir.
- 08:22Platon'un Fikirlerinin Kaynakları
- Platon'un hocası Sokrat'tır, ancak bu fikirleri Pisagor ekolünden ve Eski Mısır ekollerinden almış olabileceğini söyleyebiliriz.
- İnsan şu anda var olduğu halde, hakikatle karşılaşmış fakat hatırlamıyor ve bu hatırlamama sonucu duyular vasıtasıyla algıladığı veri üzerine hüküm tesisiyle doksa'yı tecrübe ediyor.
- Gerçek bilgiye ulaşmak için ilk adım, insanın zihinsel mekanizmalarıyla hüküm yaptığını fark etmesidir.
- 10:23Felsefe Faaliyetinin Doğası
- Doksa içerisinde aklını kullanan insan, algıladığı gerçekliğin içerdiği çelişkileri anlayabilir.
- Bu çelişkileri anladıktan sonra insanın düşünerek yapabileceği başka bir iş kalmaz, bu bir insanın kendi cahilliği ile yüzleşmesi ve gerçeğin ayırdında olmadığının farkına varmasıdır.
- Felsefe faaliyeti düşünerek veya okuyarak yapılabilecek bir şey değil, anamnezis (unutma halinin geri döndürülmesi) ve gerçek bilginin hatırlanması şeklinde ifade edilir.