Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen tarafından üniversite düzeyinde sunulan eğitim teknolojileri ve materyal tasarımı konulu bir ders anlatımıdır. Konuşmacı, öğretmen adaylarına yönelik bilgi aktarmakta ve sınav hazırlığı için önemli ipuçları vermektedir.
- Video, eğitim teknolojileri ve materyal tasarımı konusunun temel kavramlarını kapsamlı şekilde ele almaktadır. İçerikte materyal oluşturma süreci, materyal kullanımının faydaları, görsel tasarım kavramları, çizgi, şekil, form, alan, boyut, doku ve renk gibi görsel öğelerin özellikleri ve görsel tasarım ilkeleri (bütünlük, denge, vurgu, hizalama, yakınlık ve tekrar) detaylı şekilde açıklanmaktadır.
- Video, özellikle ÖSYM sınavlarında sorulan konuları içermekte ve materyal tasarımında dikkat edilmesi gereken kriterleri (hedeflere uygunluk, diziye uygunluk, öğrenci özelliklerine uygunluk, konuya uygunluk, ekonomiklik, yaşama yakın olması, güncellenebilirlik, dayanıklılık, kolay kullanımı, fiziki ortama uygunluk, yeterli bilgi içermesi, öğretmen yeterliklerine uygunluk) ele almaktadır. Ayrıca farklı yaş gruplarına göre renk seçimi ve görsel öğelerin etkili kullanımı için pratik bilgiler sunulmaktadır.
- Üniversitede Eğitim Teknolojileri Dersi
- Üniversitedeki ders sınav için çok işlevsel değildir çünkü daha çok pratik uygulama üzerine gidilir ve teorik bilgi verilir.
- Sınavda bu dersten her yıl ortalama dört ila beş soru çıkmaktadır, ancak son yıllarda iki üç soru gelmekte, geri kalan kavram haritası, zihin haritası veya öğretim yöntemleri soruları olmaktadır.
- Program geliştirme ve öğretim yöntemleri dersi bu derse ve sınıf yönetimine temel oluşturmuştur.
- 01:18Sınav Hazırlık Tavsiyeleri
- Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı 2012 senesinden sonra sınavın kapsamına detaylı şekilde eklenen bir konudur.
- Yayınlardaki sorular çok sağlıklı olmadığı için, çıkmış soruların çözümünü ve dershanelerin Türkiye geneli denemelerindeki materyal tasarım kısımlarını çözmek daha faydalıdır.
- Dersin içeriği temel kavramlar, materyal hazırlama süreci, materyal kullanımının faydaları, görsel tasarım, öğretim araçlarının etkili kullanımı ve Edgar Dale'nin yaşantı konisi olmak üzere altı konudan oluşmaktadır.
- 03:30Eğitim Teknolojisi Kavramı
- Eğitim teknolojisi, eğitimi gerçekleştirmek için kullanılan her türlü buluş, yöntem, teknik, materyal ve araç-gereç olarak tanımlanır.
- Cevat Alkan'a göre eğitim teknolojisi, öğrenme faaliyetlerinin tasarlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve geliştirilmesi sürecidir.
- Öğretim teknolojisi ise belli bir disiplinin özel amaçlarına yönelik olarak hazırlanmış unsurlar ve teknolojilerdir.
- 06:28Ortak Yaşantı Alanı
- Ortak yaşantı alanı, öğretmenin ve öğrencilerin yaşantılarının kesişmesine verilen isimdir.
- Bu kesişimin ne kadar geniş olması gerektiği, çağdaş eğitim açısından önemlidir.
- Ortak yaşantı alanını genişletmek için birey merkezli eğitim yapmak, aktif öğrenme yaklaşımı kullanmak ve öğrencileri sürece dahil etmek gerekir.
- 08:21Materyal Oluşturma Süreci
- Materyal oluşturma sürecinde önce kazanımlar incelenir ve materyalin hangi kazanıma yönelik kullanılacağı belirlenir.
- Materyalin hangi yöntem ve teknikle kullanılacağına karar verilmelidir çünkü farklı yöntemler farklı materyal gerektirir.
- Materyal oluşturma sürecinde kullanılan araç, gereç ve teknoloji seçimi yapılır, sonra materyal oluşturulur.
- 10:19Materyal Oluşturma Kriterleri
- Materyal hedeflere uygun, düzeye uygun ve öğrencilerin gelişim özellikleri, ilgileri, ihtiyaçları ve yeteneklerine göre hazırlanmalıdır.
- Materyal konuya uygun, ekonomik (az maliyetle imal edilebilir), geri dönüşüm malzemelerinden yapılabilecek ve yaşama yakın unsurlar içermelidir.
- Materyal tasarım ve renkleriyle ilgi çekici, güncellenebilir, dayanıklı, kolay kullanılabilir ve fiziki ortama uygun olmalıdır.
- 14:52Materyal Kullanımının Önemi
- Materyal kullanımının temel amacı daha kalıcı ve verimli öğrenmeler gerçekleştirmektir.
- Materyal bilgileri somutlaştırır, soyut kavramları görsel, maket veya model şeklinde sunar.
- Materyal kullanımının amacı, öğrenilenlerin kalıcılığını artırmaktır.
- 15:50Materyallerin Öğretimdeki Faydaları
- Atomun iç yapısını gören veya anlayan birinin olmadığı gibi, materyaller kullanarak somutlaştırarak içeriği daha açık ve anlaşılır hale getirmek mümkündür.
- Materyaller, çok sayıda duyu organına hitap ederek açıklama açıklığı artırır, ilgi ve dikkat çeker ve etkin katılım sağlar.
- Materyaller dersi takibi kolaylaştırır, güvenli gözlem sağlar ve riskli durumları (vahşi hayvanlar, doğal afetler) materyaller, araç gereçler veya video ile güvenli şekilde gözlemletir.
- 17:10Materyallerin Diğer Faydaları
- Materyaller hayat zenginliği sağlar, görsel, dokunsal ve işitsel simülasyonlarla yaparak öğrenme temelli yaşantılar sunar.
- Materyaller bireysel farklılıklara hitap eder, farklı öğrenme tipine sahip öğrencileri daha etkileyici şekilde ulaşır.
- Materyaller inandırıcılığı artırır, bilgileri daha somut şekilde göstererek daha az zamanda ve tasarruf sağlar.
- 18:25Materyallerin Temel Amacı
- Materyallerin temel amacı daha kalıcı ve daha verimli öğrenme sağlamaktır.
- Materyaller eğitimin standartlaşmasını sağlar ve ortak yaşantı alanını genişletir.
- Materyallerin kullanımı, öğretmenlerin öğrencilerle etkileşiminin artmasını ve yaşantının ortaklaşa paylaşılmasını sağlar.
- 18:40Görsel Tasarım
- Görsel tasarım, materyallerin büyük çoğunluğunun (%61-62) çocukların görme duyusuna hitap ettiği için önemlidir.
- Görsel tasarım ögeleri, görseli oluşturan elemanlardır; görsel tasarım ilkeleri ise görseli oluştururken uyulacak kurallardır.
- Öğeler ve ilkeleri birbirinden ayırmak çok elzem değildir, genel şablon bilinmesi yeterlidir.
- 20:41Görsel Tasarım Ögeleri
- Çizgi, tek boyutlu en temel ve en basit ögedir, dikey, yatay veya çapraz olabilir.
- Çizgi, ilişkilendirmeyi ve ayırmayı sağlar, şekil oluşturmada kullanılır ve hareketi ve yönü gösterebilir.
- Çizgiler kullanılarak şekiller oluşturulabilir ve farklı formlar oluşturulabilir.
- 22:22Çizgilerin Özellikleri
- Kısa ve ince çizgiler uzaklık, kalın ve uzun çizgiler yakınlık algısı oluşturur.
- Dik çizgi kuvvet ve güç göstergesidir, yatay çizgi durgunluk, köşegen çizgi ise hareket algısı oluşturur.
- Çizgiler kullanılarak şekil oluşturulabilir, harita çizilebilir veya kavram haritaları yapılabilir.
- 23:57Şekil ve Form
- Şekil, dikey ve yatay olmak üzere iki boyutludur ve iki boyutlu basit çizimleri ifade eder.
- Form, görseldeki şekillerin belli bir düzen içerisinde yerleştirilmesi ve forma sokulmasıdır.
- Görseli oluştururken şekiller kullanılır ve bunları düzenli yerleştirerek form kullanılmış olur.
- 25:10Alan
- Alan, görselin oluşturulduğu zemindir (kağıt, defter, tahta gibi).
- Görsel alanında yazılan şekillerin olduğu kısımlar kapalı alan, boş kısımlar ise açık alan olarak geçer.
- Açık ve kapalı alanlar orantılı olmalıdır, bir görselde tüm alan doldurulmamalıdır.
- 27:05Üç Kural Tekniği
- Üç kural tekniği, görsel alanın etkili kullanmak için dikey ve yatay üç eşit parçaya bölünmesiyle uygulanır.
- Görsel alanında sol üst en dikkat çekici ve en kalıcı noktadır, etki sağ altta en az kalıcıdır.
- Bu bilgi, önemli ve unutulmaması gereken bilgilerin sol üst kısıma yerleştirilmesi için kullanılır.
- 29:08Boyut
- Boyut, görseldeki ögelerin ebatlarıdır.
- 30:00Görsel Öğretim Materyallerinde Boyut Kavramı
- Görseldeki öğelerin ebatları boyut olarak adlandırılır ve görsel öğelerin büyüklük-küçüklük oranını ifade eder.
- Görsel öğretim materyallerinde boyutların gerçek hayattaki oranlarla tutarlı olması gerekir, aksi takdirde yanlış öğrenmeye sebep olabilir.
- Bilinmeyen nesnelerin yanına bilinen nesneler koyarak, bilinmeyen nesnenin boyutunu tahmin etmesine yardımcı olunabilir.
- 32:31Görselde Doku Kavramı
- Doku, görselin üç boyut algısı katması ve dokunma hissi yaratmasıdır.
- Doku, çizim ve gölgelendirme ile, farklı malzemeler kullanarak veya renkli örneklerle sağlanabilir.
- Doku, görselin daha gerçekçi ve inandırıcı olmasını sağlar.
- 34:14Görsel Tasarımda Renk Kullanımı
- Renk, görsel tasarımında çok kıymetli bir öğedir ve doğru kullanımda verim artışı sağlar.
- Seçilen renkler, iletilen mesaja uygun olmalıdır; örneğin zararlı maddelere yönelik bilgilendirme afilerinde iç karartıcı renkler kullanılmalıdır.
- Gelişim dönemine göre renk tercihleri değişir; ilkokul ve okul öncesi döneminde daha parlak ve canlı renkler, lise döneminde ise daha soluk renkler tercih edilmelidir.
- 35:23Renk Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Renkler gerçekle uyumlu olmalıdır; örneğin ineklerin rengi gerçek hayattaki gibi görselde de olmalıdır.
- Tek görselde çok fazla renk kullanılması önerilmez, genellikle dört-beş farklı renk yeterlidir.
- Yazı ve zemin rengi birbirine göre zıt olmalıdır; en okunaklı yazı eşleşmesi sarı üzeri siyahdır.
- 37:53Renklerin Özellikleri
- İlk bakışta en dikkat çekici renk sarıdır, bu nedenle önemli mesajlar için kullanılır.
- En kalıcı renk kırmızıdır, kırmızı giyilenler daha zor unutulur.
- En az kalıcı renk mavidir ve sakinleştirici, dinlendirici bir etki yaratır; bu nedenle uzun süre bakılacak görsellerde tercih edilir.
- 39:19Görsel Tasarım İlkeleri
- Bütünlük, görselde bir anlam bütünlüğünün olmasıdır; bu, istenilen mesajın doğru şekilde iletilmesiyle sağlanır.
- Görselde anlam bütünlüğü sağlamak için, görseldeki ögeler arasındaki ilişkileri belirginleştirmek gerekir.
- Denge, görseldeki ögelerin her iki tarafa dengeli şekilde yerleştirilmesidir ve iki türlü gerçekleşebilir: formal denge ve informal denge.
- 42:29Görsel Dengeler
- Formal dengede görselin her iki tarafında eşit ögeler ve simetri vardır.
- Informal dengede görselin her iki tarafında farklı ögeler vardır ancak toplam ağırlıkları birbirine denktir.
- Görsel dengede ya simetrik formal ya da asimetrik ancak ağırlıkları denk olacak şekilde sağlanmalıdır.
- 43:23Vurgu İlkesi
- Vurgu, konuşmada bir kelimeyi veya cümleyi daha baskılı ve gür sesle söyleyerek dikkat çekme yöntemidir.
- Görselde vurgu, dikkat çekmek istediğiniz ögeyi diğerlerine göre farklılaştırarak ön plana çıkarmaktır.
- Görselde vurgu için farklı yöntemler kullanılabilir: renk, boyut, üç boyutlu gösterim, italik yazı veya altı çizili yazı.
- Bir dökümanda tüm vurgular aynı tipi kullanmalıdır, aksi halde okuyucu önemli bilgileri ayırt edemez.
- 45:10Hizalama İlkesi
- Hizalamada dikey ve yatay olarak hizalama yapılmalıdır.
- Kitaplarda, görsel materyallerde ve çözümlerde satırlar aynı hizada başlar ve imler aynı hizada yerleştirilir.
- Hizalanmış görseller daha kolay okunabilir, hizalanmamış görsele göre daha rahat okunur.
- 46:52Yakınlık İlkesi
- İnsan algısı, yan yana duran şeyler arasında bağlantı olduğunu düşünür.
- İlişkili ögeler yan yana yerleştirilmelidir, alakasız ögeler birbirinden uzak yerleştirilmelidir.
- Öğretmenler yazı tahtasında önceki bilgileri temizledikten sonra kendi bilgilerini yazmalıdır, aksi halde öğrenciler yanlış bağlantı kurabilir.
- 48:17Tekrar Devamlılık İlkesi
- Tekrar devamlılık, bir öğenin tekrar tekrar kullanılması ile görselde bir estetik konsept oluşmasıdır.
- Kitaplarda belirli şablonlar tekrar tekrar kullanılarak estetik konsept oluşturulur.
- Tekrar devamlılık, öğrencinin konuyu ve konunun akışını daha kolay takip etmesini sağlar.
- 49:52Materyal Tasarımın Özeti
- Bir görsel oluştururken bütünlük, denge, vurgu, hizalama, yakınlık ve tekrar ilkeleri dikkate alınmalıdır.
- Materyal tasarımında temel kavramlar, materyal hazırlama süreçleri ve faydaları incelenmiştir.
- Materyal tasarımının birinci oturumu tamamlanmıştır.