Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türkiye'nin lider uluslararası aile şirketleri ve yönetim kurulları kurumsallaşma uzmanı Dr. Haluk Alacaklıoğlu'nun konferans konuşması ve bir panel tartışması formatında sunulmaktadır. Konuşmacılar arasında Haluk Bey, Murat Bey, Şükrü Bey ve TAIDE lideri Meral Ekmekçioğlu bulunmaktadır.
- Video, aile şirketlerinde kurumsal yönetim sistemleri ve yönetim kurullarının önemini ele almaktadır. Konuşmacılar, yönetim kurullarının yapısı, etkinliği, üyelerinin seçimi, toplantı planlaması ve performans değerlendirmesi gibi konuları detaylı şekilde açıklamaktadır. Ayrıca, aile şirketlerinde kurumsallaşmanın aile kısmından başladığını, üç temel grubu (aile, hissedarlar ve çalışanlar) bir araya getirdiğini ve bu grupların arasındaki dengeyi sağlamanın önemini vurgulamaktadır.
- Panelde ayrıca yönetim kurullarındaki başarısızlık örnekleri, bağımsız üyelerin önemi, komitelerin kullanımı, doğru takımın kurulması ve kurumsal yönetim ihtiyacı gibi konular tartışılmaktadır. Aile şirketlerinde profesyonelleşme sürecinde egonun kırılması, yabancı yönetim kurulu üyelerinin eklenmesinin faydaları ve kurumsallaşmanın şirket vizyonuna göre değişken olması gerektiği gibi konular da ele alınmaktadır.
- 00:02Konuşmacının Tanıtımı
- Dr. Haluk Alacaklıoğlu, Türkiye'nin lider uluslararası aile şirketleri ve yönetim kurulları kurumsallaşma uzmanıdır.
- Lisans eğitimini Boğaziçi Üniversitesi'nde, MBA'sını Harvard Business School'da ve doktorasını American University Londra'da yapmıştır.
- Amerika, Avrupa, Japonya ve Ortadoğu'daki çok uluslu şirketlerde yöneticilikler yapmış ve TUSIAD'da en iyi uygulamalar kodunun hazırlanmasına öncülük etmiştir.
- 00:41Konuşmanın Amacı
- Konuşmacı, aile şirketlerinin kontrolü kaybetmeden kurumsal yönetim ilkelerini benimseyebilme konusunu ele alacaktır.
- Yönetim kurullarının maksimum potansiyellerini nasıl yakalayabileceği konusunda kafa yormuş biridir.
- Son 7-8 yıldır yönetim kurullarında aldığımız görevler ve bağımsız yönetim kurullarının aile şirketlerine verdiği artı değerleri konusunu anlatacaktır.
- 02:21Aile Şirketlerinin Önemi
- Aile şirketleri, ekonomiye %90 küsur artı değer getirirler; istihdam, gayri safi milli hasıla katkı, ihracat ve dengeler açısından.
- Siemens gibi büyük şirketlerde bile aile temsilcileri bulunur; Siemens ailesi %6'ya sahip olmasına rağmen aile şirketi değil.
- Uzmanlar aile şirketlerini "CEO'yu değiştirebiliyorsak biz aile olarak aile şirketiyiz" şeklinde tanımlar.
- 03:53Aile Şirketlerinde Kurumsal Yönetim
- Aile şirketlerinde kurumsal yönetim ailenin kurumsallaşmasıyla başlar, ancak tek bir sistem yoktur.
- Aile şirketlerinde aile, hissedarlar ve çalışanlar üç grubu bir araya getirmek gerekir.
- Aile şirketi olduğunda tahterevalli dengelemek daha zorlaşır çünkü üç eleman vardır: aile konseyi, yönetim kurulu ve icraat.
- 05:11Yönetim Kurulu Yapısı
- Aile konseyi, ailenin sesini kurumsallaşmış bir yapıda temsil eder.
- Yönetim kurulu, hissedarların altında ve hem temsilciler hem bağımsızlardan oluşur.
- İcra başkanı, iki tarafta bir köprü oynar ve hem operasyondan sorumlu hem de mesajları taşıyan kişi olarak kabul edilmiştir.
- 06:04Başarılı Kurumsal Yönetim
- İyi bir kurumsal yönetim sistemi, rollerin tanımlanması, takibi ve devir planlaması gibi unsurları bir araya getirir.
- Devir planlaması (succession planning), aile şirketlerinin dördüncü nesil ötesine geçip hayatta kalması için %60'ı tarafından tespit edilen bir faktördür.
- Aile şirketlerinde kurumsal yönetimdeki karmaşıklık, aile yönetim, icraat ve hissedarlık gibi birçok şapkanın karıştırılmasından oluşur.
- 07:40Yönetim Kurulu ve İcraat Arasındaki İlişki
- Güçlü bir kurumsal yönetim mekanizmasında yönetim kurulunun önemli bir odak noktası vardır.
- Şirketlerde yönetim ve icraat arasındaki kargaşadan zarar görülmektedir.
- Kurucu nesil için şapka karışıklığına danışmak gerekmez, ancak ilerledikçe bu karışıklığın açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
- 08:36Yönetim Kurulu Üyeliği ve Bağımsızlık
- İnsanlar üç farklı perspektiften bakar: icraatçıysanız teknik, psikolojik veya etik perspektif.
- Stratejik düşünmek ve uzun dönemli şirket olmak için bağımsızlık önemlidir.
- Bağımsız, uzmanlığı aşmış olan aile şirketlerinin daha rekabetçi, uzun ömürlü ve başarılı olduğu gösterilmiştir.
- 11:32Yönetim Kurulu ve Bilgi Paylaşımı
- İyi bir şirkette yönetim kurulu bilgileri tekelinde olmamalı ve paylaşım için sistemler olmalıdır.
- Denetçilerin bağımsız olması ve yönetim kuruluna bağlı olması çok önemlidir, aksi takdirde CEO tarafından filtrelenen bilgiler getirilebilir.
- Denetçiler bazen şirketin çıkarları için veya kendi durumları nedeniyle hissedarları koruma amacıyla doğru bilgileri getirmeyebilirler.
- 12:35İyi Bir Yönetim Kurulu İçin Gerekli Koşullar
- Yapıcı bir ilişki kurmak, icraatçılarla aynı hedef ve vizyon etrafında toplanmak gerekir.
- Aile şirketlerinde ortak değerler, misyon ve vizyon net ve açık bir şekilde belirlenmelidir.
- Yönetim kurullarında performans değerlendirmesi yapılmaması yaygın bir sorundur, ancak bağımsız ve tarafsız olarak bu değerlendirmeler yapılmalıdır.
- 14:11Yönetim Kurulu Çalışmalarında İletişim ve Performans
- İyi iletişimin kuralları arasında takım çalışması, cesaret, komplekslere katılmadan iyi dinleme ve tartışmada lüzumsuz tekrarlardan kaçınmak bulunmaktadır.
- Performans değerlendirmesi yönetim kurulunun önemli bir parçası olmalıdır.
- Avrupa'da yapılan araştırmalara göre, özellikle kültürel olarak benzer ülkelerde %80-90 oranında şirketler operatif yönetim kurulu yapısına sahiptir.
- 16:03Yönetim Kurulu Başarısızlıklarının Nedenleri
- Yönetim kurullarında hesap vermek istememek, benimsemeden razı gelmek ve kişisel gündemlere alet edilmesi başarısızlıkların en tipik nedenleridir.
- Acendalar toplantısı, sahte değişiklik ve yaşa saygı kültürünün etkisi yönetim kurullarında sorunlara yol açabilir.
- Gündemsiz toplantılar, ani toplantılar ve tam bilgi vermeden toplantılar yönetim kurullarında başarısızlığa neden olabilir.
- 19:59Yönetim Kurullarının Ana Görevleri
- Yönetim kurullarının ana görevleri stratejik karar verme, finansal kararları onaylama, üst insan kaynaklarıyla ilgili stratejik kararlar ve tepedeki icraat kariyer planlamasıdır.
- Kurumsal yönetimle ilgilenen yönetim kurullarının görevleri operasyonu yapmak değil, stratejilerin uygulanmasını takip etmek, şirketin denetimi, riskleri gözetmek ve hissedarlara geri dönümdür.
- İyi bir yönetim kurulunun ana görevleri rekabet, trendler, ayarlamalar, şirketin denetimi ve risklerin (politik, ekonomik, finansal) gözetimidir.
- 20:52Yönetim Kurulu Rolü Tanımlama
- Yönetim kurulunun rolünü tanımlarken şirketin durumunu dürüst bir şekilde masanın üstüne koymak, performansı, işin karmaşıklığını, sektörel zorlukları ve CEO ile ilişkileri değerlendirmek gerekir.
- Yönetim kurulu üyelerinin kültürü, stilinin nasıl olması gerektiği, kaynakları, yeterlikleri, zaman harcaması ve becerileri önceden belirlenmelidir.
- Yönetim kurulu, CEO'ya tavsiyelerde bulunmak mı yoksa iyi sorular sormak ve karşı görüşler getirmek mi isteyeceğini belirlemelidir.
- 22:22İyi Bir Yönetim Kurulu Çalışması
- İyi bir yönetim kurulunda toplantılar arasında sürekli iletişim ve tartışma vardır, bu da bir sonraki toplantıya hazırlık yapmalarına yardımcı olur.
- Yönetim kurulu sekreteri veya koordinatörü, toplantılar arasında icraat başkanıyla iletişim kurarak, ne yapıldığını, ne yapılmadığını ve alınan kararların uygulanmasını takip eder.
- Performansı irdelemede gösterge belirlemek ve hangi derinlikte bakılacağına karar vermek önemlidir.
- 24:37Yönetim Kurulu Performansı
- Yönetim kurulu şablonunu net hazırlamak, performansını belirlemek için gerekli olup, strateji oluşturma ve değerlerini belirlemek en önemli görevlerindendir.
- Yönetim kurulu hangi ayrıntı ve derinliğe karışmak isteyeceğini (grup seviyesinde mi, operatif şirketler seviyesinde mi) belirlemelidir.
- Stratejik kararlar, yatırımlar, risk sınırları ve şirket alım satımları gibi konularda yönetim kurulu ve icraatın sorumluluğu belirlenmelidir.
- 26:14Yönetim Kurulu Takımı
- Yönetim kurulunun misyonu belirlendikten sonra kriterler, üyelik yapısı, toplantı planı ve performans değerlendirme kriterleri oluşturulmalıdır.
- Dış kurumlar ve danışmanlar, yönetim kurulu üyelerini bulmak için değerli yardımcı olabilir, ancak hissedarların aktif rolü gereklidir.
- Türkiye Ticaret Kanunu'nun kısıtlamalarını aşmak için "advisor board" sistemi kullanılabilir, bu sayede bağımsız üyelerle kurulan board kurumsal olarak ödüllendirilebilir.
- 28:32Yönetim Kurulu Başarısını Ölçme
- Yönetim kurullarının başarısı bugünün şirketinden yarının şirketini yaratmadaki başarıyla ölçülür.
- Yönetim kurulunun görevi günümüzü idare etmek değil, geleceğe yönelik stratejik kararlar vermek ve şirketin uzun vadeli gelişimini sağlamaktır.
- 29:10Yönetim Kurulu'nun Önemi ve Yapısı
- Misyon, hedefler ve performans kriterleri belirlendikten sonra, yönetim kurulunun rolü, üyelerin tanımlanması ve içine getirilecek kişilerin belirlenmesi önemlidir.
- Yönetim kurulunda yakın arkadaş çevresinin verdiği konfor alanından çıkmak, bağımsızlık ilkesini uygulamak ve cesaret göstermek gerekir.
- Yönetim kurulunun en önemli başarı kuralları arasında rol tanımlama, tasarım yapma ve doğru takıma sahip olmak bulunmaktadır.
- 32:02Yönetim Kurulu Yapısının Özellikleri
- Yönetim kurullarının ne kadar küçük olması ne kadar etkilidir; eskiden seksenbeş kişilik yönetim kurulları vardı ancak günümüzde bu sayı küçülmüştür.
- Yönetim kurulunda başkan, icra başkanı, lider üyeler ve direktörlerin tanımı önemlidir.
- Denetim, kurumsal yönetim ve ihtiyaca göre kurulan komiteler yönetim kurulunun önemli unsurlarıdır, ancak komitelerle yönetim kurulu yönetilmez.
- 33:37Yönetim Kurulu Üyelerinin Seçimi
- Bilinen büyük isimlere gitmek yerine, Türkiye'de son 10-20 yılda çok değerli insanlar yetişmiştir.
- Yönetim kuruluna erken emekliler veya tam zamanlı çalışmak istemeyen ancak enerjisi ve birikimi olan kişiler çekilebilir.
- Dışarıdan yeteneklerin birleşimi, aile hissedarlarıyla dıştan gelenlerin birbirini tamamlaması ve gerçekçi olmak önemlidir.
- 37:27Kurumsal Yönetim İhtiyacı
- Kendisini şirket gören ve nesiller arası ismini sürdürmek isteyen her şirketin kurumsal yönetime ihtiyacı vardır.
- Governance'ın olup olmadığı değil, neyle govern edindiğiniz önemlidir.
- Kurumsal yönetim ihtiyacı, şirketin kalkış döneminde değil, kırılganlıkları azaldıktan ve günlük problemlerden kafayı kaldırabildiğiniz noktada başlamalıdır.
- 40:51Yönetim Kurulu Yapısı ve Global Şirket Olma
- Yönetim kurulunun yapısı vizyon ve yeterliliklere bağlıdır.
- Bir teknoloji şirketi dünya şirketi olmak istiyorsa, teknik yeterliklerin yanı sıra pazarlama, dünya bakışı ve partner erişimi sağlayan kişiler aranmalıdır.
- Vizyonun doğru belirlenmesi ve egoyu kontrol etmek önemlidir.
- 42:16Yabancı Yönetim Kurulu Üyelerinin Faydaları
- Türkiye'de kodları aşmak için emekçilik ve yaşa hürmet gibi gelenekleri değiştirmek için yabancı direktörler eklenmesi faydalı olabilir.
- Bir lider grubunda dünyadan getirilen üç kişi, toplantılar sırasında kararlar zaten alınmış durumda olduğu için işe yaramadıklarını belirtmişlerdir.
- Yönetim kurullarında yabancı üyelerin bulunması yesmencilik ve arkadaşlık ilişkilerini kırmaya yardımcı olabilir.
- 44:48Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma
- Aile şirketlerinde kurumsallaşma, sektör farkına bakılmaksızın yapılmaktadır.
- Bechtel firması gibi aile sahibi ve kurumsallaşmış büyük şirketler bulunmaktadır.
- İyi yönetilen, kurumsal yönetimi olan aile şirketleri diğer şirketlerden daha değerlidir.
- 47:34Egonun Kırılması
- Egonun kırılması uzun süreçte ikna ve eğitimle ya da acı eşiği, krizler ve şirketleri kaybetme gibi durumlarla gerçekleşebilir.
- Ego tamamen yok olmaz, ancak eğitim ve felsefi düşünüşler sayesinde kırılabilir.
- Ego, ilaç gibi dozaj meselesidir; hiç olursa işler başarılı olmaz.