Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, 9. sınıf tarih dersinin birinci ünitesiyle ilgili iki adet kavram haritasını açıklayan eğitim içeriğidir.
- Video, tarihin tanımı, konusu ve özellikleri ile başlayıp, tarihe yardımcı bilim dallarını detaylı şekilde anlatmaktadır. Ardından ikinci kavram haritası olan "tarih ve zaman birimleri" konusuna geçilerek, ay yılı ve güneş yılı takvimleri, hicri, miladi, oniki hayvanlı Türk takvimi, Celali ve Rumi takvimleri hakkında bilgiler verilmektedir. Video, kavram haritalarındaki bilgileri genişleterek konuların daha iyi anlaşılmasını amaçlamaktadır.
- 00:39Tarih Kavramı ve Özellikleri
- Tarih, geçmişte yaşamış insanların kültürlerini, ilişkilerini ve yaşantılarını yer ve zaman göstererek neden-sonuç ilişkisi içerisinde inceleyen, objektif ve beşeri bir bilim dalıdır.
- Tarihin konusu geçmişte yaşamış insanların meydana getirdiği faaliyetler, değişimler ve eserlerdir; insandır ve insan etkisinin olmadığı yerde tarih olmaz.
- Tarih bilimi, olayların tekrarlanmaması nedeniyle deney ve gözlem metodu kullanılamaz, bilgiler kesin değildir ve tarihi olaylarla ilgili genellemeler yapılamaz.
- 02:07Tarihe Yardımcı Bilim Dalları
- Kronoloji, olayların gerçekleşme zamanını bildirerek tarihe yardımcı olur; arkeoloji ise insanlarin kullanmış oldukları araç ve gereçleri yer ve su altından çıkararak inceleyen bilim dalıdır.
- Antropoloji (ırk bilimi), nümizmatik (para bilimi), filoloji (dil bilimi), psikoloji (ruh bilimi) ve coğrafya (yer bilimi) tarihe önemli katkılar sağlar.
- Diplomasi (siyasi belgeler bilimi), paleografya (eski yazı bilimi), kültür bilimi, epigrafya (kitabeler bilimi), sosyoloji (toplum bilimi) ve istatistik (veri bilimi) de tarihe yardımcı bilim dallarıdır.
- 04:22Takvimler ve Zaman Hesaplamaları
- İnsanlar geçmişlerini, yaşadıkları anı ve geleceklerini değerlendirmek için bir düzen kurmuş, tarımsal faaliyetlerin etkisiyle astronomik gözlemlerle ay ve güneş'in hareketlerini inceleyerek zaman hesaplaması yapmışlardır.
- Takvimler yapılış biçimine göre ay yılı ve güneş yılı takvimlerine ayrılır; ay yılı takvimleri daha çok konar göçer toplumlarda, güneş yılı takvimleri ise yerleşik hayat yaşayan toplumlarda kullanılmıştır.
- Hicri takvim ay yılı esasına göre hazırlanmış olup Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye hicretini başlangıç kabul eden takvimdir; Miladi takvim ise güneş yılı esaslı olup başlangıç yılı Hz. İsa'nın doğumu kabul edilir.
- 06:37Türk ve Osmanlı Takvimleri
- Oniki hayvanlı Türk takvimi, İslamiyetten önceki Türk devletleri ve topluluklar tarafından kullanılmış, her yıla bir hayvan ismi verildiğinden bu isimle anılmıştır.
- Celali takvim, Büyük Selçuklularda Celaleddin Melikşah zamanında mali işlerde kullanılmak üzere hazırlanmış, güneş yılı esasına göre hazırlanmış olup Nevruz yılbaşı kabul edilmiştir.
- Rumi takvim, Osmanlı Devleti'nde 1839'da mali işlemlerde aksama olmaması için kullanılmaya başlanmıştır; 1 Ocak 1926'da Miladi takvimin yürürlüğe girmesine kadar mali ve resmi işlerde kullanılmıştır.