Buradasın
11. Sınıf Edebiyat Dersi: Milli Edebiyat Dönemi ve Şiir Anlayışları
youtube.com/watch?v=_xLLsGh3w6EYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin 11. sınıf edebiyat dersinde şiir ünitesini anlattığı eğitim içeriğidir.
- Video, Milli Edebiyat dönemi (1911-1923) ve bu dönemdeki üç ana şiir anlayışını (sade dil ve heceyle yazılan şiir, saf şiir ve halkın yaşam tarzını yansıtan manzumeler) detaylı şekilde ele almaktadır. İlk bölümde dönemin sosyal-siyasi yapısı ve şairler (Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul, Beş Hececiler) incelenirken, ikinci bölümde saf şiir anlayışı ve temsilcileri (Ahmet Haşim, Yahya Kemal Beyatlı) anlatılmaktadır. Son bölümde ise Cumhuriyet döneminin ilk yıllarındaki şiir anlayışı ve Türkiye dışındaki çağdaş Türk şiirinde öne çıkan isimler (Bahtiyar Vahapzade, Şehriyar, Cengiz Aytmatov) tanıtılmaktadır.
- Video, sınavlarda çıkabilecek bilgiler üzerine odaklanarak, şairlerin edebi özellikleri, eserleri ve şiir anlayışlarının özellikleri hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır.
- 11. Sınıf Şiir Ünitesi Tanıtımı
- Bu video, 11. sınıf şiir ünitesinin son bölümünü içermektedir.
- Bölümde milli edebiyat döneminde şiir, sade dil ve heceyle yazılan şiir, saf şiir, halkın yaşam tarzını yansıtan manzumeler, cumhuriyetin ilk yıllarında şiir ve Türkiye dışındaki çağdaş Türk şiiri konuları incelenecektir.
- 00:40Milli Edebiyat Dönemi Hakkında Genel Bilgi
- Milli edebiyat dönemi, 1911-1923 yılları arasında devam eden, dil, içerik ve biçim olarak milli olan, millet olma bilincini edebiyat üzerinden uyandırarak milli bir devlete gidiş sürecini hızlandıran edebiyat dönemidir.
- Milli edebiyat dönemi, 1911 yılında Selanik'te Ömer Seyfettin ve arkadaşları tarafından çıkarılan Genç Kalemler dergisinde yayımlanan "Yeni Lisan" makalesi ile başlamıştır.
- Milli edebiyat akımının öncüleri Ziya Gökalp, Ömer Seyfettin ve Ali Canip Yöntem'dir.
- 02:14Milli Edebiyat Dönemi Şiir Anlayışları
- Milli edebiyat döneminde şiir farklı anlayışlarla gelişimini sürdürüyor ve ölçü ve uyak şiirin yapısı, işlenen konular, dil ve üslup bakımından üç ana grupta inceleniyor.
- Bu şiir anlayışları: sade dil ve heceyle yazılan şiir, saf ya da öz şiir, halkın yaşayış tarzını ve değerlerini yansıtan manzumelerdir.
- Sade dil ve heceyle yazılan şiirin temsilcileri Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul ve Beş Hececiler'dir; saf şiirin temsilcileri Yahya Kemal Beyatlı ve Ahmet Arşın'dır; halkın yaşayış tarzını yansıtan manzumelerin temsilcisi Mehmet Akif Ersoy'dur.
- 03:12Sade Dil ve Heceyle Yazılan Şiir Anlayışı
- Bu şiir anlayışı Ziya Gökalp çevresinde gelişiyor ve Genç Kalemler dergisi önemli rol oynuyor.
- Sade dil ve heceyle yazılan şiirlerde sade bir Türkçe kullanılıyor, didaktik (öğretici) şiirler olduğu için süslü, sanatlı söyleyişten uzak duruluyor.
- Bu şiirlerde Türkçülük ve milliyetçilik akımları çevresinde Anadolu halkının yaşamı, Türk tarihi, Türk kahramanlıkları gibi yerli ve milli temalar işleniyor.
- Şiirler hece ölçüsü ve dörtlük nazım birimi ile yazılıyor, halk edebiyatından alınan nazım biçimleri ile Batıdan alınan nazım biçimleri bir arada kullanılıyor.
- Tanzimat ilk dönem sanatçılarının ortaya attığı ancak gerçekleştiremedikleri halka ve ülke sorunlarına yönelme düşüncesi bu şiirlerle hayata geçiriliyor.
- 05:03Ziya Gökalp
- Ziya Gökalp, milli edebiyat akımına düşünsel yönden büyük katkılar sunuyor ve en büyük özelliği Türkçülük sistemini belli bir düzene, sistematiğe bağlamasıdır.
- Sanatının en önemli özelliklerinden biri o güne kadar ihmal edilen Türk mitolojisini Türk şiirine sokmasıdır.
- Eserlerinde sade konuşma diline yakın, doğal, anlaşılması kolay bir dil kullanıyor ve hece ölçüsünün benimsenip yaygınlaşmasında büyük rolü oluyor.
- Önceleri bütün dünya Türklerini bir bayrak altında toplamayı amaçlayan Turancılık görüşüne bağlıyken, sonraları Türkiye Türkçülüğü düşüncesine yöneliyor.
- Şiir türlerindeki eserleri: Kızılelma, Yeni Hayat ve Altın Işık; düzyazıları ise Türkleşmek, İslamlasmak, Muasırlaşmak, Türkçülüğün Esasları, Türk Töresi, Türk Ahlakı, Malta Mektupları, Doğru Yol ve Türk Medeniyet Tarihi'dir.
- 06:56Mehmet Emin Yurdakul
- Mehmet Emin Yurdakul, Türk şairi ve milli şair unvanıyla tanınıyor ve Türkçülüğün ve milli edebiyatın önde gelen temsilciler arasındadır.
- Şiirlerinde Türk milletinin yüceliğini haykırıyor ve "Cenge Giderken" isimli şiiri 1897 yılında Türk-Yunan savaşı sırasında yazarak "Ben bir Türk'üm, dinim, cinsim uludur" sözüyle edebiyatımızda yeni bir çığır açmıştır.
- Şiirlerinde kahramanlık ve milli bilinci ön plana çıkararak savaşa giden halkı cesaretlendirmiştir, milli duyguları ve sosyal konuları işlemiştir.
- Sade dil ve üslubu ile şiirler yazan ilk şairimizdir ve dil ve şekil özellikleri bakımından da halk şiirinden etkileniyor.
- Şiir türündeki eserleri: Türkçe Şiirler, Türk Sazı, Ey Türk Uyan Tan Sesleri, Ordu'nun Destanı, Dicle Önünde Hasta Bakıcı Hanımlar, Turan'a Doğru Zafer Yolunda İsyan ve Doğa, Mustafa Kemal ve Ankara'dır.
- 08:18Beş Hececiler
- Beş Hececiler, Ziya Gökalp'in başlattığı halka doğru düşüncesinden yola çıkarak, yurt güzelliklerinden ve yerli hayattan seçtikleri konuları hece ölçüsüyle ve arı (duru) bir Türkçeyle yazmayı ilke edinmişlerdir.
- Temel kaynakları halk edebiyatı ve milli kaynaklara yönelmişler, şiire konuşma dilini sokmuşlardır ve yalın bir dil kullanarak memleket edebiyatı meydana getirmeyi amaçlamışlardır.
- Beş Hececiler: Faruk Nafiz Çamlıbel, Enis Behiç Koryürek, Halit Fahri Özansoy, Orhan Seyfi Orhon ve Yusuf Ziya Ortaç'tır.
- Faruk Nafiz Çamlıbel, ilk zamanlar aruz ölçüsünü kullanıyor ama daha sonraları daha çok hece ölçüsünü kullanıyor ama aruz ölçüsünde tam anlamıyla terk etmiyor, her iki vezni de ustaca kullanıyor.
- "Sanat" adlı şiiriyle memleketçi edebiyat anlayışının öncülüğünü yapıyor ve bu şiir memleketçi şiirin ilk bilinçli bildirisi olarak kabul ediliyor.
- "Han Duvarları" şiiri çok ünlü Faruk Nafiz Çamlıbel'in eserlerinden biridir ve Behçet Kemal Çağlar ile birlikte Onuncu Yıl Marşı'nın sözlerini de yazmıştır.
- 11:11Saf Şiir Anlayışı
- Saf şiir, şiirin şiirsel olmayan unsurlardan ayıklanarak saflaştırılmış bir duruma getirilmesi demektir.
- Saf şiir anlayışı Fecriati döneminde Ahmet Haşim ile başlayıp, Milli Edebiyat ve Cumhuriyet döneminde de etkili bir şekilde devam etmiştir.
- Saf şiirin özellikleri arasında estetik tavır, sanat için sanat anlayışı, toplumsallıktan uzak bireysel temalı şiirler, dilde saflaşma ve sadeleşme, şiirin müzikalite ve ses değerleri ön plandadır.
- 12:53Saf Şiirin Özellikleri ve Temsilcileri
- Saf şiirin en önemli özellikleri soyutluk ve kapalılıktır; şairlerin kendine özgü imge düzenleri vardır ve sembolizm akımından etkilenirler.
- Saf şiirin en önemli temsilcileri Ahmet Haşim ve Yahya Kemal Beyatlı'dır.
- Cumhuriyet döneminde Necip Fazıl Kısakürek, Cahit Sıtkı Tarancı, Ahmet Muhittir ve Ananas gibi şairler de saf şiir geleneğiyle ürün vermişlerdir.
- 13:40Ahmet Haşim'in Edebi Kişiliği ve Eserleri
- Ahmet Haşim, Fecriati topluluğunun en güçlü şairiydi, şiirlerinde müzik, empresyonizm ve sembolizmin etkisindeydi.
- Ahmet Haşim'e göre şiir, anlamın ve ahengin uyumundan doğuyor, gerçek şiir nesre çevrilmesi mümkün olmayan şiirdir.
- Ahmet Haşim bütün şiirlerini aruz ölçüsüyle yazıyordu, bireysel temalar işliyordu ve şiirlerinde sarı, kırmızı ve siyah renklerini kullanıyordu.
- 15:21Ahmet Haşim'in Eserleri
- Ahmet Haşim'in şiir türündeki eserleri "Piyale ve Göl Saatleri" ve "Fıkra" adlı düzyazı eseridir.
- "Gurabahane-i Laklakan" (Düşkün Leylekler Evi) isimli eseri sohbet, fıkra veya deneme olarak nitelendirilebilir.
- Ahmet Haşim'in gezi yazısı türünde "Frankfurt Seyahatnamesi" adında bir eseri vardır.
- 15:59Yahya Kemal Beyatlı'nın Edebi Kişiliği ve Eserleri
- Yahya Kemal Beyatlı, Milli Edebiyat döneminin bağımsız isimlerinden, Fransız şiirinden etkilenen neo-klasik bir şairdir.
- Yahya Kemal, divan şiirini temel kaynak olarak seçti, ok hariç bütün şiirlerinde aruz ölçüsünü kullandı ve Türkçe ile aruz ölçüsünü çok iyi bağdaştırdı.
- Yahya Kemal'in şiirlerinde Osmanlı tarihi, aşk, ölüm, sonsuzluk, müzik ve İstanbul sevgisi temaları işlenmiştir.
- 17:37Yahya Kemal Beyatlı'nın Eserleri
- Yahya Kemal'in şiir türündeki eserleri "Kendi Gök Kubbemiz", "Eski Şiirin Rüzgarıyla" ve "Rubailer ve Hayyam Rubailerini Türkçe Söyleyiş"dir.
- Düz yazıları "Aziz İstanbul", "Edebiyata Dair Eğil Dağlar" ve "Tarih Musahabeleri" şeklinde olup, biyografisi "Siyasi ve Edebi Portreler"dir.
- 18:10Manzume Anlayışı
- Manzume, şiir şeklinde yazılmış, kişiler, yer ve zaman unsurları olan hikaye türüdür ve halkın yaşam biçimi ve değerleri ön plana çıkarılır.
- Manzumelerin temsilcisi Mehmet Akif Ersoy'dur, bu manzumeler toplumsal temalıydı ve didaktik bir üslup kullanmıştır.
- Manzumelerde beyit ve ben nazım biçimleri kullanılmış, divan edebiyatı nazım biçimleri (mesnevi, gazel ve kıta) tercih edilmiştir.
- 19:19Mehmet Akif Ersoy'un Edebi Kişiliği ve Eserleri
- Mehmet Akif Ersoy, İstiklal Marşı'nın şairi olup, dini, milli, lirik ve epik özellik taşıyan şiirleriyle edebiyatımızdaki yerini almıştır.
- Realist bir şair olan Mehmet Akif, öğretici yanı ağır basan din, ahlak ve vatan konularını işlerken konuşma dilini başarıyla kullanmıştır.
- Mehmet Akif'in bilinen manzumeleri arasında "Küfe", "Mahalle Kahvesi" ve "Köse İmam" bulunmaktadır.
- 20:53Mehmet Akif Ersoy'un Eserleri ve Safahat
- Mehmet Akif bütün şiirlerini "Safahat" adı altında yedi ciltte toplamıştır.
- Safahat'ın ciltleri "Safahat", "Süleymaniye Kürsüsünde", "Hakkın Sesleri", "Fatih Kürsüsünde", "Hatıralar", "Alsın" ve "Gölgeler" başlıklarını taşımaktadır.
- Mehmet Akif, özlediği gençliği simgeleştirmiş ve ona göre gençlik İslam inancı ile Batı'nın bilimini sentezleyebilirse görevini yapmış olacaktır.
- 21:33Seyfi Baba Manzumesi
- Seyfi Baba, yaşlı ve yoksul bir adam olarak, kış mevsiminde Mehmet Ağa'nın evini aktarmak için dama çıkmış ve soğuk almış.
- Seyfi Baba, yetmişbeş yaşını geçmiş olmasına rağmen iş yapmak zorunda olduğunu, oturup namerde el açmanın iyi olmadığını düşünüyor.
- Seyfi Baba manzumesi, mesnevi nazım biçimi, kafiye örgüsü, diyaloglar, öykü ve betimleyici unsurlar içeren bir manzum öyküdür ve sosyal sefalet temasını işler.
- 22:54Milli Edebiyat Dönemi Şiir Anlayışları
- Milli edebiyat döneminde üç farklı şiir anlayışı vardır: saf şiir, sade dil ve heceyle yazılan şiir, manzum hikaye veya halkın değerlerini yansıtan manzumeler.
- Saf şiir anlayışında bireysel duygulanmalar ön plandadır ve Yahya Kemal Beyatlı bu anlayışın temsilcilerindendir.
- Sade dil ve heceyle yazılan şiir anlayışında Türkçülük akımının izleri görülür, sade dil ve hece ölçüsü kullanılır.
- Manzum hikaye veya halkın değerlerini yansıtan manzumelerde olay örgüsü, ahenk unsurları ve ölçüye yer verilir.
- 25:06Cumhuriyet Dönemi Şiiri
- Cumhuriyet'in ilk yıllarında da milli edebiyatın devamı görülür, dil sadeleşmiş ve milli değerler Anadolu işlenmeye başlamıştır.
- Bu dönemde memleketçi şiir anlayışı oluşmuş, Anadolu'ya yöneliş, memleket manzaraları, vatan ve millet sevgisi temaları işlenmiştir.
- Faruk Nafiz Çamlıbel, Ahmet Kutsi Tecerz, Kemalettin Kamu, Orhan Şaik Gökyay, Ömer Bedrettin Uşaklı gibi şairler milli edebiyat zevk ve anlayışını sürdürüyorlar.
- 26:36Türkiye Dışındaki Çağdaş Türk Şiiri
- Türkiye dışındaki coğrafyalarda yaşayan Türkler anadil bilinciyle Türkçe eserler veriyor ve halkın sorunlarını şiirleri aracılığıyla dile getirmektedir.
- Bu bölgelerde Türkçenin çeşitli lehçe ve şivelerinde eserler verilmiştir.
- Türkiye dışındaki çağdaş Türk şiirinde genellikle özgürlük ve ulusal bilinç temaları işlenmiştir.
- 27:16Çağdaş Türk Dünyası Edebiyatından Öne Çıkan İsimler
- Azerbaycan edebiyatından Bahtiyar Vahapzade ve Hüseyin Şehriyar öne çıkmaktadır.
- Bulgaristan Türkleri edebiyatından Recep Küpçü, Kırgızistan Türk edebiyatından Cengiz Aytmatov, Türkmenistan'dan Ata Atacanoğlu, Kırım Türklerinden Cengiz Dağcı ve İsmail Gaspıralı öne çıkmaktadır.
- Özbekistan Türk edebiyatından Abdülhamit Süleyman Çolpan ile Aybek, Kazak Türklerinden Maccan Cumabayolu, Kıbrıs Türk edebiyatından Osman Türkay ve Öz Yaşın, Irak Türklerinden Ata Terzibaşı öne çıkmaktadır.
- 28:06Bahtiyar Vahapzade ve Hüseyin Şehriyar
- Bahtiyar Vahapzade 2009 yılında vefat etmiş, Azerbaycan'da halk şairi olarak bilinir ve eserlerinde dil bilinci, özgürlük, din ve vatan sevgisi temalarını işler.
- Bahtiyar Vahapzade, Sovyet rejiminin baskılarına rağmen özgürlük savaşçısı olmuş ve Azerbaycan halkının felaketlerini eserlerinde işlemiştir.
- Hüseyin Şehriyar (asıl adı Muhammed Hüseyin Behçeti Tebriziye), şiirlerinde kullandığı şehriyar mahlasıyla tanınır ve hem Farsça hem de Azerbaycan Türkçesi ile şiirler yazmıştır.