Vites

İleri vites, otomatik vitesli araçlarda "D (Drive)" harfi ile gösterilir.

Formula 1'de otomatik vitesin yasak olmasının nedeni, pilotların yeteneklerinin ön planda tutulması ve harcamaların artmaması için kurallara böyle bir sınırlamanın getirilmiş olmasıdır. Ayrıca, vites değişikliği sırasında güç kaybını önlemek ve yarış sırasında aracın performansını korumak için de otomatik vites kullanımı tercih edilmemektedir.

Senkromeç, hem manuel hem de otomatik vitesli araçlarda bulunur.

Otomatik araçlarda 7 vites olmamasının nedeni, bu araçların genellikle sürekli değişken şanzıman (CVT) veya çift kavramalı şanzıman (DSG) gibi farklı şanzıman türlerine sahip olmalarıdır. Dolayısıyla, otomatik araçlarda vites sayısı, kullanılan şanzıman sistemine ve aracın özelliklerine göre değişiklik gösterebilir.

İleri, geri ve boş vites, şanzımanın farklı konumlarını ifade eder: 1. İleri Vites (D): Aracın hareket etmesini sağlar ve yol ve trafik durumuna göre en uygun hız ve torku seçmeyi mümkün kılar. 2. Geri Vites (R): Aracın geriye doğru hareket etmesini sağlar. 3. Boş Vites (N): Araç dururken veya kendi ivmesi veya yer eğimi yüzünden hareket ederken motorun kuvvetiyle sadece motorun kendi içini çevirerek motorun istop etmesini önler ve çalışır vaziyette kalmasını sağlar.

Vites atarken, ileri hareket için D (Drive) modu kullanılır.

Toyota Yaris'in otomatik vitesli modellerinde 4 ileri vites bulunmaktadır.

Otomatik vitesli araç için sakıncalı olan durum iterek veya çekerek çalıştırma girişimidir. Bu tür bir girişim şanzımana ciddi zarar verebilir.

Mercedes aracında koldan vites kullanımı şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Aracı çalıştırın: Sağ ayağınızı fren pedalına basıp, kontak anahtarını çevirerek aracı çalıştırın. 2. Vites kolunu ayarlayın: Vites kolunu "D" (sürüş) konumuna getirin. 3. Ayağınızı frenden çekin: Fren pedalından ayağınızı kaldırıp, gaz pedalına dokunarak aracı hareket ettirin. 4. Geri vitese almak için: Geri gitmek istediğinizde, fren pedalına basıp vites kolunu yukarı iterek "R" (geri) konumuna getirin. 5. Park konumu: Aracı park etmek için vites kolunu "P" konumuna getirin. Ayrıca, aracın gösterge panelinde o an hangi viteste olduğunuzu görebilirsiniz.

Ford Mondeo dizel otomatik versiyonlarında 8 vites bulunmaktadır.

Göbekten vitesi çalıştıran parçalar şunlardır: 1. Volan Dişlisi: Motordaki hareketi ilk olarak motor dışına verir. 2. Debriyaj (Kavrama): Motorla vites kutusu arasındaki irtibatı keserek vites değiştirme olanağı sağlar. 3. Vites Kutusu (Şanzıman): Aracın hızını ve gücünü ayarlar, duruşlarda park freni görevi yapar. 4. Diferansiyel: Vites kutusundan gelen hareketi 90 derece kırıp akslar aracılığıyla tekerleklere iletir. 5. Akslar: Diferansiyelin hareketini tekerleklere iletirler.

3.0 D3 şanzıman, otomatik şanzımanda 3. vitese karşılık gelir. Bu vites, özellikle şehir içi sürüşlerde veya sıkışık trafikte daha verimli bir sürüş sağlamak için kullanılır.

16 valf atmosferik motorlu bir araçta vites değişimi için genel olarak 2.500 – 3.000 devir aralığı önerilir.

Otomatik motorda en iyi vites seçeneği, sürücünün ihtiyaçlarına ve tercihlerine bağlıdır. Otomatik vitesin avantajları: - Sürüş konforu: Özellikle yoğun trafikte daha rahat bir sürüş sağlar. - Kullanım kolaylığı: Vites değiştirme ve debriyaj kullanma zorunluluğu yoktur. - Yokuş performansı: Yokuş çıkarken geri kayma riski yoktur. Dezavantajları ise: - Daha fazla bakım gereksinimi: Şanzıman yağı ve filtresinin düzenli bakımı önemlidir. - Yakıt tüketimi: Modern otomatik vites araçlar hariç, genellikle daha fazla yakıt tüketirler. Manuel vites ise daha fazla kontrol sağlar, daha az bakım gerektirir ve genellikle daha ekonomiktir.

Ford Cargo 2524 modelinde 9+1 vites bulunmaktadır.

20 jant, 24 jant ve 21 vites bisikletlerin her biri farklı yaş grupları ve kullanım amaçları için uygundur. - 20 jant bisikletler, 6-8 yaş arası, 120-135 cm boyundaki çocuklar için idealdir. - 24 jant bisikletler, 8-12 yaş arası, 135-155 cm boyundaki pedalşörler için uygundur. - 21 vites ise, bisikletin ön ve arka dişlilerinin toplam sayısını ifade eder ve genellikle her yaşa hitap eden bir özelliktir. Sonuç olarak, en iyi jant ve vites seçimi, kullanıcının boyuna, yaşına ve bisiklet kullanma deneyimine göre değişiklik gösterebilir.

Kule vites yumuşatıcısı olarak bilinen vites kulesi, ağır vasıta araçların şanzıman sisteminde vites değişimlerini düzenleyen bir ara mekanizmadır. Nasıl çalıştığı şu şekilde özetlenebilir: 1. Vites Geçiş Komutları: Sürücü vites kolunu hareket ettirdiğinde, vites kulesi bu hareketi şanzıman dişlilerine ileterek değişimi gerçekleştirir. 2. Mekanik ve Elektronik Sistemler: Manuel şanzımanlarda mekanik bir yapı, otomatik şanzımanlarda ise elektronik sinyaller devreye girerek vites değişimini kontrol eder. 3. Hassas Koordinasyon: Vites kulesi, dişliler arasındaki geçişleri düzenler, kaymaları önler ve sorunsuz bir sürüş sunar.

Hyundai Starex modelinde 6 ileri manuel ve 8 ileri otomatik vites seçenekleri bulunmaktadır.

CVT şanzımanda 3. vites yoktur, çünkü bu şanzıman türünde sabit vites oranları yerine ihtiyaca göre çapını büyütüp küçültebilen kasnaklar kullanılır.

Mosso Legarda Pro bisikletinin vites sayısı, modeline göre değişiklik göstermektedir: - Mosso Legarda Pro X21 modelinde 21 vites bulunmaktadır. - Mosso Legarda Pro X24 modelinde ise 24 vites mevcuttur.