Vergiler

Aşar (öşür) vergisi, Osmanlı döneminde köylülerden, ürettikleri tarım ürünleri için %10 oranında alınan bir vergidir. Arapça olan "öşür" sözcüğü, "onda bir" anlamına gelir.

Gelir vergisi, aşağıdaki gelirlerden alınır: ticari kazançlar; zirai kazançlar; ücretler; serbest meslek kazançları; gayrimenkul sermaye iratları (kira gelirleri); menkul sermaye iratları (faiz, temettü vb.); diğer kazanç ve iratlar. Gelir vergisi, bireylerin ve işletmelerin elde ettiği kazanç üzerinden devlete ödemekle yükümlü olduğu bir vergidir.

Aşar vergisini Türkiye Cumhuriyeti kaldırmıştır. Kaldırılma kararı, 17 Şubat 1923 tarihinde gerçekleştirilen İzmir İktisat Kongresi'nde alınmış, resmi olarak tamamen kaldırılması ise 1925 yılını bulmuştur.

Alibaba.com vergi almıyor, ancak kullanıcıların satın aldıkları ürünler için gümrük vergisi ödemeleri gerekebilir. Türkiye'de, 21 Ağustos 2024 itibarıyla yürürlüğe giren bir düzenlemeye göre, internetten yurt dışından yapılan alışverişlerin vergisi artırılmış ve limiti düşürülmüştür.

Amme hizmetlerinin finansmanı genellikle devlet bütçesinden sağlanır. Bu finansman için kullanılan başlıca kaynaklar şunlardır: 1. Vergiler: Gelir vergisi, kurumlar vergisi, katma değer vergisi (KDV), özel tüketim vergisi (ÖTV) gibi çeşitli vergi türleri amme hizmetlerinin önemli bir finansman kaynağıdır. 2. Resimler ve harçlar: Kamu hizmetlerinden yararlanmak isteyen kişilerden alınan ücretler (örneğin, tapu harcı). 3. Para cezaları: Kanunlara aykırı davranışlar sonucunda uygulanan mali yaptırımlar. 4. Diğer kamu gelirleri: Devletin sahip olduğu taşınmazların kiralanması gibi çeşitli gelirler. Ayrıca, amme hizmetlerinin finansmanında uluslararası yardımlar ve borçlanmalar da kullanılabilir.

Türk Telekom'un internet tarifelerini artırma nedenleri arasında maliyetlerin yükselmesi ve yeni hizmet kalemlerinin eklenmesi bulunmaktadır. 1 Temmuz 2025 tarihinden itibaren geçerli olan zamlı tarifeler, özellikle statik IP, hat dondurma, nakil ve devir gibi tek seferlik işlemlerde yapılan fiyat artışlarından kaynaklanmaktadır. Mevcut taahhüdü devam eden müşteriler ise bu değişikliklerden etkilenmemiş, eski fiyatlarla hizmet almaya devam etmişlerdir.

Gümrük kontrolü altında işleme rejiminde teminat, ithalat vergilerinin %20 fazlası olarak hesaplanır. Teminat olarak kabul edilebilecek değerler şunlardır: tedavülde olan nakit Türk Lirası; bankalar tarafından verilen süresiz teminat mektupları; Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen devlet iç borçlanma senetleri; hükümetçe belli edilecek millî esham ve tahvilât. Teminat tutarı, zaman içinde değerini yitirirse veya yetersiz kalırsa, ilgili gümrük idaresi yükümlüden ek teminat verilmesini veya ilk teminatın yeni bir teminat ile değiştirilmesini isteyebilir.

Türkiye'de doğal gazın pahalı olmasının bazı nedenleri: Uzun vadeli ve petrol fiyatına bağlı sözleşmeler: Türkiye'nin doğal gaz alım sözleşmeleri çoğunlukla uzun vadeli olup, petrol fiyatlarına göre belirlenen bir formülle çalışır. Ticari gizlilik: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, doğal gaz alım maliyetlerine ilişkin bilgilerin ticari gizlilik nedeniyle paylaşılamayacağını belirtmiştir. Alternatif kaynak eksikliği: Avrupa ülkeleri, daha kısa vadeli ve alternatif doğal gaz kaynaklarına yönelirken, Türkiye'nin mevcut sözleşmeleri bu tür esneklikleri sunmamaktadır. Bu faktörler, Türkiye'nin doğal gazı Avrupa'daki ülkelere göre daha yüksek fiyatlarla ithal etmesine neden olmaktadır.

Ekonomik etki gümrük vergisi, ülkeler arasında gerçekleşen mal ve hizmet akışında uygulanan bir mali yükümlülüktür. Gümrük vergisinin ekonomik etkileri: Yerli üreticileri koruma: Gümrük vergisi, ithal ürünlerin fiyatlarını artırarak yerli üreticilerin rekabet gücünü artırır. Gelir sağlama: Devlet bütçesine gelir sağlar. Ticari denge oluşturma: Dış ticaret dengesini korumak için ithalat ve ihracat arasında uygulanır. Fiyat artışı: Yüksek gümrük vergileri, ürün fiyatlarını artırarak enflasyonu tetikleyebilir. İhracat kısıtlamaları: İhracat yapan ülke, korumacı politikalarla ek vergiler uygulayarak ihracatı kısıtlayabilir. Gümrük vergisi hesaplaması, ürünün CIF değeri (ürün değeri + navlun + sigorta) üzerinden yapılır ve oranı ülkelere ve ürün türlerine göre farklılık gösterebilir.

Türkiye'de biranın pahalı olmasının başlıca nedenleri şunlardır: Yüksek vergiler. Hammadde maliyetleri. ÖTV ve KDV artışları. Diğer ülkelerde bira fiyatlarının uygun olmasının nedenleri arasında ise hammadde bolluğu ve yoğun rekabet bulunmaktadır.

BSMV, "Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi"nin kısaltmasıdır. BSMV'nin uygulandığı bazı işlemler: banka hesabı açılışı ve işletimi; kredi kartı kullanımı ve aidatı ödeme işlemleri; havale, EFT, swift gibi para transferi işlemleri; mevduat hesaplarından elde edilen faiz gelirleri; sigorta işlemleri, primler üzerinden tahsil edilir; kredi sözleşmeleri gibi finansal sözleşmeler; kredi kartı taksitlendirme işlemleri. BSMV oranları, işlemin türüne ve niteliğine göre farklılık gösterir.

İthalatta gümrük vergisi, bir ülkeye ithal edilen mallar veya hizmetler üzerinden alınan bir vergi türüdür. Amaçları: İç piyasayı korumak; Ulusal üreticileri desteklemek; İthal edilen ürünlerin fiyat ve kalite standartlarını gözetmek; Devlet bütçesine gelir sağlamak. Hesaplama: Gümrük vergisi, ürünün CIF değeri (mal bedeli + navlun + sigorta) üzerinden hesaplanır. Oranlar, ithal edilen malın türüne ve menşeine göre değişir. Ödeme: İthalatçı veya ihracatçı tarafından yasal mevzuatta belirlenen süre içinde ödenir. Türkiye'de kamu bankaları veya gümrük saymanlık vezneleri üzerinden gerçekleştirilir.

Gelir Vergisi (GV) ödemeleri için birkaç yöntem bulunmaktadır: Garanti BBVA Mobil ve İnternet Bankacılığı: "İşlemler > Ödemeler > Vergi/Para Cezası > Gelir Vergisi (GMSİ)" adımından ödeme yapılabilir. e-Devlet: Hazır Beyan Sistemi üzerinden kredi kartı ile ödeme yapılabilir. İnteraktif Vergi Dairesi (ivd.gib.gov.tr): T.C. kimlik numarası ve şifre ile giriş yapılarak ödeme gerçekleştirilebilir. Vergi Daireleri: Yükümlünün ikametinin bulunduğu il veya ilçedeki vergi dairesine gidilerek ödeme yapılabilir. Anlaşmalı Bankalar: Gelir İdaresi Başkanlığı'na ait internet sitesinde yer alan anlaşmalı bankalar aracılığıyla ödeme yapılabilir. Ödeme tarihleri, kazanç türüne göre değişiklik gösterebilir; örneğin, basit usulde kazanç elde eden işletmeler için ilk taksit Mart ayının sonunda, ikinci taksit ise Temmuz ayının sonunda ödenmelidir.

Odun fiyatlarının pahalı olmasının bazı nedenleri: Maliyet artışları. Döviz kurundaki dalgalanmalar. Arzın azalması. Kaçak odunla mücadele. Talep artışı.

GV, "gelir vergisi" anlamına gelir. Gelir vergisi, bireylerin ve kurumların belirli bir dönemde elde ettikleri kazançlar üzerinden devlete ödedikleri yükümlülüktür.

Mazotun (motorin) litre fiyatının artmasının birkaç nedeni vardır: Döviz kurlarındaki hareketlilik. Küresel petrol fiyatlarındaki artış. ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) artışları. Arz ve talep dengesi: Türkiye'de mazot üretimi talebin karşısında yetersiz kalmaktadır, bu da arz açığına yol açmaktadır. Bu faktörler, mazot fiyatlarının Temmuz 2025'te önemli ölçüde artmasına neden olmuştur; örneğin, 9 Temmuz 2025'te motorine yapılan 1,20 TL'lik zamla birlikte, mazotun litresi birçok şehirde 55 TL'nin üzerine çıkmıştır.

PlayStation 5'in Türkiye'de pahalı olmasının bazı nedenleri: Gümrük vergileri: Türkiye'de konsollardan yüzde 20 gümrük vergisi, ardından yüzde 20 ÖTV ve yüzde 20 KDV alınmaktadır. Ek vergiler: 2020 yılında Cumhurbaşkanlığı Kararı ile getirilen ek vergi oranı, 2024 yılına kadar yüzde 20 olarak devam etmiştir. İthalat maliyetleri: Konsolların Avrupa'dan ithal edilmesi ve resmi Avrupa fiyatlarının vergiler dahil olması, Türkiye'deki fiyatları artırmaktadır. Bu faktörler, PS5'in Türkiye'de dünya geneline göre daha yüksek bir fiyatla satılmasına neden olmaktadır.

ABD'de ithalat vergisi (gümrük vergisi) ürünün CIF (Cost, Insurance, and Freight) değeri üzerinden hesaplanır. ABD'de ithalat vergisinin hesaplanması için şu adımlar izlenir: 1. Gümrük tarife kodunun belirlenmesi. 2. Güncel tarife cetvelinin incelenmesi. 3. Geçerli gümrük vergisi oranlarının öğrenilmesi. ABD'de ithalat vergileri, ürün kategorisi, menşe ülke, gümrük değeri ve ilgili düzenlemeler gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İthalat vergileri konusunda doğru ve kesin bilgiler için gümrük otoriteleri veya gümrük danışmanlık şirketlerine başvurulması önerilir.

GSM/TL oranı, GSM (mobil iletişim) hizmetlerinin Türk Lirası (TL) cinsinden birim fiyatını ifade eder. Ayrıca, "GSM" kısaltması farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir: GSM (Global System for Mobile Communications), mobil iletişim için küresel bir standarttır ve cep telefonlarında kullanılan bir iletişim protokolüdür. GSM (Gramajı Kare Metre), bir kumaşın veya kağıdın yoğunluğunu belirten bir ölçü birimidir.

Hayır, araçlarda yıllık ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) yoktur. ÖTV, yalnızca sıfır araç alırken ödenir. Ancak, araç fark etmeksizin her yıl ödenmesi gereken vergi Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV)'dir.