Vadi

Evet, Beyaz Su Vadisi'nde yüzülebilir. Beyaz Su, Mardin'in Midyat ve Nusaybin ilçeleri arasında yer alan bir vadi olup, suyun üzerine kurulu havuzlar ve işletmelerde yüzme imkanı sunmaktadır.

Ihlara Vadisi'nin oluşumu, volkanik patlamalar, akarsu aşındırmaları ve milyonlarca yıllık doğal süreçlerin bir sonucu olarak gerçekleşmiştir. Süreç şu şekilde özetlenebilir: 1. Hasan Dağı'nın Volkanik Patlamaları. 2. Melendiz Çayı'nın Vadiyi Oyması. 3. Mikroiklimin ve Ekosistemin Oluşumu.

Epijenik ve antesedant vadiler, akarsuların yataklarını aşındırma şekillerine göre farklılaşan iki tür vadidir. 1. Epijenik (Süperimpoze) Vadiler: Akarsuların, altındaki kıvrım ve faylardan daha genç olması durumunda oluşur. 2. Antesedant Vadiler: Herhangi bir kara kütlesi yükselmeye uğradığında ve bu kütle üzerinde daha önce kurulmuş olan akarsu, kütleyi yararsa oluşur.

9. sınıf coğrafya dersinde altı çeşit vadi öğretilmektedir: 1. Çentik Vadi. 2. Boğaz (Yarma) Vadi. 3. Geniş Tabanlı Vadi. 4. Kanyon Vadi. 5. Asimetrik (Yatık Yamaçlı) Vadi. 6. Kaygan Vadiler.

Türkiye'nin en büyük asimetrik vadisi, Ege Bölgesi'nde yer almaktadır.

Vadinin yukarı kısmının akarsuya oranla geniş olması, geniş tabanlı vadi olarak adlandırılan bir akarsu aşınım şeklidir.

Antesedans olayı, herhangi bir kara kütlesinin yükselmeye uğraması ve bu kütle üzerinde daha önce kurulan akarsuyun kütleyi yarması durumudur. Bu olay sonucunda akarsuyun açtığı vadiye antesedant yarma vadi denir.

Evet, Talas Vadisi Kırgızistan'da bulunmaktadır.

Malatya'nın en güzel vadisi olarak Levent Vadisi kabul edilmektedir.

Vadi çeşitleri şu şekilde sınıflandırılabilir: 1. Çentik Vadi: Akarsu yatağında aşındırma derine doğru sürüyorsa oluşan "V" şekilli vadilerdir. 2. Boğaz Vadi (Yarma Vadi): Yüksek dağ sıralarını enine yarıp geçen akarsular tarafından oluşturulur. 3. Kanyon Vadi: Yamaçlardaki farklı aşınma sonucu, basamaklı bir biçimde oluşan vadilerdir. 4. Yatık Yamaçlı Vadi: Yumuşak yapılı arazilerde akarsuların enlemesine fazla aşındırma yapması sonucu oluşan yamaç eğimi az vadilerdir. 5. Alüvyonlu Geniş Tabanlı Vadi: Akarsuların düz ovalarda kendi alüvyonlarının içinde akarken oluşturduğu vadilerdir. 6. Menderesli Vadi: Akarsu yatak eğiminin azaldığı yerde akarsuyun büklümler yaparak akmasıdır.

Geniş tabanlı vadi, akarsuyun yatak eğiminin ve akış hızının azaldığı yerlerde yatağını yanlara doğru aşındırmasıyla oluşan vadidir.

Boğaz ve yarma vadi arasındaki fark, oluşum şekillerinde yatmaktadır. Yarma vadi, akarsuyun iki düzlük arasında bulunan sert kütleyi derinlemesine aşındırması sonucunda oluşur. Boğaz vadi ise, yüksek dağ sıralarını enine yarıp geçen akarsular tarafından oluşturulan bir yarma vadi türüdür.

Ankara'nın en büyük vadisi Dikmen Vadisi'dir.

İzohipslerde vadi, izohipslerin zirveye doğru “V” şeklini aldığı yerler olarak anlaşılır.

Zap Vadisi, Hakkari Merkez ilçesinden geçmektedir.

Tabanlı vadi, akarsu yatağının taban seviyesine ulaşması ve taşıma kapasitesinin azalması sonucu akarsuyun yanlara doğru kıvrımlı aşındırma yapmasıyla oluşan vadilerdir. Bu tür vadilerde, yatak eğiminin azalması nedeniyle biriktirmeler olur ve alüvyon dolgulu bir taban oluşur.

Cennet Cehennem Vadisi'nde şu unsurlar bulunmaktadır: 1. Buzullar: Vadinin bir kısmında on binlerce yıllık buzullar yer almaktadır. 2. Rengarenk Çiçekler: Yemyeşil vadide çeşitli çiçekler açmaktadır. 3. Şelaleler: Kar sularıyla oluşan şelaleler bulunmaktadır. 4. Yaylalar: Vadide yaylalar ve çadırlarını kurmuş koçerler bulunmaktadır. 5. Dağlar: Cilo Dağları ve 4135 metre yüksekliğindeki Reşko zirvesi vadinin çevresinde yer almaktadır.

Delta ve vadi, izohipslerde farklı şekillerde gösterilir: 1. Delta: Akarsuların denize döküldüğü yerlerde oluşan deltalar, izohips haritalarında akarsunun sonunda çıkıntı şeklinde gösterilir. 2. Vadi: İzohipslerin zirveye doğru "V" şeklini aldığı yerler vadiyi gösterir.

Asimetrik vadiler, kayaçlar arasındaki direnç farkından dolayı farklı eğim oranlarına sahip olup, Karadeniz Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde yaygın olarak görülür. Simetrik vadiler ise, yamaç eğimlerinin eşit olduğu vadilerdir ve bu tür vadiler hakkında spesifik bir bölge belirtilmemiştir.

Akarsu yatağı ve vadi, akarsuların oluşturduğu yeryüzü şekilleridir. Akarsu yatağı, akarsuyun içinde akışa geçtiği çukurluğa verilen isimdir. Vadi ise, akarsuların yataklarını derine, yana ve geriye doğru aşındırmaları sonucu oluşan, sürekli inişi bulunan çukurluklardır. Vadi türleri şunlardır: Çentik vadi: Akarsuların kaynağa yakın alanlarda oluşturduğu derin vadilerdir. Boğaz vadi: Akarsuların dağları enine keserek oluşturduğu vadilerdir. Kanyon vadi: Farklı dirençteki tabakaların aşınması sonucu oluşan, yamaçları dik ve taraçalı vadilerdir. Asimetrik vadi: Farklı dirençteki yamaçların farklı şekilde aşınması sonucu oluşan vadilerdir.