TürkSinemaTarihi

Zerrin Egeliler, Türk sineması için birkaç açıdan önemlidir: Yetişkin filmlerine olan ilgiyi artırmıştır. Cesur sahneleri ve doğal güzelliğiyle dikkat çekmiştir. Rekor kırmıştır. Türk sinemasına katkı sağlamıştır.

1978 yılı Türk sineması için birkaç açıdan önemlidir: Film Üretimi: 1978 yılında 126 film çekilmiştir, bu son on beş yılın en düşük film üretilen yılıdır. Toplumsal ve Gerçekçi Filmler: Bu dönemde "Sürü", "Kanal", "Maden" gibi toplumsal ve gerçekçi filmler çekilmiştir. Uluslararası Başarı: Türk filmleri, yabancı ülkelerde pazar bulmuş ve bazı ülkelerde düzenlenen Türk film haftalarında tanınmıştır. Yeni Yetenekler: Bulut Aras, Oya Aydoğan, Faruk Peker, Canan Perver, Zümrüt Cansel gibi yeni oyuncular bu yılda sinemada şans bulmuştur. Ayrıca, 1978 yılı, Türk sinemasının ekonomik ve mali bir bunalım geçirdiği bir dönem olarak da bilinir.

1970-1989 yılları arasında Türk sinemasında önemli değişiklikler yaşandı: 1970'ler: Toplumsal ve politik filmler: Yılmaz Güney, Erden Kıral, Şerif Gören gibi yönetmenler gerçekçi ve politik filmler çekti. Erotik komedi ve seks furyası: Bu dönemde erotik komedi ve seks filmleri yaygınlaştı. Göç ve kentleşme temalı filmler: "Gelin", "Düğün", "Diyet" gibi filmler, göç ve kentleşmenin aile üzerindeki etkilerini işledi. Önemli filmler: "Sürü", "Kanal", "Bereketli Topraklar Üzerinde", "Maden" gibi filmler bu dönemde çekildi. 1980'ler: 12 Eylül darbesi etkisi: Toplumsal değişim ve karamsarlık sinemaya yansıdı, film üretimi azaldı. Yeni yönetmenler: Ömer Kavur, Zeki Ökten, Şerif Gören gibi genç yönetmenler öne çıktı. Önemli filmler: "Züğürt Ağa", "Selamsız Bandosu", "Uçurtmayı Vurmasınlar" gibi filmler çekildi. 1990'lar: Kriz ve dönüşüm: Özel televizyonların artması ve video piyasasının yaygınlaşmasıyla sinema sektörü kriz yaşadı. Yeni yönetmenler: Nuri Bilge Ceylan, Zeki Demirkubuz, Mustafa Altıoklar gibi isimler sinemaya adım attı. Teknik ve anlatım değişimi: Türk filmlerinin teknik düzeyi dünya standartlarını yakaladı, sinemacılar yeni anlatım dilleri geliştirdi.

Yeşilçam, Türk sinemasının 1950'lerden 1980'lere kadar süren altın çağını ifade eden bir terimdir. VK Yeşilçam Filmleri ifadesi, VK platformunda Yeşilçam filmlerine ait videoların paylaşıldığı bir hesabı ifade edebilir.

Türk sineması (Yeşilçam), çeşitli nedenlerle gerileme ve değişim sürecine girmiştir: Ekonomik zorluklar. Teknolojik ve kültürel değişimler. Politik ve sosyal faktörler. Yeni sinema dalgası. Küreselleşme ve rekabet. Ayrıca, 2025 yılında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'nin, Prof. Sami Şekeroğlu Sinema-TV Merkezi'ni yıkma kararı alması da sektörde tepki yaratmıştır.

"Kirmizicam" Türk sineması hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Türk sinemasının başlangıcı 1896 yılında Lumière Kardeşler'in filmlerinin gösterimiyle Osmanlı İmparatorluğu'na uzanır. Türk sinemasının bazı önemli dönüm noktaları: 1914: "Ayastefanos'taki Rus Abidesinin Yıkılışı" filminin çekilmesi. 1915: Merkez Ordu Sinema Dairesi'nin kurulması. 1950'ler ve 1980'ler: Yeşilçam dönemi, Türk sinemasının altın çağı olarak kabul edilir. Türk sineması, 20. yüzyıl boyunca çeşitli evrelerden geçmiş ve günümüzde de gelişmeye devam etmektedir.

Türk sineması, 1896 yılının sonlarında yabancı film gösterimleriyle tanışmış, ancak yerli boyut kazanması 14 Kasım 1914 tarihinde Fuat Uzkınay'ın çektiği "Ayastefanos'taki Rus Abidesinin Yıkılışı" adlı belgesel ile gerçekleşmiştir. Bu tarih, Türk sinemasının başlangıcı olarak kabul edilir, ancak filmin hiçbir kopyası günümüze ulaşmadığı için bu durum tartışmalıdır.

Türkiye'de ilk sesli filmi Muhsin Ertuğrul çekmiştir. 1925-1927 yılları arasında Sovyetler Birliği'nde bulunan Ertuğrul, burada tanıştığı Nazım Hikmet aracılığıyla sinema dünyasından kişilerle tanışma ve çalışma fırsatı bulmuş, ayrıca "Tamilla", "Spartaküs" ve "Beş Dakika" filmlerini çekmiştir. Türkiye'de ilk sesli kabul edilen film ise 1929 yapımı "İstanbul Sokaklarında"dır.

Türk sinemasında "sinemacılar dönemi", 1952-1963 yılları arasında süren ve "Sinemacılar Dönemi" olarak da kaydedilen bir süreçtir. Bu dönemin başlangıcı, 1948 yılında Belediye Eğlence Resminde yapılan indirimle, yerli film lehine gerçekleşmiştir. Bu dönemde, tiyatro dışından gelen yönetmenler sinemaya girmiş ve yeni bir sinema dili, duygu, anlayış ve teknik ortaya çıkmıştır. Alim Şerif Onaran'a göre bu dönem 1963'e, Nijat Özön'a göre ise 1970'e kadar sürmüştür.

İlk Türk filmi, 14 Kasım 1914 tarihinde çekilmiştir. Bu film, Fuat Uzkınay tarafından çekilen ve Ayastefanos'taki (günümüzde Yeşilköy) Rus Abidesi'nin yıkılışını konu alan kısa belgesel niteliğindedir.

Yeşilçam, 1950-1980 yılları arasında Türk sinemasının merkezi haline gelen ve binlerce film üretilen dönemi ifade eder. Yeşilçam anlatısı şu şekilde özetlenebilir: - Olayların akışı: Filmler, kronolojik bir akış içinde neden ve sonuç ilişkisine dayalı olarak düzenlenir. - Kahramanlar: Filmlerde, kendi çabalarından çok rastlantılar sonucu hedeflerine ulaşan kahramanlar yer alır. - Mekanlar: Filmler, genellikle İstanbul'da geçer ve Boğaz tepeleri, Haydarpaşa garı gibi mekanlar önemli semboller olarak kullanılır. - Temalar: Kan davası, kız kaçırma, törelerin baskısı gibi durumlar çatışmaları doğurur ve "iyi" ile "kötü" arasındaki mücadele yansıtılır.

Türk sinemasında ilk kovboy filmi, 1962 yılında çekilen "Beş Hikaye" adlı filmdir.

1960'lı yıllarda Türk sinemasının "bitti"ğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, 1960'lı yıllarda Türk sinemasını etkileyen bazı faktörler şunlardır: Siyasi ve sosyal değişimler: 1960 darbesi sonrası, toplumsal gerçekçilik akımı ortaya çıkmış ve filmlerde yoksulluk, köyden kente göç ve yanlış batılılaşma gibi konular işlenmeye başlanmıştır. Ekonomik krizler: 1970'li yıllarda yaşanan ekonomik krizler, halkın alım gücünü düşürmüş ve sinemaya olan ilgiyi azaltmıştır. Televizyon ve video kasetler: Televizyonun yaygınlaşması ve video kasetlerin ortaya çıkması, sinemanın alternatif bir eğlence aracı olarak yerini kaybetmesine neden olmuştur. Sansür: 1939 tarihli sansür nizamnamesi, sinemacıların özgürce film yapmasını engellemiştir. Bu faktörler, Türk sinemasının 1960'lı yıllarda da devam etmesine rağmen, bazı zorluklarla karşılaşmasına yol açmıştır.

1990'lar Türk sinemasına neden "Altın Çağ" dendiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, Türk sinemasının "Altın Çağı" olarak genellikle 1960-1980 yılları arası kabul edilir. Bu dönemin öne çıkan özellikleri şunlardır: Film üretiminde artış. Uluslararası başarı. Toplumsal bağ. Önemli oyuncuların yükselişi.

Retro Türk sineması, Fuat Uzkınay tarafından 14 Kasım 1914'te çekilen "San Stefano'daki Rus Anıtının Yıkımı" adlı belgesel filmle başlamıştır.

Türk sinemasına yön veren bazı önemli isimler şunlardır: 1. Cahide Sonku: Türk sinemasının ilk "star" oyuncusu ve ilk kadın yönetmenidir. 2. Ayhan Işık: "Taçsız Kral" unvanıyla tanınan oyuncu, aynı zamanda yapımcılık, yönetmenlik ve senaristlik yapmıştır. 3. Belgin Doruk: 1950-1960'lı yıllara damga vurmuş, "Küçük Hanımefendi" filmiyle tanınır. 4. Yılmaz Güney: "Çirkin Kral" olarak bilinir, yönetmenlik, senaristlik ve oyunculuk yapmıştır. 5. Sadri Alışık: "Turist Ömer" karakteriyle hafızalara kazınmış, genellikle umutlu ve dürüstlüğe önem veren karakterleri canlandırmıştır. 6. Türkan Şoray: "Yeşilçam'ın Sultanı" olarak bilinir, hem oyunculuk hem de yönetmenlik yapmıştır. 7. Kemal Sunal: Komedi filmleriyle Türk sinema tarihinin en önemli isimlerinden biridir. 8. Şener Şen: Özellikle komedi türünde klasikleşmiş filmlere imza atmıştır. 9. Lütfi Akad: Duygusal derinliği ve insan hikayelerine olan hakimiyetiyle tanınır. 10. Nuri Bilge Ceylan: Cannes Film Festivali'nde ödüller kazanmış, modern Türk sinemasının başarılı temsilcilerindendir.

Yeşilçam sineması, 1980'lerin sonuna doğru popülerliğini kaybetmeye başladı.

Bağımsız Türk sinemasının başlangıcı, 1960'lı ve 70'li yıllara dayanmaktadır.

2000'li yıllarda Türk sineması, önemli bir değişim ve gelişim süreci geçirmiştir. Bu dönemde: Yerli sinemaya ilgi artmış ve Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında yerli yapımların en çok izlendiği ülke haline gelmiştir. Sinema üzerine daha fazla yazı yazılmış, bu alanda eğitim veren okulların sayısı artmış, kurslar ve atölyeler açılmıştır. Kültür Bakanlığı'nın desteğiyle kısa film yarışmaları düzenlenmiş ve sinemaya teşvik sağlanmıştır. Yapımcılık sistemi değişmiş, yönetmenler kendi filmlerini organize etmeye başlamıştır. Komedi filmleri öne çıkmış, Ata Demirer, Şahan Gökbakar, Şafak Sezer gibi isimler gişeyi canlı tutmuştur. Bu dönemde öne çıkan bazı filmler arasında "Vizontele", "G.O.R.A.", "Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak", "Uzak" ve "Hababam Sınıfı Merhaba" bulunmaktadır.

Yılmaz Güney'in izlenmesi gereken bazı önemli filmleri şunlardır: 1. Umut (1970): Yönetmenliğini, senaristliğini ve başrol oyunculuğunu Yılmaz Güney'in üstlendiği, Türk sinemasının ilk gerçekçi filmi. 2. Arkadaş (1974): Yılmaz Güney'in hem yönetmenliğini hem de başrol oyunculuğunu yaptığı, yozlaşmış toplumsal yapıyı eleştiren bir film. 3. Sürü (1978): Yılmaz Güney'in senaryosunu yazdığı, Zeki Ökten'in yönettiği, aşiretler arası çatışmaları ve ekonomik zorlukları konu alan bir başyapıt. 4. Yol (1981): Şerif Gören'in yönettiği, Yılmaz Güney'in senaryosunu yazdığı, 1982 Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye kazanan film. 5. Duvar (1983): Yılmaz Güney'in yurt dışında çektiği son film, Fransa'da tanıklık ettiği bir isyanın sinemaya aktarılması.