Tsunami

Denizin çekilmesi, doğal bir afet olarak kabul edilmez. Deniz çekilmesi, kıyı şeridinde su seviyesinin normalden daha fazla düşmesi ve denizin geri çekilmiş gibi görünmesi olayıdır. Deniz çekilmesinin başlıca nedenleri şunlardır: Gelgit olayları. Meteorolojik faktörler. Depremler ve sismik hareketler. Ancak her deniz çekilmesi, mutlaka deprem habercisi değildir.

Hint Okyanusu'nda sık sık tsunami yaşanmasının başlıca nedeni, bölgenin sismik olarak aktif bir alan olmasıdır. Tsunamiler genellikle depremler, su altı toprak kaymaları ve yanardağ patlamaları gibi olaylar sonucu oluşur. Ayrıca, Hint Okyanusu'nda meteotsunamiler olarak bilinen fırtınalar nedeniyle oluşan tsunamiler de görülebilir. Hint Okyanusu'nda yaşanan bazı önemli tsunamiler: 2004 Hint Okyanusu depremi ve tsunamisi. 2008 Myanmar meteotsunamisi.

"Tidal Wave" (Haeundae), 2009 yapımı bir Güney Kore felaket filmidir. Filmin özeti: Man-sik, Haeundae'de yaşayan ve dört yıl önce yaşadığı bir hata nedeniyle derin deniz balıkçılığında çalışırken arkadaşının ölümüne sebep olan bir yereldir. Man-sik, aşık olduğu Yeon-hee'ye karşı sorumluluk hissetmektedir. Bir jeolog, Doğu Denizi'nde büyük bir tsunaminin yaklaştığını keşfeder, ancak uyarıları dikkate alınmaz. Dev bir tsunami, Kore'ye doğru ilerler ve sadece 10 dakika kaçış süresi kalır. Tsunami, Haeundae'yi yerle bir eder ve binlerce insan ölür. Film, insanların felaket anlarında sergiledikleri farklı davranışları ve uyarıların dikkate alınmaması temalarını işler.

2025 yılı için büyük bir tsunami dalgası beklenmemektedir. 30 Temmuz 2025 tarihinde Rusya'nın Kamçatka Yarımadası açıklarında meydana gelen 8,8 büyüklüğündeki depremin ardından Pasifik Okyanusu'na kıyısı bulunan ülkelerde tsunami uyarıları yapılmış, ancak büyük bir dalga kaydedilmemiştir. Tsunamiler genellikle deprem, toprak kayması, volkanik patlama gibi büyük tektonik olaylar sonucu oluşur ve önceden kesin olarak tahmin edilemez.

Tsunamide hayatta kalma temasını işleyen bazı filmler: "Tsunamiden Kaçış" (Haeundae, 2009). "Kıyamet Günü" (The Impossible, 2012). "Tsunami" (2012). Ayrıca, "Deep Impact" (1998) ve "The Wave" (2015) gibi filmler de tsunami felaketlerini işliyor.

Hawaii'deki yanardağ patlaması, Türkiye'yi doğrudan etkilemeyebilir. Ancak, yanardağ patlamasının bazı dolaylı etkileri olabilir: Hava kirliliği ve uçuş aksaklıkları. Tsunami riski. Ekonomik etkiler. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un açıklamasına göre, Türkiye'nin etkilenip etkilenmeyeceği konusunda rüzgarın yönü ve hızı üzerine çalışmalar yürütülmektedir.

İstanbul'da tsunamiden en çok etkilenecek ilçeler, Marmara Denizi'ne doğrudan kıyısı olan ilçelerdir. İBB ve ODTÜ'nün ortak çalışması kapsamında hazırlanan raporlarda, olası bir büyük depremde en fazla su basması riski taşıyan ilçeler arasında Silivri, Büyükçekmece, Bakırköy, Beylikdüzü, Avcılar, Kadıköy, Maltepe, Fatih ve Küçükçekmece ilçeleri bulunmaktadır. Tsunami etkileri, özellikle düşük eğimli kıyı alanlarında daha belirgin şekilde hissedilecektir.

Tsunami filminin yasaklanma sebeplerinden bazıları şunlardır: Hereafter filminin yasaklanması. Tsunami LA filminin iptal edilmesi. Ayrıca, 2011 yılında, Çin'de 1976'da yaşanan depremi anlatan "Aftershock" ve uzaylı istilasını anlatan "Battle: Los Angeles" filmlerinin gösterimi de yasaklanmıştır.

Amerika'nın neden tsunamiye maruz kalmadığına dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, bazı bölgelerde tsunami uyarılarının yapılmasının nedenleri şunlardır: Depremler. Coğrafi konum. Örneğin, 30 Temmuz 2025 tarihinde Rusya'nın doğusundaki Kamçatka Bölgesi'nde meydana gelen 8,8 büyüklüğündeki depremin ardından, ABD'nin Hawaii eyaleti ve Japonya için tsunami uyarıları yapılmıştır.

Bu olay, 13 Ocak 2025 tarihinde gerçekleşmiştir. Japonya'da, merkez üssü Hyuga-nada Denizi açıklarında 6,4 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiş ve depremin ardından Kochi ile Miyazaki eyaletleri için tsunami uyarısı yapılmıştır. Yetkililer, bölgedeki halkı güvenli yerlere yönlendirmek için önlemler alırken, depremin ardından olası tsunamiden korunma çağrıları yapılmaktadır.

26 Aralık 2004 ve 2012 tsunamilerinin nedenlerine dair bilgi bulunamadı. Ancak, 26 Aralık 2004'te meydana gelen tsunaminin, Endonezya'nın Sumatra adasının batı kıyısı açıklarında 9,1 ila 9,3 büyüklüğünde bir deprem sonucu oluştuğu bilinmektedir. Tsunamiler, depremler, toprak kaymaları ve yanardağ patlamaları gibi olaylar nedeniyle meydana gelebilir.

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Müdürü Prof. Dr. Nurcan Meral Özel'in açıklamalarına göre, Ege Denizi’nde 7,5 ve 7,7 büyüklüğünde bir depremin tsunami oluşturması durumunda dalgaların Türkiye kıyılarına ulaşması yaklaşık bir saat sürecektir.

Evet, Türkiye'de tsunami uyarı sistemi bulunmaktadır. Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE), Türkiye adına tsunami izleme, değerlendirme ve uyarı görevini yürüten, UNESCO tarafından akredite edilmiş bir Tsunami Servis Sağlayıcısıdır. 5,5 ve üzeri büyüklükteki depremler sonrasında tsunami potansiyelini analiz eder ve gerekli durumlarda bilgi veya uyarı seviyelerinde mesajlar üretir. 28 deniz seviyesi gözlem istasyonu, entegre veri sağlayarak bu analizleri destekler. Ancak, dalgaların geliş süresinin kısa olması (bazı yerlerde 15-20 dakika) nedeniyle erken uyarı etkisi sınırlı kalabilmektedir.

Tarihte en çok can alan tsunami, 26 Aralık 2004'te Endonezya'da meydana gelen 2004 Hint Okyanusu tsunamisidir. 9,1 büyüklüğündeki deprem sonrası oluşan dalgalar, Endonezya, Sri Lanka, Hindistan ve Tayland başta olmak üzere 14 ülkeyi etkilemiş ve 230 binden fazla insan hayatını kaybetmiştir.

Cumbre Vieja Yanardağı'nın patlaması, tsunami oluşturma potansiyeline sahiptir. Uzmanlar, yanardağın batı yamacının çökebileceğini ve bu durumun 500 kilometreküp kaya kütlesinin denize dökülmesine yol açabileceğini belirtmektedir. Ancak, tsunami dalgalarının uzak mesafelerde boyut olarak küçülebileceği de tartışılmaktadır. Cumbre Vieja Yanardağı'ndaki faaliyetler, National Geographic Enstitüsü tarafından 24 saat izlenmektedir.

2009 yapımı "Tsunamiden Kaçış" (Haeundae) filmini izlemek için aşağıdaki platformlar kullanılabilir: Apple TV. FullHD Filmizlesene. Filmekseni. HDFilmizle. İçeriğin yasal ve güvenilir kaynaklardan izlenmesi önemlidir.

Tsunaminin genliği, kıyıya yaklaştıkça artar. Tsunaminin genliğinin artmasının nedeni şu şekilde açıklanabilir: Su derinliğinin azalması. Enerji birikimi. Ayrıca, bir tsunaminin genliğinin artmasının, hızın azalması ve enerjinin bir kısmının kıyıya ulaşana dek kaybolması gibi durumlarla da çelişkili olduğu düşünülmektedir.

Santorini Yanardağı'nın tehlikeli olmasının bazı nedenleri: Patlama riski: Yanardağda artan sismik aktiviteler ve magma birikimi gözlemlenmektedir. İklim etkileri: Volkanik patlamalar, kuraklık gibi geniş çaplı iklim değişikliklerine yol açabilir. Türkiye'ye etki: Santorini Yanardağı'nın patlaması, Türkiye kıyılarını da etkileyebilir. Santorini Yanardağı, Türkiye'ye 170 km uzaklıkta yer almaktadır.

Japonya'nın altyapı sistemi genel olarak gelişmiş ve dayanıklıdır, ancak bazı alanlarda sürekli iyileştirme ve güçlendirme çalışmaları yürütülmektedir. Bazı altyapı özellikleri: Su Altyapısı: Japonya, su şebekelerindeki kaçak su oranını dünya çapında en düşük seviyelere indirmiştir. Yollar: Japonya, 1,2 milyon kilometrelik kaplanmış yola sahiptir ve bu yollar ana ulaşım aracıdır. Deprem Hazırlığı: Japonya, depremlere karşı altyapı sistemlerini güçlendirmiştir. Enerji Altyapısı: Japonya, enerji verimliliği konusunda geleneksel olarak güçlü bir ülkedir ve temiz enerji payını artırmayı hedeflemektedir. 2025 yılında Japon hükümeti, 2026-2030 dönemini kapsayan 20 trilyon yenlik bir altyapı güçlendirme planını onaylamıştır.

Tsunaminin hissedilme süresi, 8-10 saniye ile sınırlıdır. Tsunaminin kendisi, genellikle önceden hissedilemez çünkü tsunami dalgaları, açık denizde çok uzun dalga boylarına ve düşük yüksekliğe sahiptir. Tsunami uyarısı alındığında, kıyıdan iç bölgelere doğru hızla uzaklaşmak en güvenli yöntemdir.