Tsunami

26 Aralık 2004'teki tsunami, Hint Okyanusu'nda, Endonezya'nın Sumatra adasının batı kıyısı açıklarında meydana gelen deprem sonucu oluştu.

Tsunami dalgaları 40 metrenin üzerinde yüksekliğe sahip olabilir.

Japonya'dan Kanada'ya 1 milyon dolarlık tsunami çöpü parası, Kanada'nın 2011 yılında yaşanan tsunami sonrası Japonya'ya gösterdiği desteğe şükran ifadesi olarak verilmiştir.

2004 tsunamisi en çok Endonezya'yı etkiledi.

Tsunami en çok Pasifik Okyanusu ve çevresinde görülür. Özellikle İstanbul, İzmir, İskenderun ve Fethiye gibi iller tarihsel olarak tsunami felaketlerinden etkilenmiştir.

Santorini'de tsunaminin nedeni, Thera volkanının patlaması sırasında adanın çöken kısmına deniz suyunun hücum etmesi sonucu oluşan dalgalardır. Patlama, devasa kül ve gaz sütunlarının göğe yükselmesine ve Ege Denizi'nde tsunamiye yol açmasına neden olmuştur.

Evet, Santorini Yanardağı'nın patlaması tsunami oluşturabilir. Santorini'deki geçmiş patlamalar, büyük tsunamilere neden olmuş ve Ege Denizi çevresindeki birçok kıyı şeridini etkilemiştir.

Tuzla'da tsunami oluşma nedeni, sualtı heyelanlarıdır. Marmara Denizi'nde, deniz tabanında uçurum gibi dik yerlerdeki sualtı heyelanları, tsunamiye yol açabilir.

Tidal Wave (2009) filmi, Güney Kore'nin Haeundae liman şehrinde yaklaşan bir tsunamiyle mücadele eden bir grup insanın hikayesini anlatıyor. Filmde, deniz jeoloğu Profesör Kim, açık denizdeki sismik faaliyetleri izlerken devasa bir tsunaminin yaklaşmakta olduğunu fark eder. Başrollerde Sul Kyung-gu, Ha Ji-won ve Park Joong-hoon yer alıyor.

Celal Şengör, Marmara Ereğlisi'nde yaptığı konuşmada olası bir yer kayması durumunda 7 metreye kadar tsunami dalgası oluşabileceğini belirtti. Şengör, aynı konferansta şu ifadeleri kullandı: "Kuzey Anadolu Fay Hattı, İstanbul'dan başlayıp, Marmara Ereğlisi'ne kadar uzanıyor ve bu fayın hareketi, bölgedeki deprem riskini doğrudan etkiliyor. Marmara Ereğlisi'nde 7,6 deprem bekleniyor. Dolayısıyla Marmara Ereğlisi topun ağzında. Bir yer kayması olup olmamasına bağlı".

Tsunamide insanlar çeşitli nedenlerle ölür: 1. Büyük dalgaların kıyıya vurması: Tsunami dalgaları, kıyıya ulaştığında büyük bir güçle vurur ve geniş alanlarda can kayıplarına yol açar. 2. Su seviyesinin aniden yükselmesi: Tsunami, su seviyesinin hızla yükselmesine neden olarak insan yaşamını tehdit eder. 3. Altyapı hasarı: Tsunami dalgaları, kıyıdaki evleri, köprüleri, yolları ve diğer altyapıyı yok eder, bu da dolaylı olarak ölümlere ve yaralanmalara yol açar. 4. Çevresel etkiler: Tsunami sonrası deniz suyu karasal alanlara akarak tuzluluk seviyelerini artırır ve tarım arazilerini olumsuz etkiler, bu da uzun vadede tarımsal verimliliğin düşmesine ve hastalıkların yayılmasına neden olabilir.

1896 yılında Japonya'da meydana gelen tsunami sonucunda 22.000'den fazla kişi hayatını kaybetti, bu olay Japon tarihine en ölümcül tsunami olarak geçti.

Deprem sonrası tsunami uyarısı yapılır çünkü depremler, tsunamilerin en yaygın tetikleyicisidir. Deprem sırasında hareket eden levhalar, deniz tabanının şeklini değiştirir ve bu da suyun yükselmesine neden olur. Bu nedenle, depremlerin ardından tsunami riski taşıyan bölgelerde halkı ve toplulukları uyarmak, can ve mal kayıplarını önlemek için kritik öneme sahiptir.

Japonya tsunamisini konu alan filmler farklı yerlerde çekilmiştir: 1. "Japonya'nın Tsunamisi: Kameraya Yakalandı" (2011) filmi, Japonya'da çekilmiştir ve 2011 yılındaki deprem ve tsunaminin etkilerini belgelemektedir. 2. "Tsunami: Kıyamet Dalgaları" (2004) belgeseli ise Güneydoğu Asya'da çekilmiştir ve bu bölgede yaşanan tsunamiyi konu almaktadır.

Tsunami nedeniyle en çok can kaybı yaşanan ülkeler arasında Endonezya ve Sri Lanka öne çıkmaktadır. - 2004 yılında Endonezya'nın Sumatra kıyılarında meydana gelen tsunamide yaklaşık 230 bin kişi hayatını kaybetti. - 2011 yılında Japonya'nın Tohoku bölgesinde yaşanan tsunamide ise 18 binden fazla kişi öldü.

Santorini Yanardağı patlarsa, Ege Bölgesi etkilenir. Santorini Yanardağı'nın patlaması durumunda, dev dalgalar (tsunami) oluşabilir ve bu dalgalar Yunanistan'ın diğer adalarının yanı sıra Türkiye'nin Ege kıyılarını, özellikle Bodrum, Muğla ve Aydın gibi bölgeleri tehdit edebilir.

2011'de Japonya'da yaşanan tsunami sırasında denize düşen ve 1 yıl sonra Kanada sahillerinde bulunan motosiklet sahibine iade edilmiştir.

Ege Denizi'nde meydana gelen bir tsunami, özellikle Güney Ege kıyılarını etkiler. Ayrıca, Balıkesir, İzmir, Aydın ve Muğla illeri de tsunami riski taşıyan alanlar arasındadır.

İstanbul'da tsunami riski en yüksek olan ilçe, Silivri olarak belirlenmiştir.

30 metre yüksekliğindeki dalgalar iki farklı yerde kaydedilmiştir: 1. Lituya Koyu, Alaska: 1958 yılında meydana gelen bir deprem sonucu oluşan mega tsunami, 30 metrelik bir dalga yaratmıştır. 2. Antalya, Türkiye: 27 Kasım 2023 tarihinde, şiddetli rüzgar ve fırtına nedeniyle Konyaaltı Sahili'nde dalga boyu 30 metreye ulaşmıştır.