Transistör

SOT223 paketi, NPN ve P-kanal tiplerinde çeşitli transistörlerin kullanıldığı bir yüzey montaj (SMD) paketidir. Bazı SOT223 transistör örnekleri: - BCP55: 60 V, 1 A NPN orta güç transistörü. - BSP250: P-kanal enhancement mode dikey D-MOS transistörü. - BCP53: 100 V, 1.5 A PNP transistörü.

45AS soğutucu, TO-220 transistör formunda tasarlanmış olup, bu tür transistörlerin soğutulması için kullanılır.

BD139 transistörü çeşitli elektronik devrelerde amplifikasyon ve anahtarlama işlemleri için kullanılır. Başlıca kullanım alanları: - Ses amplifikatörleri: Ses sinyallerini artırarak daha yüksek ve net ses çıkışı sağlar. - RF amplifikatör devreleri: Radyo frekansı sinyallerini güçlendirerek iletişim sistemlerinde ve diğer elektronik cihazlarda kullanılır. - Motor sürücüleri: Orta güçteki motorları ve diğer yükleri kontrol eder. - Güç kaynakları: Yüksek akım ve voltaj seviyelerini işleyerek güç kaynaklarını yönetir. BD139, 1.5A'ya kadar akım taşıyabilme kapasitesine sahiptir, bu da onu düşük güçlü elektronik devreler için verimli bir bileşen yapar.

BJT'de (Bipolar Junction Transistor) akım kazancı, transistörün bağlantı şekline göre farklı isimlerle anılır ve şu formüllerle hesaplanır: 1. Emiteri ortak bağlantı: Akım kazancı BETA (β) olarak adlandırılır ve formül β = IC/IB şeklindedir. 2. Beyzi ortak bağlantı: Akım kazancı ALFA (α) olarak adlandırılır ve formül α = IC/IE şeklindedir. 3. Collectoru ortak bağlantı: Akım kazancı GAMA (γ) olarak adlandırılır ve formül γ = IE/IC şeklindedir. Bu formüllerde: - IC: Kollektör akımı - IB: Baz akımı - IE: Emiter akımı

IRF1404 ve IRF1405 MOSFET transistörleri arasındaki temel farklar şunlardır: - Akım Kapasitesi: IRF1405, IRF1404'ten daha yüksek bir sürekli drenaj akımına (Id) sahiptir; IRF1405 için bu değer 169A, IRF1404 için ise 202A'dır. - Paketleme: IRF1405, TO-220 paketinde gelirken, IRF1404 TO-220AB paketinde gelir. - Üretici: IRF1405, Infineon Technologies tarafından üretilirken, IRF1404 International Rectifier (şimdi Infineon Technologies'in bir parçası) tarafından üretilir.

FET gm formülü, transistörün küçük sinyal akımının (i) küçük sinyal voltajına (v) oranı olarak tanımlanır. Matematiksel olarak şu şekilde ifade edilir: gm = ∆I / ∆V. Burada: - gm, transistörün transiletkenliğini temsil eder ve genellikle milivolt başına milamper (mA/V) cinsinden ölçülür.

BC238 transistörü maksimum 25 volt kollektör-emiter gerilimine sahiptir.

Transistörlü anahtarlama devresi, transistörlerin elektrik devrelerinde anahtarlama işlevini yerine getirdiği bir devredir. Transistörler, bir sinyal veya güç kaynağına bağlı olarak açık veya kapalı durumda olabilirler. Yaygın transistörlü anahtarlama uygulamaları arasında: - elektronik anahtarlar; - güç kaynakları; - invertörler; - röle sürücüleri; - motor sürücüleri; - sensörler ve diğerleri bulunur.

D718 transistörü için maksimum toplayıcı-baz gerilimi 120V olarak belirtilmiştir.

Transistörün sağlam olup olmadığını anlamak için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: 1. Ölçü Aleti (Multimetre) ile Kontrol: - Multimetreyi diyot kademesine alın. - Transistörün beyz ucuna multimetrenin siyah ucunu, diğer ucunu ise sırayla emiter ve kollektör uçlarına dokundurun. - Eğer ölçü aletinin ibresi hareket ederse, bu NPN tipi bir transistördür. 2. Ohmmetre ile Kontrol: - Multimetreyi ohm kademesine alın. - Transistörün jonksiyonları arasındaki direnç değerlerini ölçün. - Doğru polarmada küçük bir direnç değeri, ters polarmada ise çok büyük bir direnç değeri okumalısınız. 3. Gerilim Seviyesi Kontrolü: - Transistör doyum bölgesinde çalıştığında, kollektör-emiter arası doyum gerilimi yaklaşık olarak 0.3V olmalıdır.

Diyot ve transistör akım-gerilim eğrileri şu yöntemlerle elde edilebilir: 1. Diyot için: Diyotun akım-gerilim (V-I) karakteristiği, diyot uçlarına uygulanan gerilimle, diyot üzerinden geçen akım arasındaki ilişkiyi gösterir. 2. Transistör için: Transistörün akım-gerilim eğrileri, genellikle üretici firmalar tarafından hazırlanan kataloglarda verilir.

Transistörlerin emiter ve beyz uçlarının ters bağlanması, transistörün ters polarma durumunda çalışmasını sağlamak için yapılır. Transistörün doğru çalışabilmesi için, beyz-emiter jonksiyonu doğru yönde, beyz-kollektör jonksiyonu ise ters yönde polarlanmalıdır.

Transistör kullanarak LED sürmek için aşağıdaki adımları izlemek gerekir: 1. Temel devreyi kurun: 5V güç kaynağı, LED, 220 ohm gibi bir direnç ve transistörü seri olarak bağlayın. Direnç, LED'e giden akımı sınırlamak için önemlidir. 2. Transistörü bağlayın: Transistörün emiter, baz ve kollektör ayaklarını belirleyin. 3. Kontrol sinyalini bağlayın: Kontrol sinyalinin pozitif terminalini transistörün baz ayağına, ground'unu ise emiter ayağına (ana devrenin ground'una bağlı olan) bağlayın. 4. Sonucu gözlemleyin: Kontrol sinyali aktif (açık) olduğunda, bazdan emitere küçük bir akım akacaktır. Bu devre, düşük akım sinyalini kullanarak yüksek akım gerektiren bir devreyi (LED'i çalıştıran devre gibi) kontrol etmenizi sağlar.

Yapraklı saatli radyolar, 1954 yılında icat edilen transistörlü radyolar ile birlikte daha küçük ve taşınabilir hale gelmiştir.

2N2222 transistörü, elektronik devrelerde anahtarlama ve yükseltme işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılır. Başlıca işlevleri: - Sinyalleri yükseltmek: Düşük güçteki bir sinyali daha yüksek güç seviyelerine çıkarır. - Elektronik devreler üzerinde anahtarlama yapmak: Elektrik akımını hızlı bir şekilde kesip açabilir. Bu transistör, ses amplifikatörleri, RF devreleri, motor hızı kontrolü ve LED parlaklığı ayarlama gibi çeşitli uygulamalarda da kullanılır.

MOSFET (Metal-Oxide-Semiconductor Field-Effect Transistor) tristöre göre daha hızlı anahtarlama yapma kapasitesine sahiptir.

BD245 transistörü, modeline göre 45V, 60V, 80V veya 100V toplayıcı-emiter voltajıyla çalışabilir.

Ortak emiter akım kazancı (β), transistörün beyz akımına (IB) göre kollektör akımının (IC) oranına eşittir: β = IC / IB Bu hesaplama, transistörün bir amplifikatör devresinde kullanılması durumunda geçerlidir.

Güç transistörü ile yük akımı kontrolü, transistörün kollektör akımının ayarlanması yoluyla gerçekleştirilir. Bu kontrol mekanizması şu şekilde çalışır: 1. Transistör devreye bağlanır: Yüke seri olarak bir transistör bağlanır. 2. Akım ayarı yapılır: Transistörün kollektör akımı, yük üzerindeki gerilimi istenen değere getirecek şekilde ayarlanır. 3. Güç kaybı oluşur: Akım kontrolü sırasında transistörün gövdesinde ve soğutucusunda ısı kaybı meydana gelir. Bu yöntem, özellikle büyük akımların kontrol edilmesi gereken uygulamalarda kullanılır ve güç kaynaklarının, motor kontrol devrelerinin ve invertörlerin anahtarlanmasında yaygın olarak tercih edilir.

Transistörün anahtar olarak kullanılması için kesim (cut-off) ve doyum (saturation) bölgeleri kullanılır.