Ünsüz yumuşamasına aykırılık, dilbilgisi kurallarına göre harf aldığında yumuşaması gereken sert ünsüzlerin olduğu gibi kalması durumudur. Bu durum, dört ana başlıkta incelenebilir: 1. Yabancı kelimelerde: Dilimize yabancı dillerden girmiş olan kelimelerin sonunda bulunan sert ünsüzlere, ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde bu ünsüzlerde genellikle yumuşama görülmez. 2. Özel adlarda: Özel adların sonundaki sert ünsüzler, ünlüyle başlayan bir ek alsalar bile ünsüz yumuşaması olmaz. 3. Tek heceli sözcüklerde: Tek heceli sözcüklerin sonundaki sert ünsüzlere, ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde çok büyük ihtimalle ünsüz yumuşaması meydana gelmez. 4. Bazı Türkçe kelimelerde: İstisna kabul edilecek bazı Türkçe kökenli kelimelerde de ünsüz yumuşamasına aykırılık görülür. Örnekler: Yabancı kelimeler: seyahat-e > seyahate, millet-i > milleti. Özel adlar: Zonguldak-ı > Zonguldak’ı, Atatürk-ün > Atatürk’ün. Tek heceli kelimeler: ot-u > otu, at-ı > atı. Türkçe kelimeler: kanıt-ı > kanıtı, yanıt-a > yanıta.