Tekerrür

Türk Ceza Kanunu'na (TCK) göre tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için gerekli şartlar şunlardır: 1. Önceki suçtan kesinleşmiş mahkumiyet: İşlenen ilk suç nedeniyle hapis veya adli para cezası verilmiş olmalı ve bu ceza kesinleşmelidir. 2. Yeni suç işleme: İlk mahkumiyetten sonra yeni bir suç işlenmelidir. 3. Belirli süreler içinde suç işleme: - Önceki mahkumiyet 5 yıldan fazla hapis cezası ise, cezanın infazından itibaren 5 yıl içinde yeni suç işlenmelidir. - Önceki mahkumiyet 5 yıl veya daha az hapis ya da adli para cezası ise, cezanın infazından itibaren 3 yıl içinde yeni suç işlenmelidir. 4. Suçların niteliği: Kasten işlenen suçlarla taksirli suçlar arasında tekerrür hükümleri uygulanmaz. 5. Failin yaşı: Suç işlediği tarihte 18 yaşını doldurmuş olmalıdır. 6. Genel af ve özel af: Genel af tekerrüre esas alınmaz, özel af durumunda ise tekerrür hükümleri uygulanabilir.

Tekerrürün uygulanmaması için geçmesi gereken süreler, önceki cezanın infaz edildiği tarihe göre belirlenir: 5 yıldan fazla hapis cezası durumunda, cezanın infazından itibaren 5 yıl geçmesi gerekir. 5 yıl veya daha az hapis ya da adli para cezası durumunda, cezanın infazından itibaren 3 yıl geçmesi gerekir. Bu süreler, cezanın infaz edildiği tarih itibarıyla işlemeye başlar. Ayrıca, suçu işlediği tarihte 18 yaşından küçük olan kişilere tekerrür hükümleri uygulanmaz.

Yargıtay'da ilk suçun üstünden 3 yıl geçmesi durumunda ne olacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, ceza hukukunda tekerrür hükümleri hakkında bilgi verilebilir. Türk Ceza Kanunu'na göre, önceki mahkumiyet 5 yıl veya daha az hapis cezası ya da adli para cezası ise, cezanın infazından itibaren 3 yıl içinde yeni bir suç işlenmesi durumunda tekerrür hükümleri uygulanır. Ayrıca, kamu davasının açılmasının ertelenmesi (KDAE) durumunda, şüpheli 5 yıl içinde kasıtlı bir suç işlemezse, savcı kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verir ve dosya kapanır.

Adli para cezasına çevrilen hapis cezası, tekerrürden etkilenmez. Türk Ceza Kanunu'nun 58. maddesine göre, tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için ilk suçun cezasının hapis cezası olması gerekir.

İdari para cezasında tekerrür, daha önce verilmiş bir para cezasının kesinleştiği tarihten sonra, aynı nitelikteki fiilden dolayı tekrar ceza kesilmesi durumunda uygulanır. Tekerrür halinde idari para cezası uygulaması için gerekli şartlar: Önceki ceza: Tekerrür uygulanabilmesi için, önceki cezanın kesinleşmiş olması gerekir. Yeni fiil: Yeni suçun, ilk suçun kesinleştiği tarihten sonra işlenmesi gerekir. Aynı nitelikteki fiil: Yeni cezanın, önceki cezaya konu olan fiil ile aynı nitelikte olması gerekir. Örnek: 2025 yılında SGK tarafından uygulanan idari para cezalarında, mahkeme kararı veya denetimler sonucunda geçmişe dönük kayıt dışı çalışan tespit edilmesi halinde, tekerrür nedeniyle her bir sigortalı için brüt asgari ücretin beş katı tutarında ceza uygulanır.

Eski suçun yeni suça etkisi, ceza hukuku kapsamında şu şekillerde ortaya çıkabilir: Tekerrür: Daha önce kesinleşmiş bir ceza mahkumiyeti bulunan kişinin, yeni bir suç işlemesi durumunda tekerrür hükümleri uygulanır. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB): HAGB kararı verilen kişi, denetim süresi içinde yeni bir suç işlerse, mahkeme ertelenmiş hükmü açıklar ve sanık hakkında daha önce verilen eski cezanın infazı gerçekleşir. Geçmişe Yürüme Yasağı: Bir fiil işlendiği zaman yürürlükte olan kanunlara göre suç teşkil ediyorsa fail cezalandırılabilir.

Tekerrür süresi, memnu hakların iadesi için önemli değildir. Memnu hakların iadesi için önemli olan, cezanın infazının tamamlanmış olması ve infazdan sonra en az üç yıl boyunca yeni bir suç işlenmemiş olmasıdır. Tekerrür süresi, mükerrir hükümlüler için koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik gibi ceza infaz rejimlerini etkiler.

İlk tekerrür, tekerrür cezasını doğrudan etkilemez, çünkü tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için gerekli şartlar şunlardır: Daha önce kesinleşmiş bir mahkumiyetin bulunması. Yeni suçun, belirlenen süreler içinde işlenmesi. Her iki suçun da kasten işlenmiş olması. İlk suç taksirle işlenmişse ve sonraki suç kasten işlenmişse, tekerrür hükümleri uygulanmaz.

"Tarih tekerrürden ibarettir" ifadesi, daha önce yaşanmış bir olay, durum ya da olgunun şimdi ve gelecekte tekrar yaşanabileceği anlamına gelir. Bu söz, tarih felsefesine ait olmasına rağmen halk tarafından en çok bilinen ve kullanılan ifadelerden biridir. Ayrıca, bu sözün farklı yorumları da vardır: Hayatın sıradan gidişatı. Hatalar. İlerlemeci ve döngüsel tarih anlayışı. "Tarih tekerrürden ibarettir" sözü, aynı zamanda "et'tekrarü ahsen velev kane yüzseksen" şeklinde bir atasözü olarak da bilinir; bu, "tekrar etmek güzeldir, hatta yüz seksen kez olsa bile" anlamına gelir.

Mükerrirlik (tekerrür) şartları şunlardır: 1. Önceki Suç Sebebiyle Kesinleşmiş Bir Ceza Mahkûmiyeti: Daha önce işlenmiş bir suçtan dolayı kesinleşmiş bir ceza mahkûmiyeti bulunmalıdır. 2. Yeni Bir Suçun İşlenmesi: Önceki mahkûmiyetten sonra, belirli süreler içinde yeni bir suç işlenmelidir. 3. Hapis Cezasına Hükmedilmesi: Yeni suç sebebiyle hapis cezasına mahkûmiyet kararı verilmelidir. 4. Tekerrür Süreleri: - Beş yıldan fazla hapis cezası için, cezanın infazından itibaren beş yıl geçmesi gerekir. - Beş yıl veya daha az süreli hapis ya da adli para cezası için, üç yıl geçmesi gerekir. 5. Özel Durumlar: Onsekiz yaşından küçükler ve kasten öldürme gibi belirli suçlar için tekerrür hükümleri uygulanmaz.

Tekerrürlü suçların silinme süresi, suçun niteliğine ve cezanın türüne göre değişiklik gösterir: 5 yıldan fazla hapis cezası durumunda, cezanın infazından itibaren 5 yıl sonra tekerrür hükümleri uygulanmaz. 5 yıl veya daha az süreli hapis ya da adli para cezası durumunda, cezanın infazından itibaren 3 yıl sonra tekerrür hükümleri uygulanmaz. Adli sicil kaydının silinmesi ise, yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınırsa 15 yıl, bu karar alınmazsa 30 yıl sonra gerçekleşir. Bu süreler, cezanın infaz edildiği tarih itibarıyla başlar.

Mükerrer infazda cezanın kaçta kaçı yatacağı, suçun tekerrür durumuna göre değişir: 1. İlk tekerrür halinde: Cezanın 2/3'ü kadar süre cezaevinde yatılır. 2. İkinci tekerrür halinde: Hükümlü, 2. kez mükerrerlere özgü infaz rejimine tabi olur ve cezanın tamamı kapalı ceza infaz kurumunda çektirilir, bu da genellikle "4/4 ceza" olarak bilinir.

Erteleme, mükerrerlik durumunda birden fazla kez uygulanabilir. Türk Ceza Kanunu'nun 58. maddesine göre, bir kişi daha önce işlediği bir suç nedeniyle ceza almış ve bu ceza ertelenmiş olsa bile, yeni bir suç işlediğinde tekerrür hükümleri uygulanır.

Mükerrirlerin yatacağı süre, suçun niteliğine ve cezanın türüne göre değişiklik gösterir: Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası için 39 yıl. Müebbet hapis cezası için 33 yıl. Süreli hapis cezalarında, cezanın 2/3'ü kadar süre infaz kurumunda geçirilmelidir. Birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet halinde ise en fazla 32 yıl infaz kurumunda geçirilir. İkinci defa tekerrür hükümlerinin uygulanması durumunda, mükerrir koşullu salıverilmeden faydalanamaz ve cezanın tamamını infaz etmek zorundadır.

Tekerrürlü suçta denetimli serbestlik hesaplaması, hükümlünün daha önce işlediği suçlardan dolayı mükerrirlere özgü infaz rejimine tabi tutulması durumunda yapılır. Örnek hesaplama: Hükümlü hakkında 6 yıl hapis cezası verilmişse ve tekerrür hükümleri uygulanırsa: 1. 6 yılın 2/3'ü = 4 yıl. 2. Bu süre, denetimli serbestlik süresi olarak uygulanır. Önemli not: Bu hesaplama, 30.03.2020 tarihinden önce işlenen suçlar için geçerlidir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) kararı, tekerrüre esas alınmaz. Tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için, kişinin önceden işlediği bir suçtan dolayı kesinleşmiş bir mahkumiyet kararının bulunması gerekmektedir.

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 292/1, 58/6 ve 62/1 maddeleri farklı suç ve ceza düzenlemelerini içermektedir: 1. Madde 292/1: Tutukevinden, ceza infaz kurumundan veya gözetimi altında bulunduğu görevlilerin elinden kaçan tutuklu veya hükümlü hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis cezası öngörmektedir. 2. Madde 58/6: Önceden işlenen suçtan dolayı verilen hüküm kesinleştikten sonra yeni bir suçun işlenmesi durumunda, tekerrür hükümleri uygulanacağını belirtmektedir. 3. Madde 62/1: Fail yararına cezayı hafifletecek takdiri nedenlerin varlığı halinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine müebbet hapis; müebbet hapis cezası yerine ise yirmi beş yıl hapis cezası verileceğini düzenlemektedir.

4 ay 15 gün ceza alan bir kişinin tekerrür durumunda ne kadar yatacağı, cezanın türüne, suçun işlendiği tarihe ve infaz sistemindeki koşullara bağlı olarak değişir. Genel olarak, mahkumlar aldıkları cezanın üçte biri kadar süreyi açık cezaevinde ya da denetimli serbestlik şartları altında geçirebilirler. Kesin bilgi için bir avukata danışılması önerilir.