Savcı

Adalet Bakanlığı tarafından hakim ve savcılar için düzenlenen silah kampanyası, 27 Ağustos 2024 tarihinde başlamış ve 30 Eylül 2024 tarihinde sona ermiştir. Bir sonraki kampanya hakkında ise mevcut belgelerde herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Güncel bilgiler için Adalet Bakanlığı'nın resmi duyurularını takip etmek gerekmektedir.

Raportör olabilmek için aşağıdaki şartlardan birini taşımak gerekir: Mesleklerinde en az beş yıl başarıyla çalışmış adli veya idari hâkim ya da savcı veya Sayıştay denetçisi, başdenetçisi ya da uzman denetçisi olmak. Yükseköğretim kurumlarının hukuk, iktisat veya siyasal bilimler dallarında doçent, yardımcı doçent ya da doktorasını tamamlamış araştırma görevlisi olmak. Adaylık süresi hariç, en az beş yıl başarıyla çalışmış raportör yardımcısı olmak. Ayrıca, Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az (C) düzeyinde belge almış olmak ve lisansüstü çalışmalar yapmış olmak, raportörlüğe görevlendirmede ve atanmada tercih nedenidir. Raportör olmak için resmi bir eğitim alma şartı yoktur, ancak üniversitelerin sekreterlik ve tıbbi dokümantasyon bölümlerinden mezun olanlar iş bulma avantajı elde edebilir.

Hakim ve savcılar, mesleğe kabullerinin ardından görev yerlerini belirlemek için kura çekimine tabi tutulur. 2025 yılı için, 30 Ocak 2025 tarihinde yapılan kura töreni ile 1075 yeni hakim ve savcının görev yerleri belirlenmiştir. Kura sonuçları, Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun resmi internet sitesi olan hsk.gov.tr üzerinden duyurulmaktadır.

Hakimlik ve savcılık maaşları, kıdeme, görev yerine, derece ve hizmet süresine göre belirlenir. Kıdem: Göreve yeni başlayan bir hakim veya savcı ile tecrübeli bir meslektaşı arasında maaş farkları olabilir. Görev yeri: Büyükşehirlerde görev yapan hakim ve savcılar, ulaşım ve barınma gibi ek desteklerden faydalanabilir ve bu durum maaşlarını etkileyebilir. Uzmanlık alanı: Bazı mahkemelerde görev yapmak veya başkanlık pozisyonu, maaşı artırabilir. Hizmet süresi: Hizmet sürelerini tamamlayan emekli hakim ve savcıların maaşları, diğer bölümlerden emekli olan çalışanlara göre farklılık gösterir. Ek ödemeler, görev tazminatları ve kıdem farkları da maaşları doğrudan etkileyen unsurlar arasındadır.

2025 yılı Adli ve İdari Yargı Ana Kararnamesi, Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) Birinci Dairesi tarafından 20 Haziran 2025 tarihinde tamamlanmıştır. Atama tebligatlarının ise 4 Temmuz 2025 Cuma gününden itibaren gönderilmesi planlanmaktadır. Kararnamenin tam listesine, HSK'nin internet sitesi olan hsk.gov.tr adresinden ulaşılabilir.

Savcı, soruşturma dosyasını inceleyebilir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 153. maddesine göre, müdafi (avukat) soruşturma evresinde dosya içeriğini inceleyebilir ve istediği belgelerin bir örneğini harçsız olarak alabilir. Ancak, bu yetki sınırsız değildir; soruşturmanın amacını tehlikeye düşürebilecek ise, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine sulh ceza hakimi kararıyla kısıtlanabilir.

Kurtlar Vadisi'nde savcı, Süleyman Çakır'ın davasında gizli bir soruşturma yürüttüğü ve Çakır'ın adamlarını sorguladığı için 21 Kasım 2003 tarihinde öldürülmüştür. Suç örgütü lideri Süleyman Çakır'ın düşmanı Tombalacı Mehmet, Çakır'ın daha fazla suçla itham edilmesini ve zor duruma düşmesini istediği için savcının öldürülmesini istemiştir. Savcıyı, Karahanlı'nın gönderdiği bir keskin nişancı öldürmüştür.

2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'nun 88. maddesine göre, ağır ceza mahkemesinin görevine giren suçüstü halleri dışında hakim ve savcıların üzerleri aranamaz. Ancak, X-ray, dedektör, duyarlı kapı gibi teknik cihazlarla arama yapılabilir.

Akın Gürlek, 8 Ekim 2024 tarihinden itibaren İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı olarak görev yapmaktadır. Daha önce, 2022-2024 yılları arasında Adalet Bakan Yardımcısı olarak görev almıştır. Gürlek, hakim olarak görev yaptığı dönemde de önemli davalarda yer almıştır. Ayrıca, Ekrem İmamoğlu hakkında açılan davada da adı geçmektedir.

Hakim ve savcılar, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'nun 88. maddesinin 1. fıkrasına göre, ağır ceza mahkemesinin görevine giren suçüstü hali dışında üstlerinin ve konutlarının aranamaması nedeniyle üst araması yapamazlar. Ayrıca, hakim ve savcıların üstlerinin aranması, Anayasa'nın 20. maddesi ile de güvence altına alınan özel hayatın gizliliği hakkına aykırıdır.

Hakim ve savcı atamaları, Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK) tarafından hazırlanan ana kararnamelerle belirli dönemlerde yapılır. 2025 yılı için, Adli ve İdari Yargı Ana Kararnameleri ile toplam 4 bin 36 hakim ve savcının görev yeri değiştirilmiştir. Atamaların tam listesi ve detayları, HSK'nın resmi internet sitesinde yayımlanmıştır. Atamaların zamanı, hizmet süresi, mazeret durumu ve diğer özel koşullar gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Hakim ve savcılar, 1., 2. ve 3. derece kadrolarda görev yaptıkları sürece yeşil pasaport alabilirler. Yeşil pasaport, devlet memurları ve belirli kamu görevlilerine verilen, hususi statüye sahip bir pasaport türüdür.

Behzat Ç. dizisindeki kadın savcı karakteri "Savcı Esra"dır ve bu rolü Canan Ergüder canlandırmıştır.

Hakim ve savcı adayları, Türkiye Adalet Akademisi'nde eğitim almaktadır.

Hakim Akademi'de eğitim alabilecek kişiler şunlardır: 1. Hâkim ve savcı yardımcıları: Adli yargı hâkim ve savcı yardımcıları, idari yargı hâkim yardımcıları ve avukatlık mesleğinden adli yargı hâkim ve savcı yardımcılığına atananlar. 2. Eğitici hâkim ve savcılar: Adalet Bakanı tarafından eğitici olarak görevlendirilen hâkim ve savcılar. 3. Öğretim elemanları: Yükseköğretim kurumlarında görev yapan öğretim üyeleri ve öğretim görevlileri, avukatlar, noterler ve alanında uzman kişiler. Ayrıca, Bakanlık talebiyle ihtiyaç duyulan konularda Akademi tarafından diğer kurum ve kuruluşlardan gelen kişilere de eğitim verilebilir.

30 Ocak 2025 tarihinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla hakim ve savcı kura töreni gerçekleştirilmiştir.

Savcılar, görev süreleri boyunca bir adet yerli ve bir adet ithal olmak üzere iki adet silah kullanabilirler. Silah alımı için Adalet Bakanlığı aracılığıyla Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK)'dan temin edilebilir.

Hakimlik ve savcılıkta iki ana grup bulunmaktadır: 1. Adli Yargı Hakim ve Savcıları: Ceza ve hukuk davalarına bakan hakimler ile kamu adına cezai soruşturmaları yürüten savcılar. 2. İdari Yargı Hakim ve Savcıları: İdari davalara bakan hakimler ve kamu adına idari soruşturmaları yürüten savcılar. Ayrıca, Adalet Bakanlığı bünyesinde idari görevlerde bulunan hakim ve savcılar da bu mesleğe dahildir.

"Yaksha: Acımak Yok" filmi, tehlikeli bir şehirde gizli bir operasyon ekibini ve liderini araştırmakla görevlendirilen dürüst bir savcının kendini casuslar arasındaki ölümcül bir savaşın içinde bulmasını anlatıyor.

Hakim ve savcılar, çeşitli nedenlerle tayin olabilirler: 1. Hizmet Süresi: Hakim ve savcılar, belirli hizmet sürelerini doldurduktan sonra tayin talebinde bulunabilirler veya resen tayin edilebilirler. 2. Özel Durumlar: Sağlık durumu, eş durumu, öğrenim durumu gibi özel durumlar nedeniyle tayin isteyebilirler. 3. Kadro Durumu: Kadronun veya mahkemenin kaldırılması gibi durumlarda, hakim ve savcılar başka bir göreve atanabilirler. 4. Başarı ve Performans: Başarısı tespit edilen hakim ve savcılar, bir alt bölgedeki daha üst bir göreve tayin edilebilirler. 5. İhtiyaç ve Koordinasyon: Adalet Bakanlığı, adli sistemin ihtiyaçlarına göre hakim ve savcıların görev yerlerini değiştirebilir.