PLC

Ladder programlama, Programlanabilir Mantık Kontrolörleri (PLC) için kullanılan bir grafiksel programlama dilidir. Bu dil, merdiven şeklindeki bir diyagram üzerinden, elektrik devrelerine benzer şekilde, giriş ve çıkış cihazlarını bağlayarak mantıksal işlemleri gerçekleştirmeyi sağlar. Temel bileşenleri: - Raylar: Güç kaynağını temsil eden dikey çizgiler. - Basamaklar (rung): Giriş ve çıkışları birbirine bağlayan yatay bağlantılar. Yaygın kullanım alanları: süreç kontrolü, makine kontrolü, bina otomasyonu ve endüstriyel kontrol sistemleridir.

PLC'de "if" ve "else" kullanımı, koşulların kontrol edilmesi ve farklı durumlara göre işlemlerin gerçekleştirilmesi için önemlidir. Temel "if" yapısı şu şekildedir: ``` IF koşul THEN // Koşul doğruysa burası çalışır END_IF; ``` Örneğin, bir tankın su seviyesi 90'dan büyükse bir valfi kapatmak için: ``` IF waterLevel > 90 THEN valve := FALSE; // Valf kapanır END_IF; ``` Else ve else if kullanımı ise birden fazla olasılık olduğunda gereklidir: - "Else", koşulun doğru olmadığı durumda alternatif bir işlem ekler: ``` IF condition THEN code; ELSE alternative_code; END_IF; ``` - "Else if", birden fazla "if" koşulu ekler: ``` IF condition1 THEN code1; ELSIF condition2 THEN code2; ELSE default_code; END_IF; ``` Bu şekilde, ilk koşul doğru değilse ikinci koşul kontrol edilir ve böyle devam eder.

Mikro Dev PLC, Programlanabilir Lojik Kontrolör (PLC) anlamına gelir ve endüstriyel otomasyon sistemlerinde kullanılan mikroişlemci tabanlı bir cihazdır. Mikro Dev PLC, üretim hatlarının ve makinelerin kontrolünü sağlamak için sıralama, zamanlama, hız ve hareket gibi kontrolleri gerçekleştirmek üzere tasarlanmıştır. Bu cihazlar, dayanıklılıkları ve esneklikleri sayesinde endüstriyel otomasyonun vazgeçilmez unsurları haline gelmiştir.

GMTCNT, endüstriyel otomasyon alanında faaliyet gösteren bir firmadır. Başlıca işleri şunlardır: PLC (Programlanabilir Lojik Kontrolörler) üretimi ve satışı. Operatör panelleri (HMI) tasarımı ve üretimi. Hız kontrol cihazları, servo sistemler, step motor ve sürücüler gibi otomasyon bileşenleri temini. Endüstriyel haberleşme çözümleri sunma. Teknik destek ve danışmanlık hizmetleri verme. GMTCNT, %100 yerli sermaye ile kurulmuş olup, ürünlerini 11 ülkeye ihraç etmektedir.

PLC (Programlanabilir Lojik Kontrolör) ve PLC panosu arasındaki farklar şunlardır: 1. PLC: Üretim süreçlerini veya makineleri kontrol etmek için tasarlanmış özel bir endüstriyel bilgisayardır. 2. PLC panosu: PLC cihazını içeren, kumanda edilmek istenen proses süreçlerini otomatik olarak kontrol eden elektriksel bir kontrol panosudur.

PLC'de girişler, sensörler, anahtarlar, butonlar gibi cihazlardan gelen sinyalleri alarak PLC'ye bilgi sağlar. Girişlerin çalışma prensibi: 1. Sinyal Alımı: Giriş modülleri, gelen elektriksel veya dijital sinyalleri alır. 2. Yorumlama: PLC, bu sinyalleri işleyerek kendi anlayabileceği forma dönüştürür. 3. Program Uygulaması: PLC'nin programına göre, alınan girişlere göre çıkışlar belirlenir. Örneğin, bir basmalı düğme PLC'ye bir sinyal gönderdiğinde, PLC bu sinyali bir motoru çalıştırmak veya durdurmak için kullanabilir.

PLC sınav sorularını çözmek için aşağıdaki adımları izlemek faydalı olabilir: 1. Temel Kavramları Anlamak: PLC tabanlı sıvı seviyesi ve akış kontrol sistemlerinin temel prensiplerini, sensörlerin çalışmasını ve programlama mantığını öğrenmek gereklidir. 2. Örnek Sorular Çözmek: Siemens TIA Portal ve SCL gibi konularda çoktan seçmeli sorular içeren interaktif testlere katılmak, teorik bilgiyi pekiştirir. 3. Pratik Uygulamalar Yapmak: Merdiven diyagramları ve fonksiyon blok diyagramları gibi programlama araçlarını kullanarak pratik örnekler çözmek, problem çözme becerilerini geliştirir. 4. Yaygın Sorunları İncelemek: Sıvı seviyesi ve akış kontrol sistemlerinde karşılaşılabilecek yaygın arızalar ve sorun giderme teknikleri hakkında bilgi sahibi olmak, sınav sorularını daha etkili bir şekilde çözmeye yardımcı olur.

PLC'de pulse oluşturmak için Pulse Timer (TP) komutu kullanılır. Pulse oluşturma adımları: 1. Giriş Sinyali: Pulse timer'ı etkinleştirmek için bir giriş sinyali (örneğin, START butonu) kullanılır. 2. Zaman Ayarı: Timer, ne kadar süre boyunca pulse üreteceğini belirleyen bir zaman ayarı ile yapılandırılır. 3. Pulse Üretimi: Giriş sinyali geldiğinde timer çalışmaya başlar ve ayarlanan süre sonunda çıkış sinyali üretilir. Örnek bir Siemens PLC programında, 2 saniye boyunca pulse üretmek için iki timer kullanılır: İlk timer 2 saniye boyunca ON konumunda kalır, ardından ikinci timer devreye girer ve LED'in yanıp sönmesini sağlar.

Otomasyon panoları iki ana çeşide ayrılır: 1. Programmable Logic Controller (PLC) Otomasyon Panosu: Endüstriyel otomasyon sistemlerinde kullanılan bir kontrol panelidir. 2. Remote Terminal Unit (RTU) Otomasyon Panosu: Endüstriyel otomasyon sistemi bileşenleri arasında yer alır. Ayrıca, diğer otomasyon panosu çeşitleri arasında: - Motor Kontrol Merkezi (MCC) Panoları: Motorların başlatılması, durdurulması ve korunması için kullanılır. - Süreç Kontrol Panoları: Belirli bir üretim veya işlem sürecini kontrol etmek için tasarlanmıştır. - Dağıtılmış Kontrol Sistemleri (DCS) Panoları: Büyük ve karmaşık endüstriyel süreçleri kontrol etmek için kullanılır.

PLC S7 dersleri EMO kapsamında, Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) tarafından sunulan "72.0001 Temel PLC Eğitimi" olarak adlandırılmaktadır. Bu eğitim, otomasyon sistemlerinde kullanılan Siemens S7-1200 PLC sistemlerini tanıtmak ve temel bilgileri aktarmak amacıyla düzenlenmiştir. Eğitim içeriği şu konuları kapsamaktadır: TIA PORTAL yazılımı ve proje ayarları; PLC konfigürasyonu ve değişkenlerin tanımlanması; Merdiven dili (Ladder) ve programlama komutları; Dijital ve analog giriş çıkışların yapılandırılması; Sayı ve kodlama sistemleri, bit, byte, word ve doubleword kavramları. Eğitime katılmak için EMO üyesi olmak ve kişisel bilgisayarı ile gelmek gerekmektedir.

PLC (Programmable Logic Controller) modülleri, PLC sisteminin işlevselliğini ve ölçeklenebilirliğini artıran değiştirilebilir bileşenlerdir. Temel PLC modülleri şunlardır: 1. Giriş/Çıkış (I/O) Modülleri: Sensörlerden gelen dijital veya analog sinyalleri okumak ve hareket kontrol sistemlerine komut göndermek için kullanılır. 2. İletişim Modülleri: PLC'nin diğer sistemlerle (bilgisayarlar, diğer PLC'ler, veritabanları vb.) iletişim kurmasını sağlar. 3. Özel Fonksiyon Modülleri: Sıcaklık kontrolü, ağırlık ölçümü, hız kontrolü gibi özel uygulamalara yönelik modüllerdir. 4. Güç Kaynağı Modülleri: PLC'nin güç gereksinimlerini karşılamak için kullanılır. 5. Bellek Modülleri: PLC programlarını ve verilerini depolamak için kullanılır. 6. Analog Modülleri: Analog giriş ve çıkışları işleyen modüllerdir.

Zaman saati ve PLC (Programlanabilir Lojik Kontrol) arasındaki temel farklar şunlardır: 1. İşlevsellik: Zaman saati, ana güç kesildiğinde bile geçerli saati ve tarihi takip eden bir zaman tutma aygıtıdır. 2. Programlama Dili: PLC'ler genellikle merdiven mantığı ile programlanırken, zaman saatleri daha çok konfigürasyon üzerine kurulu platformlar kullanır. 3. Veri İşleme: PLC'ler, aynı anda birden fazla girişi okuyup, çok daha karmaşık hesaplamaları işleyecek şekilde programlanabilirler. 4. Haberleşme Protokolleri: PLC'ler, belirli bir lokasyon içerisinde kullanılmak üzere tercih edilir ve MODBUS, PROFİBUS gibi haberleşme protokollerini kullanır.

PLC'de skala, bir veri aralığının belirli bir formata dönüştürülmesi işlemidir. Bu işlem, PLC'nin giriş sinyallerini işleyerek çıkış birimlerine uygun komutlar göndermesi için kullanılır.

Delta PLC'de haberleşme ayarları şu adımlarla yapılır: 1. WPLSoft Programının Yüklenmesi: Delta PLC programlanabilmesi için WPLSoft 2.5 programı indirilir ve yüklenir. 2. Yeni Proje Oluşturma: Program açıldıktan sonra "Yeni" seçeneği ile PLC modülü, bağlantı şekli ve dosya adı girilerek proje oluşturulur. 3. İletişim Ayarlarının Yapılandırılması: "Seçenekler" menüsünden "Haberleşme Ayarları" bölümüne girilir. 4. IP Adresi Eşleşmesi: PLC ve bilgisayarın yerel ağ IP adreslerinin aynı olması gerekir (varsayılan PLC IP adresi 192.168.1.5'tir). 5. İletişim Tipi Seçimi: "Connection Type" bölümünden RS232, Ethernet veya Direct Link seçeneklerinden biri seçilir. 6. Parametrelerin Girilmesi: Baudrate, veri uzunluğu, durdurma bitleri gibi parametreler ayarlanır. Bu ayarlar tamamlandıktan sonra, PLC ve PC arasında haberleşme sağlanabilir.

Kinco HMI ile GMT PLC'nin haberleşmesi için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. RS232 Bağlantısı: Kinco HMI'nın COM0 portunu, GMT PLC'nin RS232 bağlantısı için olan COM1 girişine RJ11 soketi ile bağlayın. 2. Bağlantı Parametreleri: HMI ve PLC üzerindeki serial port ayarlarını aynı yapın. Default olarak Type:RS232, Baund Rate:9600, Data Bit: 8, Parity Check: none, Stop Bit: 1 olmalıdır. 3. GMTSoft PLC Programı: GMTSoft PLC programını açın, yeni proje yaratın ve normalde açık kontak koyarak bunu SB[0] ile ilişkilendirin. 4. Haberleşme Bloğu: MODBUS SLAVE anlamındaki haberleşme bloğunu ekleyin ve bu bloğun parametrelerini GOP HMI programındaki değerlerle aynı şekilde girin. 5. Enerji ve Çalıştırma: PLC ve HMI'ya enerji verin ve PLC'yi RUN moduna alın. Parametreler doğru girildiğinde haberleşme başlayacaktır.

SFC (Sequential Function Chart) programlamada kullanılan sembol tablosu şu unsurları içerir: 1. Init adımı: Programın başlatılması için kullanılan çift çizgili kare, içinde adım adı bulunur. 2. Adım (State): Tek çizgili kare, her adım bir önceki adıma dikey bir çizgi ile bağlanır. 3. Geçiş (Transition): Adımlar arasındaki geçiş koşullarını temsil eder, yatay bir çizgi ile gösterilir. 4. Eylem (Action): Adım içinde gerçekleştirilecek işlemleri belirtir, adım ile eylem arasında bir bağlantı çizgisi bulunur. 5. Niteleyiciler (Qualifiers): Eylemlerin nasıl çalışacağını belirleyen harfler (örneğin, N, S, R). Bu semboller, karmaşık süreç dizilerini görselleştirmek ve programlamak için kullanılır.

Plen sistemi iki farklı bağlamda değerlendirilebilir: 1. PLEN (Programmable Logic Controller): Endüstriyel otomasyon sistemlerinde kullanılan bir kontrol cihazıdır. Çalışma prensibi şu şekildedir: - Program Yükleme: Özel bir yazılım aracılığıyla yazılan program, PLC'ye aktarılır. - Program Yürütme: PLC, bu programı sürekli olarak okur ve belirlenen komutları yerine getirir. - Giriş ve Çıkış Kontrolü: Sistemdeki çeşitli sensörler ve aktüatörlerden gelen verileri işleyerek motor, valf, lamba gibi cihazları kontrol eder. 2. PLEN (Public Leadership Education Network): Kamu politikası alanında liderlik eğitimi veren bir organizasyondur.

Kinco ve GMT PLC'ler aynı markalar değildir, ancak her ikisi de programlanabilir mantık denetleyicisi (PLC) üreten firmalardır.

Delta PLC'yi RS485 üzerinden bağlamak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Donanım Bağlantısı: RS485 iletişimi için RJ11 veya RJ45 konektörleri kullanılır. 2. İletişim Protokolünün Belirlenmesi: Protokol ayarları yapılmalıdır. Örneğin, 7 bit, N parity, 2 stop biti, 38400 baud rate ve ASCII formatı kullanılabilir. 3. PLC'de Ayarların Yapılması: PLC'nin iletişim parametreleri yapılandırılmalıdır. Bu, "Communication Address", "Transmission Speed" ve "Communication Protocol" gibi ayarları içerir. 4. Yazılımda Talimatların Verilmesi: MODWR talimatı kullanılarak PLC'nin RS485 portundan veri gönderilebilir ve MODRD talimatı ile veri okunabilir. Bu adımlar, genel bir rehber niteliğindedir ve kullanılan Delta PLC modeline göre değişiklik gösterebilir.

Başlatma butonuna basıldığında 1 lamba yanacak, 2 sn sonra 2 lamba da yanacak ve 3 sn sonra 3 lamba da yanacaktır. Durdurma butonuna basıldıktan 2 sn sonra tüm lambalar sönecektir işlemini gerçekleştirmek için aşağıdaki PLC programı kullanılabilir: 1. Girişler: Start (S0), Stop (S1) butonları ve lamba çıkışları (Q0.0, Q0.1, Q0.2). 2. Program: - Start butonuna basıldığında Q0.0 lambası yanacak. - 2 sn sonra Q0.1 lambası da yanacak. - 3 sn sonra Q0.2 lambası da yanacak. - Stop butonuna basıldığında tüm lambalar sönecek. Bu program, lambaların belirli aralıklarla yanmasını ve durdurma butonuna basıldığında hepsinin aynı anda sönmesini sağlar.