Noktalamaİşaretleri

Kareli parantez veya köşeli ayraç ("[]") çeşitli anlamlara sahip bir noktalama işaretidir: 1. Matematik ve Programlama: Matematikte bir aralığı veya kümeyi göstermek için kullanılır. 2. Metin Düzenlemeleri: Metin içindeki cümle veya ifadeleri düzenlemek veya açıklama eklemek için kullanılır. 3. Bilimsel Çalışmalar: Metinde bulunmayan, araştırmacı tarafından tamamlanan kısımları vermek için kullanılır. 4. Bibliyografik Bilgiler: Kaynak künyelerine ilişkin ayrıntıları göstermek için kullanılır. 5. Tarih ve Yer Bilgisi: Tarih içeren metinlerde belirli tarih veya mekân bilgisini göstermek için kullanılabilir.

Kesme işareti (’), Türk Dil Kurumu (TDK) yazım kurallarına göre şu şekilde yazılır: 1. Ait olduğu kelimenin sağına bitişik olarak yazılır ve işaret ile sonra gelen ek arasında boşluk bırakılmaz. 2. Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır. Örnekler: - Atatürk'ün; - Adana'nın; - Yunus Emre'yi. Ayrıca, kısaltmalara ve sayılara gelen ekleri ayırmak için de kesme işareti kullanılır.

İnce uzun çizgi, kısa çizgi (–) olarak da bilinir ve yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için kullanılır.

9 rakamı noktalama işareti gerektirmez. 9 rakamının yazılışı için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: YouTube'da "9 Dokuz Rakamının Yazılışı - Rakamı seslendirme ve yazma Rakamları Öğreniyorum" videosu. İlkokul Öğretmenleri sitesinde "1.Sınıf 9 Rakamının Yazılışı Noktalı Yazma Etkinliği". Ercan Akmercan sitesinde "1. Sınıf Doğal Sayılar 9 Rakamı" etkinliği.

Hitaptan sonra virgül kullanılır. Örnek: "Sevgili Arkadaşım," diye başladı mektubu.

Şiirde noktalama işaretleri şu şekillerde kullanılır: 1. Nokta (.): Anlamca tamamlanmış cümlelerin sonunda kullanılır. 2. Virgül (,): Eş görevli sözcük ya da sözcük gruplarının arasında kullanılır. 3. Noktalı Virgül (;): Birden fazla sıralı cümleyi birbirinden ayırmak için kullanılır. 4. İki Nokta (:): Bir cümlede açıklama yapılacaksa açıklamaya başlamadan hemen önce iki nokta kullanılır. 5. Üç Nokta (...): Olaylar, nitelikler, adlar, örnekler sıralandıktan sonra benzerlerinin de var olduğunu belirtmek için kullanılır. 6. Soru İşareti (?): Soru anlamı taşıyan cümle ve sözcüklerin sonunda kullanılır. 7. Tırnak İşareti (” “): Alıntı cümlelerin başında ve sonunda kullanılır.

Beş virgül örneği: 1. Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur: - Fırtınadan, soğuktan, karanlıktan ve biraz da korkudan. 2. Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur: - Umduk, bekledik, düşündük. 3. Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için konur: - Saniye Hanımefendi, merdivenlerde oğlunun ayak seslerini duyar duymaz, hasretlisini karşılamaya atılan bir genç kadın gibi koltuğundan fırlamış ve ona kapıyı kendi eliyle açmaya gelmişti. 4. Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur: - Zemin bu kadar koyu bir kırmızıya dönüşünce, bir an için de olsa, belirginliğini yitiriverdi sivilceleri. 5. Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan kelimeler arasına konur: - Akşam, yine akşam, yine akşam.

Soru işareti karakteri "?" şeklindedir.

Kurum adlarına getirilen eklerden sonra kesme işareti kullanılmaz.

"Toplantımıza hepiniz hoşgeldiniz dedi" cümlesinde noktalama işaretleri doğru kullanılmıştır.

Virgülden sonra satır başı yapılmaz.

Yay ayraç ve kısa çizgi farklı işlevlere sahip noktalama işaretleridir ve ayırt edilmeleri şu şekilde mümkündür: 1. Yay Ayraç ( ): Cümlede anlamı tamamlayan ek bilgiler, açıklamalar veya örnekler eklemek için kullanılır. 2. Kısa Çizgi ( – ): Satıra sığmayan kelimeleri bölmek, kelimelerin kökleri ve eklerini ayırmak, fiil köklerini göstermek gibi çeşitli işlevlere sahiptir.

Noktalama işaretleri etkinlik kağıdı hazırlamak için aşağıdaki kaynaklardan faydalanabilirsiniz: 1. Soner Hoca sitesinde, 2. sınıf noktalama işaretleri etkinlik kağıtları bulunmaktadır. 2. Elgityayıncılık sitesinde, noktalama işaretleri ile ilgili bir etkinlik kağıdı mevcuttur. 3. Ercan Akmercan sitesinde, ilkokul 1. sınıf seviyesine uygun, noktalama işaretlerinin kullanımını öğreten interaktif bir etkinlik bulunmaktadır. Ayrıca, İlkokuldokümanları sitesinde 3. sınıf noktalama işaretleri etkinlik kağıtları ve Turuncusinif sitesinde 1. sınıf noktalama işaretleri çalışma kağıtları da mevcuttur.

Noktalama işaretleriyle yorum yapmak yasak değildir, aksine noktalama işaretleri, yazılı iletişimde anlamın vurgulanması ve yorumların daha net bir şekilde ifade edilmesi için kullanılır.

Saat ve dakikayı birbirinden ayırmak için iki nokta (:) işareti kullanılır. Örnek: 15:30.

Ayraç (parantez) işaretinin kullanıldığı bazı durumlar: Cümle içinde açıklama yapma: Cümlenin yapısıyla doğrudan ilgili olmayan açıklamalar ayraç içine alınır. Eş anlamlı kelime gösterme: Örnek: "Sesteş (eş sesli) sözcüklerde birden çok temel anlamlılık vardır". Doğum ve ölüm tarihi verme: Örnek: "Tevfik Fikret (1867 - 1915) Servet-i Fünun edebiyatının ünlü bir şairidir". Tiyatroda ek açıklama yapma: Tiyatro yapıtlarında oyuncuların yapacağı hareketler ayraç içinde gösterilir. Alıntıları belirtme: Alıntı yapılan eser ve yazarların adı ayraç içinde verilir. Şüpheli veya kesin olmayan bilgi: Soru işaretiyle birlikte kullanılarak şüpheli veya kesin olmayan bilgileri gösterir. Yabancı kelime okunuşu: Yabancı kelimelerin okunuşları ayraç içinde verilir. Alay, küçümseme: Ünlem işaretiyle birlikte kullanılarak söze alay, hafife alma veya küçümseme anlamı katar.

"Şokta" durumunda iki nokta üst üste (:) işareti kullanılır.

Google'da arama yaparken tırnak işareti ("") kullanılır. Bu işaret, belirli bir ifadeyi tam olarak bulmak için arama sonuçlarına dahil edilir.

Kısaltma ekleri, kısaltmanın okunuşuna veya yazılışına göre ayrılır: 1. Okunuşuna göre: Kısaltma, harflerin isimleriyle söyleniyorsa, ekler son harfe göre yazılır. 2. Yazılışına göre: Eğer kısaltma okunduğu gibi söyleniyorsa, ekler okunuşa göre yazılır. Ayrıca, kesme işareti de kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için kullanılır.

Cm'den sonra kesme işareti (') şu şekilde yazılır: cm'den.