Noktalamaİşaretleri

Uzun kelimesi, farklı bağlamlarda çeşitli amaçlarla kullanılır: Mesafe ifadesi: İki ucu arasında fazla uzaklık olan şeyler için kullanılır. Zaman ifadesi: Başlangıcı ile bitimi arasında fazla zaman aralığı olan durumlar için kullanılır. Ayrıntılı ifade: Ayrıntılı veya derinlemesine olan durumlar için kullanılır. Noktalama işareti: Yazılı metinlerde konuşmaları belirtmek için kullanılan uzun çizgi (—) olarak da bilinir.

Evet, kesme imi ve apostrof aynı şeyi ifade eder. Kesme işareti (’) veya apostrof, Türkçede özel isimlere, kısaltmalara ve sayılara getirilen ekleri ayırmak için kullanılan bir noktalama işaretidir.

Evet, iki noktadan sonra cümle büyük harfle başlar. İki noktadan sonra özel ad niteliğinde olmayan örnekler sıralandığında ise bunlar büyük harfle başlamaz.

İki nokta üst üste (:) kullanımına örnek olarak aşağıdaki cümleler verilebilir: Örnek verilecek cümle: "Fatih’in en çok sevdiği yemeklerden bazıları şunlardır: sarma, musakka, pilav". Açıklama yapılacak cümle: "Benim hayat felsefem: Kendin için istemediğin şeyi başkası için de isteme". Konuşma örneği: "Hacivat: Merhaba Karagöz’üm. Ben de dükkana gidiyorum. Gel birlikte yürüyelim. Karagöz: Birlikte yün mü yiyelim?". Matematik örneği: "45:3=15". İnternet adresi: "https://www.dilbilgisi.net". İki noktadan sonra cümle varsa büyük harfle başlanır, cümle değilse küçük harfle başlanır.

Noktanın bazı özellikleri: Cümle bitişi: Cümlenin bittiğini belirtmek için kullanılır. Sayı sıralaması: Sayılardan sonra sıra bildirmek için konur. Tarih ayrımı: Gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için kullanılır. Saat ve dakika: Saat ve dakika gösteren sayıları ayırmak için konur. Kısaltmalar: Bazı kısaltmaların sonuna konur. Matematik: Matematikte çarpma işareti olarak kullanılır. Adres: Cadde, sokak gibi yer bildiren sözleri kısaltmak için kullanılır. Web adresi: İnternet sayfaları adreslerinde kullanılır. Bibliyografik künye: Kitap, dergi gibi yayınların künyelerinin sonuna konur.

Kısa çizgi (-) ve uzun çizgi (—) arasındaki temel farklar şunlardır: Kullanım Alanı: Kısa çizgi, satıra sığmayan kelimelerin bölünmesinde, ara sözlerin ve ara cümlelerin ayrılmasında, fiil kök ve gövdelerinin gösterilmesinde, isim ve fiil yapma eklerinin ayrılmasında kullanılır. Uzun çizgi, yazıdaki konuşmaları göstermek için kullanılır. Görünüm: Kısa çizgi, cümlede genellikle bitişik yazılır. Uzun çizgi, cümlede ayrı bir çizgi olarak görünür. Örnekler: Kısa çizgi: "Soğuktan mı titriyordum, yoksa heyecandan, üzüntüden mi bil-mem". Uzun çizgi: "Frankfurt’a gelene herkesin sorduğu soru şunlardır: — Eski şehri gezdin mi?".

Ünlem işareti (!), çeşitli duygu ve heyecanları bildiren cümle ve ifadelerin sonuna konulan bir noktalama işaretidir. Ünlem işaretinin bazı kullanım alanları: Duygusal ifadeler: Sevinç, kıvanç, acı, korku, heyecan, endişe, şaşma gibi duyguları bildirmek için kullanılır. Seslenme ve hitap: Uyarı, seslenme ve hitap bildiren sözlerden sonra kullanılır. Alay ve iğneleme: Alay, iğneleme, kinayeli cümlelerde kullanılır. Ünlem ifadeleri: "Vay, oh, bre, ah, vay canına" gibi ünlem bildiren ifadelerden sonra kullanılır.

Alt tire işareti yerine kullanılabilecek bazı alternatifler şunlardır: Boşluk: Alt tire, boşluk karakterinin kullanılamadığı durumlarda tercih edilir. Diğer noktalama işaretleri: Bazı durumlarda alt tire yerine nokta, virgül veya başka bir noktalama işareti kullanılabilir. Özel karakterler: Programlama dillerinde alt tire yerine "_" (ünlem işareti) veya "@" (et) gibi özel karakterler kullanılabilir. Alt tire işaretinin kullanım alanına göre en uygun alternatif seçilmelidir.

Soru işareti (?), soru bildiren, karşılığında bir yanıt beklenen cümlelerin sonuna konur. Cevapta soru işareti kullanımı ise, cevabı zaten içinde olan soru cümlelerinde görülür. Örnekler: "Beni tanıyor musun?"; "Hiç sana kötülük eder miyim?"; "Liderler içinde Atatürk gibisi var mı?". Ayrıca, şüpheli, kesin olmayan veya bilinmeyen yer, tarih gibi durumlar için de soru işareti kullanılır. Örnek: "Yunus Emre (1240 ? - 1320)".

İki nokta üst üste (:) işaretinin kullanıldığı bazı yerler: Alıntı yaparken: "Çocuk merakla sordu: 'Bana ne getirdin?'". Liste oluştururken: "Marketten alman gerekenlerin listesi şöyle: yumurta, süt, peynir, yoğurt". Açıklama yapılacak yerde: "Bu işin en sağlam yolu şudur: Bildiğinden şaşmamak". Edebî eserlerdeki karşılıklı konuşmalarda: "Bilge Kağan: Türklerim, işitin!". İnternet sitesi adreslerinde: "http://tdk.org.tr". Matematikte bölme işareti olarak: "56:8=7". Ses biliminde uzun ünlüyü göstermek için: "a:ile, ka:til". Kütüphanecilikte yazar ve eser adı arasında: "Yahya Kemal Beyatlı: Kendi Gök Kubbemiz".

Kısa çizgi (–) işareti çeşitli amaçlarla kullanılır: Satır sonuna sığmayan kelimeleri ayırmak için. Ara söz veya cümlelerin başına ve sonuna koymak için. Kelimelerdeki ekleri, kökleri, ögeleri ve heceleri belirtmek için. Sıcaklık birimlerinde ve matematikte çıkarma işareti olarak. Birbirleriyle ilişkili devlet, ulus, kurum, yer, bölüm adları arasında. Tarihlerin arasına koymak için. Örnekler: "Küçük bir sürü -dört inekle birkaç koyun- köye giren geniş yolun ağzında durmuştu". "2015–2017 yıllarında spora ara verdi". "Türkçe–Almanca ve Almanca–Türkçe sözlük almalıyım".

Düzeltme işareti (^) kullanıldığı yerler: 1. Yazılışları bir, anlamları ve söylenişleri ayrı olan kelimeleri ayırt etmek için: - "Adem" (yokluk) - "âdem" (insan). - "Adet" (sayı) - "âdet" (gelenek, alışkanlık). - "Alem" (bayrak) - "âlem" (dünya, evren). 2. Arapça ve Farsçadan dilimize giren kelimelerde: - "Dergâh", "gâvur", "kâfir", "kâtip". - "Hakkâri", "Kâzım", "mahkûm". 3. Kişi ve yer adlarında: - "Halûk", "Lâle", "Nalân". - "Balâ", "Elâzığ", "İslâhiye". 4. Nispet ekinin, belirtme durumu ve iyelik ekiyle karışmasını önlemek için: - "Askeri" (askerlikle ilgili) - "askerî" (asker). - "Dini" (dinle ilgili) - "dinî" (dinsel). Düzeltme işareti, kesinlikle herhangi bir harfin üzerine eklenmez ve bir noktalama işaretidir.

Soru işareti (?) aşağıdaki durumlarda kullanılır: Soru bildiren, karşılığında bir yanıt beklenen çekimli cümlelerin sonuna. Bazı karşılıklı konuşma bildiren cümlelerde. Şüpheli yerler, tarihler ve durumlar için. İnanılmayan, itimat edilmeyen ve kesin olmayan sözlerden sonra. Cevap beklemeden kurulan cümlelerde, yani sözde soru cümlelerinde. Bilinmeyen yer, tarih vb. durumları belirtmek için yay ayraç içinde. Ayrıca, soru ifadesi taşıyan sıralı ve bağlı cümlelerde soru işareti en sona konur.

Virgül (,) ve artı işareti (+) farklı alanlarda kullanılır: Virgül (,): Cümle içinde: Arka arkaya sıralanan benzer göreve sahip kelime ve kelime gruplarını ayırmak için kullanılır. Tarih yazımında: Gün, ay ve yılı gösteren sayıları ayırmak için kullanılır. Matematikte: Çarpma yerine kullanılır. Artı işareti (+): Matematikte: Toplama işlemi için kullanılır. Özetle, virgül cümle içinde anlam ayrımı yaparken, artı işareti matematikte toplama işlemi için kullanılır.

Virgülün kullanıldığı bazı yerler: Eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasında kullanılır. Sıralı cümleleri ayırmak için kullanılır. Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için kullanılır. Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerden sonra konur. Konuşma çizgisinden önce kullanılır. Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik bildiren kelimelerden sonra konur. Hitap için kullanılan kelimelerden sonra konur. Sayıların yazılışında kesirleri ayırmak için kullanılır. Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş özneyi belirtmek için kullanılır.

Virgül ve noktalı virgül arasındaki temel farklar şunlardır: Kullanım amacı: Virgül, cümlelerdeki söz öbeklerini, birbiri ardınca sıralanan isimleri ve sözcükleri birbirinden ayırmak, kısa bir duraklamayı göstermek için kullanılır. Noktalı virgül, kendi içinde virgülle ayrılmış grupları, sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için kullanılır. Duraklama derecesi: Noktalı virgül, virgülden daha kuvvetli, noktadan daha zayıf bir duraksama işaretidir. Örnekler: Virgül: "Fırtınadan, soğuktan, karanlıktan ve biraz da korkudan". Noktalı virgül: "İkimiz de anlaşamadık; ne sen beni, ne de ben seni anladım".

İki noktalı cümlelerin yazımı için bazı kurallar şunlardır: Açıklama yapılacak cümlelerin sonuna konur. Alıntı cümleler veya sözler için kullanılır. Kendisinden sonra örnek verilecek cümlelerin sonuna konur. Edebî eserlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna konur. Ses biliminde uzun okunması gereken ünlüden sonra kullanılır. Matematikte bölme işareti yerine kullanılır. İnternet sitelerinde (genel ağ adreslerinde) kullanılır.

Noktalama işaretlerinden sonra cümle genellikle küçük harfle başlar. Ancak, istisnalar vardır: Özel isimler: Noktalı virgülden sonra gelen ve insan, hayvan, kurum, kuruluş, millet, din gibi varlıkları ifade eden özel isimler büyük harfle başlar. İki nokta (:) sonrası: İki noktadan sonra gelen ifade cümle veya özel isimse büyük harfle başlar. Örnekler: "Şu zamana kadar Türkiye, Azerbaycan, İngiltere; Bakü, İstanbul ve Londra'ya gitmiştim". "Öğretmen öğrencilerine şöyle der: – Siz geleceğin mimarlarısınız".

Süslü virgül ve süslü tırnak işaretinin nerelerde kullanıldığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, tırnak işaretinin kullanım alanlarından bazıları şunlardır: Alıntılar. Özel vurgu. Eser ve yazı adları. Yabancı kelimeler. Konuşma bölümü.

Madde başlıklarında kullanılan işaret, madde işareti (bullet point) olarak adlandırılır. Madde işareti (•), yazılı metinlerde bilgileri düzenlemek, belirli konuları vurgulamak ve okunabilirliği artırmak amacıyla kullanılan bir karakterdir. Madde işareti, farklı alanlarda farklı amaçlarla kullanılmaktadır: Akademik yazım. İş dünyası. Teknik yazım. Günlük kullanım. Madde işaretinin bazı oluşturma yöntemleri: Windows işletim sistemi. Mac işletim sistemi. HTML ve LaTeX kodlaması.