ManeviTazminat

2019/680 sayılı karar, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından verilen bir karardır. Bu kararda, evlilik birliği devam ederken, davacının eşi ile evli olduğunu bilerek birlikte olan davalının davacının manevi tazminat isteminde bulunup bulunamayacağı konusu tartışılmıştır.

Destekten yoksun kalma manevi tazminatının hesaplanması, çeşitli faktörlere bağlı olarak yapılır ve mahkeme tarafından belirlenir. İşte bazı hesaplama yöntemleri: 1. Nispi Yöntem: Destekten yoksun kalan kişinin geliri ve gelir sağlayıcı olan kişinin gelir oranı hesaplanır. 2. Star Yöntemi: Destekten yoksun kalan kişinin yaşına, mesleğine ve gelirine göre standart bir miktar belirlenir. 3. Kayıp Kar Yöntemi: Destekten yoksun kalan kişi, ölen kişinin geliriyle kıyaslanır. 4. Değer Kaybı Yöntemi: Ölen kişi tarafından sağlanan maddi ve manevi değerlerin hesaplanması. Bu süreçte, uzman bir bilirkişinin yaptığı hesaplamalar mahkemeye sunulur ve mahkeme bu raporlar doğrultusunda karar verir.

Manevi tazminatın ıslah edilebilir olması, idari yargıda açılan davalarda, dava dilekçesinde talep edilen manevi tazminat miktarının sonradan artırılabilmesi anlamına gelir. Bu durum, idarenin gerçekleştirdiği eylemlerde zarar görenlerin, manevi tazminat taleplerini dava süreci devam ederken değiştirebilecekleri bir imkan sunar.

Evet, destekten yoksun kalma tazminatı manevi tazminatı da kapsar. Türk Borçlar Kanunu'nun 53. ve 56/2. maddeleri, destekten yoksun kalma tazminatının hem maddi zararları (cenaze masrafları, tedavi giderleri, çalışma gücü kaybı) hem de manevi zararları (acı ve üzüntünün giderilmesi) içerdiğini düzenler.

Tazminat davasında karşı tarafın ödeyeceği miktar, hakimin takdirine ve davanın özel şartlarına bağlıdır. Maddi tazminat davasında karşı taraf, kusurlu olduğu takdirde, diğer tarafın mevcut veya beklenen menfaatlerinin boşanma nedeniyle zedelenmesi durumunda tazminat ödemek zorundadır (TMK m. 174/1). Manevi tazminat davasında ise hakim, olayın şartlarını ve mağdurun yaşadığı manevi acıyı göz önünde bulundurarak bir miktar belirler. Ayrıca, ihbar tazminatı gibi bazı tazminat türlerinde, karşı taraf bildirim sürelerine uymadığı takdirde tazminat ödemekle yükümlü olur (İşK.17/4).

Destekten yoksun kalma manevi tazminatı, bir kişinin ölümü nedeniyle ondan maddi veya manevi destek alan kişilerin bu desteği kaybetmesi sonucu her zaman istenebilir. Bu tazminat talebinde bulunmak için genel zamanaşımı süresi, Türk Borçlar Kanunu'na göre 10 yıldır ve bu süre, tazminat talep eden kişinin vefat edenin destek sağlama yükümlülüğünün yokluğunu fark ettiği andan itibaren başlar.

Evet, maddi ve manevi tazminat birlikte istenebilir. Bu durum, kişinin aynı olay nedeniyle hem maddi hem de manevi olarak zarar görmesi durumunda söz konusu olabilir.

Tazminat, hukuka aykırı bir eylem sonucunda meydana gelen maddi veya manevi zarara karşılık olarak ödenen bedeldir. Tazminat çeşitleri genel olarak şunlardır: 1. Maddi Tazminat: Verilen somut bir zararın giderilmesidir. 2. Manevi Tazminat: Bir başkasının ruhsal ve psikolojik bütünlüğüne, onur, şeref ve haysiyetine verilen zarar nedeniyle ortaya çıkan zararın manevi olarak düzeltilmesidir. 3. İş Kazası Tazminatı: İş kazası geçiren bir çalışanın uğradığı zararlar nedeniyle tazminat hakkı doğmasıdır. 4. Trafik Kazası Tazminatı: Trafik kazalarında mağdur olan kişilerin zararın karşılanması için tazminat davası açabilmesidir. 5. Sözleşme İhlali Tazminatı: Sözleşmenin ihlali sonucunda taraflardan birinin zarara uğraması durumunda tazminat talep edilebilmesidir.

Manevi ve maddi tazminat hukuki niteliği, hukuka aykırı bir fiil nedeniyle zarar gören kişilerin tazminat talep etmelerine olanak tanıyan hukuki süreçler olarak tanımlanır. Maddi tazminat davası, kişinin malvarlığında meydana gelen eksilmelerin karşılanmasını amaçlar. Manevi tazminat davası ise, kişinin yaşadığı psikolojik ve duygusal zararların giderilmesini hedefler.