Kızılderililer

Buffalo Bill ve Kızılderililer (Buffalo Bill and the Indians, or Sitting Bull's History Lesson) filmi, efsanevi kovboy Buffalo Bill'in hayatını ve bir sirk şovuna dönüştürdüğü kahramanlıklarını anlatıyor. Hikaye, 1885 yılında geçer ve Buffalo Bill, Amerikan Batı'sında Vahşi Batı Şovu adlı bir gösteri düzenler. Film, Buffalo Bill'in kahramanlıklarını abartarak anlatmasını ve Oturan Boğa'nın bu duruma karşı çıkışını konu alır.

Oturan Boğa, Siyu kabilelerini işgalci beyaz yerleşimcilere karşı birleştirmek için Kızılderilileri yönetti. 1868 Fort Laramie Antlaşması, Güney Dakota’daki kutsal Kara Tepeleri Siyu’ya vermiş olsa da, 1874’te bölgede altın bulununca ABD hükümeti anlaşmayı görmezden gelerek yerli kabileleri zorla topraklarından çıkarmaya başladı. Oturan Boğa, 25 Haziran 1876 tarihinde 7. Amerikan Süvari Birliği'ni yenen 3.500 savaşçının lideriydi.

Kızılderililerin DNA'sı, özellikle Sibirya'da yaşayan Yakut Türkleri ile benzerlik göstermektedir. Stanford Üniversitesi'nden Richard M. Myers başkanlığındaki ekip tarafından yapılan bir araştırmada, Orta Asya'daki Sibirya'da yaşayan Yakut Türkleri ile Meksika, Orta Amerika, Kolombiya ve Brezilya'daki yerli halklar arasında genetik benzerlikler tespit edilmiştir. Ayrıca, Singapur Nanyang Teknoloji Üniversitesi'nin liderliğinde yapılan ve Science dergisinde yayımlanan bir genetik çalışma, Amerika kıtasının yerli halklarının kökenlerinin Asya'ya, özellikle Kuzey ve Orta Asya coğrafyasına dayandığını ortaya koymuştur. Bu bulgular, Kızılderililerin Orta Asya'dan Bering Boğazı üzerinden Amerika'ya göç etmiş olabilecekleri tezini desteklemektedir. Ancak, bu tür genetik benzerlikler spesifik olarak "Türklük" kavramına odaklanmamakta, daha geniş bir Asya kökenine işaret etmektedir.

Büyük boy Kızılderililerin nerede bulunduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, günümüzde en yoğun Kızılderili nüfusuna sahip bölgelerin bazıları şunlardır: Amerika Birleşik Devletleri. Florida eyaleti. Alaska eyaleti. New Mexico eyaleti. Arizona eyaleti.

Savaşçı Kızılderili (The Indian Fighter, 1955) filmi, Kızılderililer ile beyaz adamlar arasındaki bitmeyen mücadeleyi ve bir beyazın iki tarafı uzlaştırmak için harekete geçmesinden sonra yaşanan olayları anlatıyor. Filmin konusu özetle şu şekildedir: Düşman Kızılderili topraklarında bir vagon trenine liderlik eden bir izci, farkında olmadan bir Siu şefinin kızıyla ilişkiye girer. İç Savaş’tan Batı’ya dönen Johnny Hawks, haksızlığa uğramış olan Sioux savaşçılarının, Oregon kabilesine ait treni ve yakındaki kaleyi katletmesini engellemekle görevlendirilir.

Kızılderililerin yer aldığı bazı animasyonlar şunlardır: "Asteriks ve Kızılderililer" (1994). "Peru Kızılderililerinin Efsaneleri" (1978). "Kızılderili ve Yavru Ayı" (1992).

Haida, Pasifik Kuzeybatısı Kızılderilileri kültür grubuna dahildir. Ayrıca, Haida halkı Kaigani Haida olarak bilinen bir kabile de içerir.

Kızılderililer, kültürlerine ve dillerine göre farklı kabilelere ayrılır. Bazı Kızılderili kabileleri: Siyu (Sioux) Kabilesi. Apaçiler (Apache). Cherokee Kabilesi. Ayrıca, ABD tarafından yasal olarak tanınan 574 Kızılderili kabilesi bulunmaktadır.

Kızılderililer, barış çubuğu içerek sosyal, ekonomik ve siyasi boyutları olan ritüelleri gerçekleştirirlerdi. Barış çubuğu ayinlerinde: Kabile reisleri ve temsilcileri bir araya gelir, uzun çubuklarla tütün içerlerdi. Tören, “Yıldırım Kuşu” olarak da bilinen “Çayır Tanrısı”nın yardımını istemek için ayin liderinin dört kez üflemesiyle başlardı. Pipomsu çubuk elden ele dolaşır ve herkes bir kez çektikten sonra, sorunlar tartışılır ve çözüm yolları aranırdı. Bu törenler, bazen kabileler arasında barış tesis etmek, bazen düğün veya ticari bir antlaşmayı kutlamak, bazen de bir yeni yetmenin yetişkinler arasına kabulünü kutlamak amacıyla yapılırdı.

Kızılderililerin en sevdiği müzik aleti konusunda kesin bir yanıt vermek zordur, çünkü farklı kabileler farklı enstrümanlara önem verebilir. Ancak, davul, çıngırak ve flüt gibi enstrümanlar Kızılderili müziğinde önemli bir yere sahiptir. Davul, Kızılderililer için hayati önem taşır ve mistik güçlere sahip olduğuna inanılır. Çıngıraklar, kötü ruhları kovmak için kullanılır ve bazı kabilelerde oldukça değerlidir. Flüt, en yaygın kullanılan enstrümanlardan biridir ve özellikle Dakota bölgesinde yaşayanlar mükemmel flüt çalmalarıyla tanınır.

Amerika'nın Kızılderilileri katlettiği bazı filmler: Mavi Askerler (Soldier Blue). Küçük Dev Adam (Little Big Man). Bury My Heart at Wounded Knee. Killers of the Flower Moon.

Potlaç, Pasifik Kuzeybatısı Kızılderililerinde ve bazı Kuzey Amerika yerli topluluklarında görülen, değişim ve hediye verme üzerine kurulu bir ritüeldir. Bu ritüelde, şölen düzenleyen kişi cömertçe hediyeler dağıtır ve karşılığında daha değerli hediyeler bekler. Potlaç töreni sırasında, yenemeyecek kadar çok yiyecek ve içecek tüketilir, değerli eşyalar kırılır veya yakılır. Potlaç töreni, 1885 yılında Kanada dominyonu tarafından yasaklanmış, ancak etkili olmamıştır.

Kızılderili heykellerinin yüksekliği genellikle metre cinsinden ifade edilmez. Örneğin, "Kızılderili Reis Heykeli" 45 cm yüksekliğindedir. Daha büyük ölçekli heykeller için ise "Birlik Heykeli" (Vallabhbhai Patel) 240 m tam boyundadır. Bu nedenle, Kızılderili heykellerinin metre cinsinden yüksekliği hakkında bilgi vermek mümkün değildir.

Quilete Kızılderilileri'nin nerede yaşadığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, genel olarak Kızılderililerin Kuzey, Orta ve Güney Amerika’nın ormanlık, dağlık ve ovalık bölgelerinde yaşadıkları bilinmektedir. Amerika Birleşik Devletleri'nde 9 milyondan fazla Kızılderili yaşamaktadır. Kızılderililer, genellikle kendi geleneksel topraklarında ve modern şehirlerde, ayrıca devlet tarafından oluşturulan kısıtlayıcı yasal yerleşim bölgelerinde, yani "rezervasyonlar"da yaşamaktadırlar.

"Apaçi Tüfekleri" (1964) filmi, genç bir süvari subayı olan Jefft Stanton'un, Apaçilerin terör estirdiği bir bölgeye atanmasını ve Kızılderililerle olan mücadelesini anlatır.

Kızılderililerin odun toplamasının sebebi, bir kış mevsiminin soğuk geçeceğini öğrenmektir. Bir sonbahar mevsiminde Kızılderililer toplanıp şeflerine kışın nasıl geçeceğini sormuşlar. Daha sonra şef, merakına yenik düşerek yakın bir kasabaya inip oradan telefon açarak meteoroloji yetkililerine kışın havanın nasıl geçeceğini sormuş. Kabilesine geri dönen şef, odun toplamaları konusunda acele etmeleri gerektiğini söyleyerek odun toplama işini hızlandırmış. Birkaç hafta sonra şef tekrar kasabaya inerek meteoroloji yetkililerine, kış mevsiminin gerçekten soğuk geçip geçmeyeceğini sormuş. Bunun üzerine kabilesine geri dönen şef Kızılderilileri daha çok odun toplamaları gerektiği konusunda uyarıp, emirler vermiş. Aradan yine bir iki hafta geçince şef tekrar yine kasabaya giderek meteorolojiyi arayarak "Bu kışın gerçekten soğuk geçeceğinden emin misiniz?" şeklinde aynı soruyu yöneltmiş.

Cherokee kelimesi farklı anlamlara gelebilir: Kızılderili halkı: Amerika Birleşik Devletleri'nin güneydoğu eyaletlerinde yaşamış, daha sonra beyazlar tarafından zorla yerlerinden edilen ve Oklahoma gibi bölgelere sürülen bir Kızılderili halkı. Dil: Bu halk tarafından konuşulan İroqu dili. Yerleşim yerleri: Oklahoma, Kuzey Karolina, Georgia, Missouri ve Alabama gibi bölgelerde bulunan yerleşim yerleri. Diğer anlamlar: Çin'e özgü bir gül türü, küçük meyveleri olan bir Amerikan ağacı gibi botanik terimler; ayrıca ABD'nin Oklahoma eyaletinde bulunan bir toprak parçası.

"Savaş baltamı gömdüm ama yerini unutmadım" ifadesi, barış imzalandığını ancak bu durumun saldırganlığa zemin hazırlayabileceği anlamına gelebilir. Ayrıca, bu söz, işçi sınıfının ve devrim tehdidinin zayıf olduğu zamanlarda silahların (baltaların) gömüldüğünü, ancak tehdit yeniden ortaya çıktığında bu silahların yerinden çıkarılacağını ifade eden bir metafordur. Bu sözün, 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında Çanakkale Valisi Hamza Erkal tarafından kullanıldığı da bilinmektedir. Son olarak, bu sözün, İsmail Türüt'ün "Plan Yapmayın Plan" şarkısına çekilen ve Hrant Dink suikastını övücü içerikler barındıran klipte de kullanıldığı belirtilmiştir.

Rodrigo De Jerez, sigarayı içen ilk beyaz kişi olarak kabul edilir. Tütün, Amerika kıtasında yerliler tarafından binlerce yıldır kullanılmaktaydı.

Caddo Kızılderilileri, günümüzde Oklahoma, ABD'de yaşamaktadır. Tarihsel olarak, Caddo halkı Doğu Teksas, Louisiana, Arkansas ve Oklahoma bölgelerinde yerleşmişti. 1859 yılında, Caddo halkı Hint Bölgesi'ne taşınmak zorunda kalmıştır.