Kızılderili

1980 yapımı The Mountain Men filmi, efsanevi bir vadiyi ararken Kızılderililerle çatışıp başlarını belaya sokan iki kürk avcısının hikayesini anlatıyor. Hayatını kunduz kürkü satarak kazanan Bill Tyler ve yakın dostu Henry Frapp, iş yaptıkları bölgede iki Kızılderili kabilesinin çatışmasına taraf olmak zorunda kalırlar. Filmin konusu şu şekilde de özetlenebilir: Bir çift kır saçlı sınır askeri, Kızılderililerle savaşıyor, alkol tüketiyor ve "kunduzla dolu o kadar tuzağa düşecek kadar" efsanevi bir vadi arayışında Kızılderili kadınları kaçırıyor.

"Scalped" çizgi romanı ve olası uyarlaması olan film, Güney Dakota'daki bir Kızılderili özerk bölgesinde geçen bir suç hikayesini anlatıyor. Konu özeti: Hikaye, yıllar önce bu bölgeden ayrılmış olan Dashiell Bad Horse'un, nefret dolu bir şekilde geri dönmesiyle başlar. Dashiell, Şef Lincoln Red Crow için çalışmaya başlar ve aslında gizli bir FBI ajanı olduğunu ortaya çıkarır. Red Crow'un bir açığını bularak onu hapse atmaya çalışır. Hikaye, kültürel kimlik çatışmaları, intikam, güç, sadakat, alkol, uyuşturucu ve yoksulluk gibi temaları işler. Çizgi roman, gerçek olaylara dayanan unsurlar da içerir; örneğin, 1975'te iki FBI ajanının öldürülmesi ve Leonard Pelletier'in hapse atılması gibi olaylar hikayeye dahil edilmiştir.

Kovboy ve Kızılderili temalı bazı filmler: Zincirsiz (Django Unchained). Diriliş (The Revenant). Ölü Adam (Dead Man). İz Peşinde (True Grit). Bir Avuç Dolar (A Fistful of Dollars). Affedilmeyen (Unforgiven). Kasabanın Namusu (Tombstone). Ayrıca, "Çapraz Ateş", "Bir Zamanlar Batıda", "Kurtlarla Dans" gibi filmler de bu temayı işleyen yapımlar arasında yer alır.

Kızılderili, Kuzey Amerika yerlilerine verilen genel isimdir. Türkçe "Kızılderili" adı, İngilizce "Redskin" (kızıl deri) sözcüğünün çevirisidir ve bu adlandırma, Kristof Kolomb'un 1492 yılında Hindistan sandığı Karayipler'deki yerli halkın vücutlarını boyamasından kaynaklanmaktadır. ABD Nüfus Sayım Dairesi, ülkedeki yerlileri "American Indian and Alaska Native" adı altında topluca ele alır.

Kızıldereli yaşam, aşağıdaki değerleri vurgular: Doğa ile uyum: Kızılderililer, her şeyle ahengi ve çevreye saygıyı esas alır. Ruhun önemi: Ruhun tüm varlıklarda bulunduğu ve bütün canlıların bir ruha sahip olduğu inancı vardır. Dengeli yaşam: Zihin, ruh, duygular ve bedeni dengede tutmanın önemi vurgulanır. Misafirperverlik: Misafirlere saygı göstermek ve onları en iyi şekilde ağırlamak önemlidir. Paylaşım ve sevgi: Her şeyle paylaşımda bulunmak ve sevgi dolu olmak gerektiği belirtilir. Dini inançlara saygı: Kendi inancını başkalarına dayatmamak ve diğer inançlara saygı göstermek gerektiği ifade edilir. Mahremiyete saygı: Başkalarının mahremiyetine ve kişisel alanına saygılı davranmak gerektiği vurgulanır. Yardımseverlik: İyi bir talihi olan kişilerin başkalarına yardım etmesi gerektiği belirtilir.

Kızılderili savaşları ilk olarak 1600'lü yıllarda, Avrupa'nın Kuzey Amerika'da koloniler kurmaya başlamasıyla birlikte başladı.

"Ulzana Baskını" (Ulzana's Raid), 19. yüzyılın sonlarında Arizona'da geçen bir western ve savaş filmidir. Filmde, Apaçi Kızılderili şefi Ulzana ve adamlarının rezervasyondan kaçmaları ve cinayet ve terör eylemleri gerçekleştirmeleri konu edilmektedir. Teğmen ve adamları, Ulzana ile karşılaştığında, acımasız bir çatışmanın içine girerler ve teğmen ölümcül bir yara alır.

"They Rode West" filmi, bir ordu karakolunda görevli doktorun, malarya hastası bir grup Kızılderiliyi tedavi etmeye çalışması ve bu nedenle komutanıyla çatışması konusunu anlatıyor. Film, 1954 yılında çekilmiş ve yönetmenliğini Phil Karlson yapmıştır.

Rüya yakalayıcı (dreamcather), Kızılderili kültüründe kötü rüyaları yakalamak ve iyi rüyaları filtrelemek için kullanılan bir tılsımdır. Temel işlevleri: - Kötü ruhları kovmak: İnanışa göre, kötü rüyaları kötü ruhlar gösterir ve rüya yakalayıcı bunları ağına takar. - Huzurlu uyku: Tüyleri, günün ilk ışıklarıyla birlikte kişinin huzurlu bir şekilde uyanmasını sağlar. Sembolik anlamı: - Çember: Sonsuz hayat döngüsünü temsil eder. - Ağ: İstenmeyen şeyleri yakalayıp, iyi olanların geçmesine izin verir. Günümüzde, rüya yakalayıcılar sadece dekoratif amaçlı da kullanılmaktadır.

Örümcek Kadın'ın yaşlı olarak tasvir edilmesinin nedeni, bazı Kızılderili mitolojilerinde onu bilge ve lider bir figür olarak görmektir.

"Çöl Aslanı" (The Searchers) filmi, ırkçı bir savaş gazisinin, kızılderililerin kaçırdığı yeğenini aramak için yollara düşmesini ve bu arayış sırasında onu harekete geçiren amacın gittikçe daha tartışmalı bir hale gelişini anlatıyor. Film, John Ford tarafından yönetilmiş ve Frank S. Nugent tarafından Alan Le May'in 1954 yılında yazdığı aynı adlı romandan uyarlanmıştır.

En güçlü Kızılderili kadın olarak kabul edilebilecek tek bir kişi yoktur, çünkü Kızılderili tarihinde birçok güçlü kadın figür bulunmaktadır. İşte bazıları: Pocahontas: Powhatan kabilesinin bir üyesi olarak, İngiliz yerleşimcilerle olan ilişkilerde önemli bir rol oynamış ve John Smith'in hayatını kurtarmıştır. Sacajawea: Lewis ve Clark'ın ünlü keşif seferine rehberlik etmiş ve bu sayede seferin başarısında büyük rol oynamıştır. Nancy Ward: Yerli Amerika'daki Cherokee kabilesi için güçlü bir siyasi lider haline gelen bir savaşçıdır. Winona LaDuke: Çevreci, yazar ve ekonomist olarak, Kızılderili hakları için mücadele eden bir aktivisttir.

"Unconquered" (1947) filmi, Amerika'nın kuruluş yıllarında geçen bir tarihi dram hikayesini anlatır. Filmin konusu: Yüzbaşı Chris Holden, Fransa-Kızılderili savaşını takiben Ohio Vadisi'nde, Martin Garth'ın bencil planlarını engellemeye çalışır. Filmde, bağımsızlık mücadelesi, maceraperestler, köle ticareti ve kızılderililer gibi temalar işlenir.