KişilikBozuklukları

Kişilik bozuklukları, DSM-5'e göre üç ana kategoride 10 farklı türde sınıflandırılır. A Kümesi (Eksantrik) Kişilik Bozuklukları: Paranoid Kişilik Bozukluğu: Güvensizlik ve şüphe duyma. Şizoid Kişilik Bozukluğu: Sosyal ilişkilere ilgisizlik ve duygusal kısıtlılık. Şizotipal Kişilik Bozukluğu: Sıra dışı düşünme ve davranış, batıl inançlar. B Kümesi (Dramatik) Kişilik Bozuklukları: Antisosyal Kişilik Bozukluğu: Toplum kurallarına uymama, agresif davranışlar. Sınırda (Borderline) Kişilik Bozukluğu: Dengesiz ruh hali ve dürtüsel davranışlar. Histriyonik Kişilik Bozukluğu: Aşırı duygusallık ve dikkat çekme çabası. Narsisistik Kişilik Bozukluğu: Üstünlük duygusu ve empati eksikliği. C Kümesi (Endişeli) Kişilik Bozuklukları: Çekingen Kişilik Bozukluğu: Eleştirilme korkusu ve yetersizlik hissi. Bağımlı Kişilik Bozukluğu: Başkalarına aşırı bağımlılık. Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu: Mükemmeliyetçilik ve kontrol ihtiyacı.

"Masum Yalanlar" (Innocent Lies) filminde, bir İngiliz polisi, 1938 yılında Fransa'ya giderek meslektaşlarından birinin ölümünü araştırır. "Masum yalanlar" ifadesi, aynı zamanda günlük hayatta söylenen, kimseyi üzmediği düşünülen yalanlar için de kullanılır.

"Masum Yalanlar" (Innocent Lies) filminde, bir İngiliz polisi, 1938 yılında Fransa'ya giderek meslektaşlarından birinin ölümünü araştırır. "Masum yalanlar" ifadesi, aynı zamanda günlük hayatta söylenen, kimseyi üzmediği düşünülen yalanlar için de kullanılır.

Histrionik Kişilik Bozukluğu (HPD), aşırı ilgi arama davranışı, duygusal aşırı tepki ve başkalarından sürekli güvence ve onay alma ihtiyacı ile karakterize edilen bir kişilik bozukluğudur. HPD'nin bazı belirtileri: İlgi odağı olmadığı durumlarda rahatsız olur. Uygunsuz şekilde baştan çıkarıcı ya da kışkırtıcı davranışlar sergiler. Duyguların hızla değişen ve sığ ifadesini gösterir. Dikkati kendine çekmek için fiziksel görünümünü kullanır. Kendini dramatize eder, teatrallik gösterir ve duygularını abartılı bir şekilde ifade eder. HPD'nin kesin nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır, ancak genetik, biyolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun gelişiminde rol oynayabileceği düşünülmektedir. HPD teşhisi yalnızca eğitimli bir ruh sağlığı uzmanı tarafından yapılabilir.

Boşluk duygusu, özellikle borderline (sınır) kişilik bozukluğu olan bireylerde sıkça görülür. Ayrıca, depresyon, şizoid kişilik bozukluğu ve travma sonrası stres bozukluğu gibi durumlarda da boşluk hissi yaşanabilir. Boşluk duygusunun kökenleri genellikle çocukluk dönemine ve bireyin bağlanma deneyimlerine dayanır.

Şizotipal kişilik bozukluğunun iki alt tipi Theodore Millon tarafından önerilmiştir: 1. Sıkıcı şizotipal. 2. Ürkek şizotipal. Bu alt tipler, ana bir varyantın bir veya daha fazla ikincil varyantla karışımı olarak kabul edilir.

Kumar oynama bozukluğu, dürtü kontrol bozuklukları, duygudurum bozuklukları, anksiyete bozuklukları ve kişilik bozuklukları gibi çeşitli psikiyatrik rahatsızlıklarla birlikte ortaya çıkabilir. Bazı kişilik özellikleri ve davranışlar, kumar oynama bozukluğu geliştirme riskini artırabilir: Dürtüsellik; Duygu arayışı; Kompulsivite; Karar verme ve planlama güçlükleri; Duygusal istikrarsızlık. Ancak, kumar oynama bozukluğunun tek bir kişilik bozukluğuna özgü olduğunu söylemek mümkün değildir.

Histerik gülme, genellikle histrionik kişilik bozukluğu gibi psikiyatrik durumlarla ilişkilidir. Histerik gülmenin görüldüğü diğer psikiyatrik hastalıklar arasında depresyon, anksiyete bozuklukları ve borderline kişilik bozukluğu yer alabilir. Bu tür psikiyatrik durumların teşhisi ve tedavisi için bir uzmana başvurulması önerilir.

Mod terapisi, özellikle kişilik bozuklukları, travma sonrası stres bozukluğu ve karmaşık psikolojik sorunlarla başa çıkan bireylerde kullanılır. Bazı kişilik bozukluklarında mod terapisinin kullanıldığı durumlar: Sınır kişilik bozukluğu. Mod terapisi, bireyin içsel çatışmalarını analiz ederek, olumsuz modları tanımasını ve sağlıklı yetişkin moduna ulaşmasını hedefler. Mod terapisi gibi psikolojik destek gerektiren durumlarda uzman bir terapistten yardım alınması önerilir.

Psikopat lakabı, antisosyal kişilik bozukluğu (ASKB) belirtileri gösteren ve başkalarının haklarını, duygularını göz ardı eden kişilere verilir. Psikopat olarak nitelendirilebilecek kişilerin bazı özellikleri: Yüzeysel çekicilik. Stimülasyon ihtiyacı. Patolojik yalan söyleme. Pişmanlık hissetmeme. Empati eksikliği. Bu terim genellikle seri katiller gibi daha tehlikeli sosyopatik kişiler için kullanılır. Psikopati, resmi bir teşhis değildir ve bir kişiyi bu şekilde etiketlemek, psikiyatrik veya psikolojik bir değerlendirme yapılmadan doğru olmayabilir.

Şizoid kişilik bozukluğunda görülen bazı savunma mekanizmaları şunlardır: Geri çekilme. Bölme. İnkar. Yansıtma. Yansıtmalı özdeşim. Fantezi. Ayrıca, şizoid kişilik bozukluğuna sahip bireyler, entelektüelleştirme savunma mekanizmasını kullanarak kişilerarası ve duygusal deneyimleri soyut ve mekanik bir şekilde tanımlarlar. Şizoid kişilik bozukluğu gibi psikolojik durumların teşhisi ve tedavisi için bir uzmana danışılması önerilir.

Şizofrenide "paralel benlik" kavramına dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, şizofreni hakkında genel bilgi verilebilir. Şizofreni, düşünme, duyuları kullanma ve davranışlar gibi beyinsel işlevlerde ciddi bozuklukların görüldüğü, kişinin gerçeklerden uzaklaşıp kendi dünyasına çekildiği bir ruhsal hastalıktır. Şizofreni, genetik ve çevresel faktörlerin kombinasyonundan kaynaklandığı düşünülen kronik bir ruh sağlığı sorunudur.

Gözdağı verme, davranım bozukluğu ve antisosyal kişilik bozukluğu gibi durumlarda görülebilir. Davranım bozukluğu olan kişilerde, başkalarını korkutma, gözdağı verme eğilimi vardır. Antisosyal kişilik bozukluğu olan bireyler, başkalarına zarar vererek zevk aldıklarında kendilerini haklı çıkaracak bir model oluşturabilirler. Ayrıca, borderline kişilik bozukluğu olan kişilerde de gözdağı verme gibi davranışlar görülebilir. Kişilik bozuklukları ciddi durumlardır; teşhis ve tedavi için bir uzmana başvurulması önerilir.

Özgüven eksikliğinde görülen kişilik bozuklukları arasında bağımlı kişilik bozukluğu ve çekingen kişilik bozukluğu yer alır. Bağımlı kişilik bozukluğu olan kişiler, başkalarına aşırı bağımlı, itaatkâr ve özgüven eksikidir. Çekingen kişilik bozukluğu olan bireyler ise eleştiri veya reddedilme korkusuyla sosyal temastan kaçınırlar. Özgüven eksikliği, kişilik bozukluklarının yanı sıra çeşitli başka nedenlerden de kaynaklanabilir. Bu durumda bir uzmana danışmak önemlidir.

Antisosyal kişilik bozukluğu ile ilgili bazı kitaplar: "Otomatik Portakal". "Modern Zamanda Kişilik Bozuklukları".

Histrionik kişilik bozukluğuna sahip olduğu düşünülen bazı ünlüler: Mariah Carey. Lady Gaga. Marilyn Monroe. Kanye West. Madonna. Lindsay Lohan. Jerry Sandusky. Bu teşhisler kesin değildir ve yalnızca spekülasyonlara dayanmaktadır.

Histerik dürtü, genellikle aşırı duygusal tepkiler, dikkat çekme ihtiyacı ve dramatik davranışlar sergileyen kişiler için kullanılan bir terimdir. Histrionik kişilik bozukluğu olarak adlandırılan bu durum, bireyin sürekli ilgi arayışında olduğu ve duygularını abartılı bir şekilde ifade ettiği bir kişilik bozukluğudur. Bu terim, halk arasında abartılı tepkiler veren herkes için kullanılsa da, tıbbi bir teşhis olmaktan çok, yaygın dilde kullanılan bir ifadedir. Histerik dürtüler, genetik, çevresel ve psikodinamik faktörlerin birleşimiyle ortaya çıkabilir.

APPD kısaltmasının hangi kişilik bozukluğuna işaret ettiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, kişilik bozuklukları üç ana kategoride incelenir: 1. A Kümesi (Eksantrik). 2. B Kümesi (Dramatik). 3. C Kümesi (Endişeli). Kişilik bozukluğu belirtileri gözlemlendiğinde bir uzmana danışılması önerilir.

Dark üçlü, yani narsisizm, makyavelizm ve psikopati, antisosyal kişilik bozukluklarında görülür. Narsisizm, kişinin kendi bedensel ve zihinsel benliğine karşı duyduğu hayranlık ve bağlılığı ifade eder. Makyavelizm, başkalarının manipülasyonu ve sömürülmesi, ahlakın olmaması, duygusuzluk ve kişisel çıkarlarla karakterizedir. Psikopati, empati ve vicdan eksikliği ile karakterize olan bir kişilik bozukluğudur. Bu özellikler, uygulamalı psikolojide, özellikle kolluk kuvvetleri, klinik psikoloji ve işletme yönetimi alanlarında incelenir.

Panik bozukluğun hangi kişilik bozukluğundan kaynaklandığına dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak panik bozukluğun nedenleri arasında şunlar yer alır: genetik yatkınlık; beyin kimyasındaki dengesizlikler; stresli yaşam olayları; korkutucu deneyimler; hassas bir mizaca sahip olmak; fiziksel sağlık sorunları; madde kullanımı; düşük stres toleransı; çocukluğunda yaşadığı travmalar. Panik bozukluk tanısı için bir psikiyatri uzmanına başvurulması önerilir.