KelimeTürleri

Kalıplaşmış isim-fiil, fiil kök veya gövdelerine getirilen isim-fiil ekleriyle oluşturulan, ancak zamanla fiilimsi özelliklerini kaybederek bir varlığın veya kavramın kalıcı adı olan kelimelerdir. Örnekler: "Sarma" kelimesi, "Ablam çok güzel sarma yapar." cümlesindeki gibi bir yemeğin adı olacak şekilde kullanıldığında kalıplaşmış ad olarak kabul edilir. "Dokuma" kelimesi, "Şehrimize bir dokuma fabrikası açıldı." cümlesindeki gibi kullanıldığında kalıplaşmış addır. Kalıplaşmış isimlerin mutlaka "-ma, -ış, -mak" eklerinden birini alması gerekir. Aynı kelime, bazı cümlelerde isim-fiil, bazı cümlelerde ise kalıplaşmış isim görevinde kullanılabilir.

İngilizce'de isim, sıfat ve fiilleri ayırt etmek için şu yöntemler kullanılabilir: İsim (Noun): Kişiler, yerler, nesneler veya kavramları ifade eder. Sıfat (Adjective): İsimleri niteler. Fiil (Verb): Eylemleri veya durumları ifade eder. Ayrıca, İngilizce'de isim cümleleri, bir ismin durumu veya özelliği hakkında bilgi verir ve yapısı "özne + yüklem (linking verb) + nesne" şeklindedir.

Tek başına cümle oluşturan kelimeler, anlamlı olan ünlemlerdir. Ünlemler, pişmanlık, üzüntü, öfke, kıskançlık, mutluluk ve şaşkınlık gibi duyguları ifade eden sözcük ya da söz öbekleridir. Örnekler: Eyvah! Ah! Off! Hah! Hey! Hay aksi!

Biraz kelimesi türemiş bir kelimedir. Türemiş kelimeler, ad ya da eylem köklerine yapım eki getirilerek oluşturulan kelimelerdir.

Yankı kelimesi türemiş bir kelimedir. Türemiş kelimeler, kök ya da gövdelere yapım eki getirilerek oluşturulan yeni sözcüklerdir.

"Açıkla" kelimesi türemiş bir kelimedir.

Evet, "üzülme" kelimesi türemiş bir kelimedir. Çünkü "üzülme" kelimesinin kökü olan "üz" kelimesi, "-me" yapım eki almıştır. Türemiş kelime veya türemiş sözcük, isim ve fiil köklerine veya diğer türemiş sözcüklere yapım ekleri getirilerek türetilen sözcüktür.

"Düşeyazdım" kelimesi birleşik bir fiildir. Birleşik fiiller, en az iki kelimenin bir araya gelmesiyle oluşur.

İngilizce'de dört cümle türü vardır: 1. Bildirim Cümleleri. 2. Emir Cümleleri. 3. Soru Cümleleri. 4. Ünlem Cümleleri. Ayrıca, İngilizce'de sekiz temel kelime türü bulunur: isimler, fiiller, sıfatlar, zarflar, zamirler, bağlaçlar, edatlar ve ünlemler.

İçinde basit, türemiş ve birleşik kelimeler geçen bir şiir örneği: Bahar Rüzgarı Güneşin altın ışıklarıyla uyandım, Yüreğimde bir coşku, bir heyecan vardı. Penceremden dışarı baktığımda, Doğa yeniden canlanmış, renklenmişti. Ağaçlar yeşillenmiş, çiçekler açmıştı, Kuşlar neşeyle ötüşüyordu. Havada baharın taze kokusu, İçimi umutla dolduruyordu. Rüzgar hafifçe esiyordu, Yapraklar usulca hışırdıyordu. Gözlerim bu güzelliğe dalmış, Unutmuştum tüm dertlerimi o an. Bahar gelmişti işte, Yeniden doğuşun müjdesiyle. Yüreğim sevgiyle dolmuştu, Bu güzel mevsimde her şey mümkündü. Basit kelimeler: güneş, altın, doğa, ağaçlar, çiçekler, kuşlar, hava, rüzgar, yapraklar, gözlerim, bahar, yüreğim. Türemiş kelimeler: yüreğimde, pencereden, yeşillenmiş, renklenmişti, neşeyle, ötüşüyordu, umutla, dolduruyordu, hafifçe, hışırdıyordu, güzelliğe, doğuşun, müjdesiyle, sevgiyle. Birleşik kelimeler: unutmuştum, gelmişti.

Eski ve dönen kelimeleri, eklerle türetilen niteleme sıfatları olarak sıfat olmuştur. Eski kelimesi, "-li" yapım eki alarak "eskili" şeklinde sıfat olmuştur. Dönen kelimesi, fiilden sıfat yapma ekleri olan "-en, -esi, -mez, -r, -dik, -diği, -ecek, -miş" eklerinden biri olan "-en" eki alarak sıfat olmuştur. Bu tür sıfatlar, fiillerden veya isim soylu kelimelerden eklerle türetilerek, isimlerin özelliklerini tarif eder veya sıfat tamlaması oluşturur.

Sözcük türleri, kelimenin cümle içinde yüklendiği göreve göre oluşur. Türkçede başlıca sözcük türleri şunlardır: İsim soylu sözcükler: isim (ad); sıfat (ön ad); zamir (adıl); zarf (belirteç); edat (ilgeç); bağlaç; ünlem. Fiil olan sözcükler: fiil (eylem). Batılı dil bilimcilerin sınıflandırmasına göre ise sözcük türleri genellikle sekiz gruba ayrılır.

"Biraz" kelimesi türemiş bir kelimedir.

Evet, "düştü" kelimesi birleşik bir kelimedir. Bu tür kelimeler, genellikle iki veya daha fazla kelimenin anlam kayması ile birleşmesiyle oluşur ve bitişik yazılır. Örnekler: uyuyakalmak; düşeyazmak; hasta düşmek.

Evet, "brillant" bir kelimedir. Fransızca kökenli bir sıfat olan "brillant", Türkçede "parlak", "pırlanta", "parıltılı" anlamlarına gelir. Ayrıca, "brillant" kelimesi İngilizce'de "berrak" ve "keskin zekâlı" anlamlarında da kullanılır.

Sevgi kelimesi, soyut bir kelimedir. Sevgi, insanın kalbinde ve zihninde bir başkasına veya bir şeye karşı duyduğu sıcaklık, yakınlık, değer verme ve bağlanma hissidir. Sevgi kelimesi aynı zamanda isim olarak da kullanılır ve aşk, şefkat ve merhamet anlamlarına gelir.

"Davranacağım" kelimesi türemiş bir kelimedir. Çünkü bu kelime, "davran-" fiil köküne "-acak" gelecek zaman eki eklenerek oluşturulmuştur. Basit kelimeler, yapım eki almamış sözcüklerdir.

Basit kelimelere örnek olarak şunlar verilebilir: kalemler; sütün; gözüm; kâğıt; halı; gitmek; gördüm; oynuyor. Türemiş kelimelere örnek olarak şunlar verilebilir: tuz-lu; demir-ci; odun-luk; akıl-sız-lık; göz-lük-çü; ev – li → evli; yol – cu – luk → yolculuk; ört – ü – lü → örtülü; sor – u – lar → sorular.

Tür bakımından aynı ve farklı olma durumu, kelime türleriyle ilgili bir konudur. Tür bakımından aynı kelimeler: İki kelimenin de aynı tür içerisinde olması gerekir. Tür bakımından farklı kelimeler: İki veya daha fazla kelimenin türlerinin farklı olduğunu belirtir.

Herkes kelimesi basit bir kelimedir. Basit kelimeler kök halindedir ve çekim eki alabilen sözcüklerdir. "Her + kes" dersek, "kes" anlam ifade etmediği için "herkes" kelimesi birleşik sözcük olamaz.