Kaynakça

Kaynakça, bir çalışmada kullanılan tüm kaynakların listelendiği bölümdür. Kaynakça, okuyucuya araştırmanın temelini oluşturan kaynaklar hakkında bilgi verir ve intihal gibi etik sorunların önüne geçer. Kaynakça yazarken dikkat edilmesi gereken bazı unsurlar: Kapsam. Düzen. Biçim. Kaynakça, farklı alanlarda ve dergilerde çeşitli stillerle yazılabilir. Bazı kaynakça stilleri: APA stili. MLA stili. Chicago stili.

Kaynakça yazımına örnek olarak aşağıdaki bilgiler kullanılabilir: Kitap. Makale. Web sitesi. Tez. Gazete makalesi. Rapor. Kaynakça yazımında dikkat edilmesi gerekenler: Tutarlılık. Doğruluk. Alfabetik sıralama. Eksiksiz bilgi. Kaynakça yazım stilleri, kullanılan alana ve dergiye göre değişiklik gösterebilir.

Üç yazarlı bir makale, metin içinde şu şekilde alıntılanır: İlk atıf: Tüm yazarların soyadları yazılır. Sonraki atıflar: Sadece ilk yazarın soyadı ve "ve diğerleri" (ve ark.) ifadesi kullanılır. Kaynakça gösteriminde ise tüm yazarların soyadları yer alır. Örnek kaynakça gösterimi: Eldogan, A., Barışkın, E., ve diğerleri. (2014). Başlık. Dergi Adı, Cilt(Sayı), Sayfa Aralığı.

Kaynakçada Nobel Ödülü'nden bahsederken, ödülün adı ve verildiği yıl belirtilmelidir. Örneğin, "Nobel Ödülü, 1901" şeklinde yazılabilir. Örnek Kaynakça Girişi: - Nobel, Alfred (1895). Nobel Ödülü'nün vasiyeti. Stockholm: Nobel Vakfı. Not: Kaynakçada kurum isimleri kısaltma olarak değil, tam olarak yazılmalıdır.

APA 6.0 stiline göre kaynakça, 12 punto yazı karakteriyle yazılmalıdır.

Aktaran atıf yaparken şu adımlar izlenir: 1. Birincil kaynağın belirtilmesi. 2. Birincil kaynağın yayın tarihinin eklenmesi. 3. “Aktaran” ifadesinin kullanılması. 4. İkincil kaynağın yayın tarihinin eklenmesi. Örnek: (Bilir, 2005; aktaran Gül, 2010). Dikkat edilmesi gereken nokta: Aktaran atıf yaparken mutlaka “aktaran” ifadesinin kullanılmasıdır. Kaynakça: teztarama.com; isnadsistemi.org; egitimbilimleri.deu.edu.tr.

Birden fazla yazarlı bir kitap kaynakçada şu şekilde gösterilir: 1. Yazar Soyadı, Adının Baş Harfi.; 2. Yazar Soyadı, Adının Baş Harfi.; 3. Yazar Soyadı, Adının Baş Harfi., (Yayın Yılı), Kitabın Adı, (varsa Baskı Sayısı), Yayın Evi, Basım Yeri. Örnek: Sür, A.; Sür, Ö.; Yiğitbaşıoğlu, H., (2009), Mineraller ve Kayaçlar, Bilim Yayınevi, Ankara. Kaynakça düzenlenirken yazarlar soyadlarına göre alfabetik sırayla listelenir.

Paradigma Akademi kaynakçada nasıl yazılır sorusuna yanıt bulunamadı. Ancak, kaynakça yazımıyla ilgili genel kurallar şu şekildedir: Kaynakları Toplama. Kaynak Bilgilerini Kaydetme. Format Seçimi. Kaynakları Sıralama. Format Kurallarına Uyma. Kaynakça yazımıyla ilgili daha detaylı bilgi için academia.edu ve dilbilgisi.org gibi kaynaklar incelenebilir.

Makalenin kaynakçasında künye, kaynakça bölümünde yer alır. Kaynakça gösterimi genellikle dört öğeden oluşur: yazar, tarih, başlık ve kaynak. Yazar (Author). Tarih (Date). Başlık (Title). Kaynak (Source). Kaynakça, ilk satırdan sonra 1 cm içeriden yazılır ve alfabetik bir düzende oluşturulur.

Yayınevi kaynakçada şu şekilde yazılır: Tek yazarlı kitap. Editörlü kitap. Örnek: Kartal, M. (2009). Konar Göçerlikten Yerleşik Yaşama Geçiş Epi-Paleolitik Dönem Türkiye’de Son Avcı-Toplayıcılar. Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul. Eco, U. (Ed.). (2018). Antik Yakındoğu. 1. Basım, Alfa Yayıncılık, İstanbul. Yayınevlerinin marka adları veya kısaltmaları, yayının üzerinde nasıl ise olduğu gibi yazılır ve marka adlarını oluşturan sözcüklerin ilk harfleri büyük harfle yazılır.

Tezde kaç atıf olması gerektiği, çalışmanın türüne ve alanına göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak, metin içerisinde atıf yapılan her kaynak, kaynakçada yer almalı ve kaynakçada yer alan her kaynağa da metin içerisinde mutlaka atıf yapılmalıdır. Ayrıca, metin içinde birden fazla kaynağa başvuruluyorsa parantez içinde yazarların soyadları alfabetik sıralamaya göre verilmelidir. Atıf kuralları, kullanılan yazım sistemine (APA, İSNAD vb.) göre de değişebilir. Daha detaylı bilgi için kullanılan yazım sisteminin kılavuzuna başvurulması önerilir.

Kaynakçada kitap adı kısaltılırken, ilk sözcüğün ilk harfi büyük, diğerleri küçük yazılır. Örnekler: Blalock, H. M. (1987). Social statistics (7th ed.). NY: McGraw-Hill. Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed el- (2018). Kādîhan, Fahreddîn Hasan b. Mansûr el-Özkendî. Ayrıca, kitap adları yazıldığı dilin yazım kurallarına uygun olarak yazılır.

Dipnot ve kaynakça arasındaki temel farklar şunlardır: Konum: Dipnot, genellikle sayfanın alt kısmında yer alırken, kaynakça metnin sonunda veya başında bulunur. Amaç: Dipnot, metindeki bir bilgi ile ilgili açıklama veya kaynak bilgisi verirken, kaynakça yazarın yararlandığı belgeleri ve kaynakları listeler. Kullanım: Dipnot, metin içindeki önemli bilgileri kuvvetlendirmek veya konu dışı bilgileri açıklamak için kullanılırken, kaynakça, yazarın yararlandığı kaynakların düzenli bir listesini sunar.

APA 6 formatına uygun olarak düzenlenmiş kaynakça ve atıf örneği bulunamadı. Ancak, APA stilinde kaynak gösterme ve referans listesi oluşturma hakkında bilgi veren bazı kaynaklar şunlardır: dergipark.org.tr. yunus.hacettepe.edu.tr. besteditproof.com. goc.gantep.edu.tr. support.microsoft.com.

Tez kaynakçasında kitap kısaltması yapılırken, APA 6 kurallarına göre şu format kullanılabilir: Yazarın Soyadı, Adının Baş Harfi. (Yıl). _Kitabın Adı_ (Baskı Sayısı). Basım Yeri: Yayınevi. Örnek: Kazgan, G. (2000). _İktisadi Düşünce_ (9. baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi. Blalock, H. M. (1987). _Social Statistics_ (7th ed.). NY: McGraw-Hill. Türkçe tezlerde kaynakça gösteriminde, kuruluş veya grup isimleri kısaltma olarak değil, açık olarak verilmelidir. İSNAD dipnotlu atıf sisteminde ise kaynakça gösterimi şu şekildedir: Yazar Soyadı, Adı. _Tez Adı_. Yüksek Lisans Tezi/Doktora Tezi, Üniversite Adı, Yıl. Örnek: Ceric, Mustafa. _A Study of the Theology of Abu Mansur al-Maturidi_. Doktora Tezi, Chicago Üniversitesi, 1987.

Duvar yayınevine atıf yaparken, kitap bölümleri için aşağıdaki format kullanılabilir: Yazar Soyadı, Ad. (Yıl). "Kitap Bölümünün Adı". Editörün Adının Baş Harfi. Soyadı (Ed.), Kitap Adı (Baskı Sayısı) içinde (Sayfa Aralığı). Yer: Yayınevi. Örnek: Çılgın, A. (2006). "Korku, kıskançlık, öfke, nefret, hırs gibi duygularda ölçüsüzlüğün verdiği zararları fark edip, kontrol altına almak gerektiğini öğrenebilir" (s. 176). M. Özbek (Ed.), Kamusal Alan içinde (s. 689-713). İstanbul: Hil. Genel format: Yazar Soyadı, Ad. (Yıl). Eser Adı. Yer: Yayınevi. Örnek: OECD (2013). Hacettepe Üniversitesi (2012). Atıf yaparken, eşleşme oranının %25'i geçmemesi ve çalışmaların Turnitin veya benzeri bir programdan taratılması gerekmektedir.

Kaynakçada sözlük yazımı için bir örnek: Abdülbâkī, Muhammed Fuâd. Tehânevî, Muhammed Ali b. Ali. Kaynakça gösterimi: Yazar Soyadı, Adı. Açıklama: - Yazar Soyadı: Abdülbâkī, Tehânevî. - Madde Adı: Ecl, Delîl. - Kitap Adı: el-Mu‘cemü’l-müfehres li-elfâzi’l-Kur’âni’l-Kerîm, Keşşâfi ıstılâhâti’l-fünûn. - Neşreden/Tahkik Eden: y.y. (yayınlayan yok), Ali Dahrûc – Abdullah Hâlidî. - Cilt ve Sayfa Aralığı: 2: 332-337, 1: 793-799. - Baskı Yeri ve Tarihi: Kahire-Beyrut, 1364/1945.

Bibliyografya, bir konu hakkındaki yayınların tamamını ifade eder. Bibliyografya yazarken dikkat edilmesi gerekenler: Kitabın adı ile başlanır. Ardından yazarın adı, konu, bölümler, cilt sayıları, baskı sayıları, basım yeri, basım yılı, sayfa miktarı gibi bilgiler eklenir. Makalelerde ise önce yazarın soyadı ve adı, ardından makale adı, kitap adı, basım yeri, seri sayısı, basım yılı, makalenin yer aldığı sayfalar ve eserin boyutu yer alır. Bibliyografya türleri: Mahiyetlerine göre: basit, tahlili, tenkidi. Zaman bakımından: tamamlanmış, periyodik. Tertip edilişlerine göre: alfabetik, sistematik, kronolojik. Şümullerine göre: milli, milletlerarası, genel, özel. Örnek bir bibliyografya: Türkiye Bibliyografyası.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) kaynakçada şu şekilde gösterilir: TÜİK'in tam adı veya kısaltması ile başlanır. Verilere erişim sağlanan platform belirtilir. Verilerin tarih aralığı veya dönemi belirtilir. Veri setinin ismi veya başlığı açık bir şekilde yazılır. Sayfa numarası veya ilgili raporun linki (eğer belirli bir grafik, tablo veya rapora referans veriliyorsa) eklenir. Örnek bir kaynak gösterme şekli: "Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) resmi web sitesinden (www.tuik.gov.tr) alınan 2020 Yılı Hanehalkı Bütçe Anketi verilerine göre, Türkiye'de işsizlik oranı %12 olarak açıklanmıştır (TÜİK, 2020: sayfa 23)".

TDK sözlüğünün kaynakçada gösterimi için aşağıdaki format kullanılabilir: Yazar Soyadı, Adı. (Yayın Yılı). "Madde Adı". Kitap Adı. Nşr./Thk. Neşredenin/Tahkik Edenin Adı Soyadı. Cilt: Sayfa Aralığı. Baskı Yeri: Yayıncı, Baskı Tarihi Hicri/Miladi. Örnek: Türk Dil Kurumu. (2024). "Yazılım". Türk Dil Kurumu. Erişim: 5 Kasım 2024, https://www.tdk.gov.tr. Kaynakça Gösterimi: - Türk Dil Kurumu. (2024). "Yazılım". Türk Dil Kurumu. Erişim: 5 Kasım 2024, https://www.tdk.gov.tr. Metin İçi Atıf: - "Kelime, hem somut hem de soyut anlamda geniş bir anlam yelpazesine sahiptir (Türk Dil Kurumu, 2024)". Doğrudan Alıntı: - "Türk Dil Kurumu'na (2024) göre, ‘Kelime, dildeki anlam birimini ifade eder’" (s. 44).