Karagöz

Bozacı Karagöz, "Karagöz Oyunu" olarak da bilinen gölge oyununda yer alan karakterlerden biridir.

Karagöz oyununda bozacı karakterine "Arnavut" adı verilmektedir.

Tuzsuz Deli Bekir hikayesi, Karagöz oyununda yer alan bir karakter olarak bilinir. Hikayeye göre, Tuzsuz Deli Bekir mahallenin kabadayısı ve belalı bir adamdır. Evliya Çelebi'nin Hamam oyununu anlatırken "Gazi Boşnak" adlı bir zorbadan bahsettiği ve bu kişinin daha sonra Tuzsuz Deli Bekir adını almış olabileceği düşünülmektedir.

Tuzsuz Bekri Mustafa ve Tuzsuz Deli Bekir aynı kişi değildir. Tuzsuz Deli Bekir, Karagöz ve orta oyununda yer alan bir karakter olup, mahallenin kabadayısı, belalı bir adam olarak tasvir edilir. Bekri Mustafa ise Osmanlı dönemindeki ünlü sarhoşlardan biridir ve zamanla Karagöz perdesine Tuzsuz Deli Bekir olarak yansıtıldığı düşünülmektedir. Ancak bu görüş bilimsel verilerle kanıtlanamamıştır.

Hacivat ve Karagöz'ün öldüğüne dair iki farklı rivayet bulunmaktadır: 1. Bir rivayete göre, Hacivat ve Karagöz, Orhan Gazi döneminde Bursa'da Ulu Cami inşaatında çalışan iki işçidir. 2. Diğer bir rivayete göre ise, Hacivat çingene asıllı bir elçidir ve Eşrefoğlu Beyliği'nde yaşarken Kadı Pervane'nin yardımcısı Çoban Efendi ve bir Arap köle ile odada yalnız kaldığı sırada yakalanır.

Karagöz ve Hacivat'ın geleneksel Türk tiyatrosunda 28 oyunu bulunmaktadır.

Hacivat ve Karagöz, gölge oyununda Türk-Osmanlı tiyatro tarihinin popüler karakterleri oldukları için yer almaktadırlar. Bu iki karakter, taklide ve karşılıklı konuşmaya dayanan, iki boyutlu tasvirlerle bir perdede oynanan gölge oyununun ana figürleridir.

Karagöz, Türk gölge oyununun önemli bir karakteri olup, aşağıdaki nedenlerden dolayı önemlidir: 1. Toplumsal Mesajları: Karagöz, haksızlıklara karşı çıkan, doğruyu söylemekten çekinmeyen ve halkın sesini temsil eden bir karakterdir. 2. Eğlendirici ve Öğretici: Karagöz'ün abartılı anlatımları ve doğal halleri, izleyicileri güldürürken aynı zamanda kültürel değerleri ve sosyal konuları öğretir. 3. Kültürel Miras: Karagöz, Türk kültürünün önemli bir parçası olarak kabul edilir ve geleneksel gölge oyunu geleneğini canlı tutmaya yönelik çabaların bir sembolüdür.

Perde gazeli, Karagöz oyununda Hacivat tarafından oyunun başlangıcında okunan gazeldir. Bu gazel, genellikle sanatsal bir dille yazılmış, kafiye düzenine sahip bir manzume olup, oyunun atmosferini hazırlamak, seyircileri eğlendirmek ve dikkatlerini sahneye toplamak için önemli bir işlev görür.

Karagöz, Türk gölge oyununun ilk olarak Bursa'da ortaya çıktığı ve Karagöz ile Hacivat'ın bu şehirde yaşadığına dair halk inanışlarının bulunması nedeniyle Bursa ile ilişkilendirilmektedir. Bir rivayete göre, Karagöz ve Hacivat, Bursa'daki Ulucami'nin inşası sırasında çalışan iki işçidir ve inşaatın yavaş ilerlemesi nedeniyle idam edilmişlerdir.

Karagöz'ün karısının adı Karagöz'ün Hanımı veya Furtuna Bey'in Hanımı olarak geçmektedir.

Beberuhi, Karagöz oyununda "yaşı büyük, aklı küçük" olarak nitelendirilen bir tiplemedir. Özellikleri: - Çabuk ve duraksamadan konuşur. - Dili peltektir. - Yılışık, yaygaracı ve herkesle dalga geçen densiz bir tiptir. - Başkalarını, özellikle Karagöz'ü kızdırmaktan hoşlanır.

Fasıl bölümü, Karagöz oyunlarının en önemli ve uzun süren bölümüdür çünkü bu bölümde oyunun asıl konusu gelişir ve olayların akışına uygun olarak diğer tipler de oyuna dahil olurlar.

Hacivat ve Karagöz'ün ölüm yeri olarak Bursa kabul edilmektedir.

Hacivat, Karagöz oyununda yer alan ana karakterlerden biridir. Hacivat, az da olsa medrese görmüş, eğitimi ve bilgisini çevresindeki insanlara iyi pazarlamasını bilen bir karakterdir. Ayrıca, yarı aydın, kurnaz ve içten pazarlıklı bir Osmanlı tipini temsil eder.

Hacivat'ın dekorunda Karagöz oyununda kullanılan genel dekor unsurları yer alır: Perde: Kırmızı renkte bir perde. Ev tasvirleri: Geleneksel mimariyi yansıtan ev figürleri. Diğer sokak unsurları: Ağaç, çeşme, tabure, masa gibi unsurlar. Ayrıca, bazı oyunlarda hayvan figürleri de görülebilir.

Hacivat Karagöz selam sabah metni, genellikle bayramlaşma ve görgü kuralları gibi konuları işler. Örnek bir metinde, Hacivat ve Karagöz'ün bayramlaşma sahnesi şu şekilde olabilir: Hacivat: Karagöz'üm, hoş geldin! Bayramın mübarek olsun. Karagöz: Hoş bulduk Hacı Cavcav, senin de bayramın mübarek olsun. Hacivat: Sağ ol, bayram geleneği işte. Karagöz: Benim ceket eski ama içine şeker doldurdum. Bu tür metinlerde, karakterlerin mizahi konuşmaları ve karşılıklı atışmaları öne çıkar.

Evet, radyo tiyatrosunda Karagöz ve Hacivat oyunları bulunmaktadır. Örneğin, Akra FM tarafından hazırlanan "Karagöz ve Hacivat Serisi" adlı radyo tiyatrosu serisi, ailenin ve çocukların keyifle dinleyebileceği komik maceralardan oluşmaktadır.

Karagöz oyununda kötü karakter olarak Tuzsuz Deli Bekir gösterilebilir.

"Hayal Perdesi" ifadesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Tiyatro Oyunu: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları tarafından sahnelenen "Hayal Perdesi - Karagöz Akıllanıyor" adlı oyun, Karagöz'ün doğaya zarar vermesini ve bu hatasını anlamasını konu alır. 2. Edebiyat Eseri: Cemal Şakar'ın "Hayal Perdesi" adlı eseri ise çoklu perspektifi ve okuyucunun tamamlamasına imkân veren sahneleri ile dikkat çeken bir öykü kitabıdır.