İsmetİnönü

Ankara'yı başkent yapan kişi, İsmet İnönü'dür.

10 Kasım'da İsmet İnönü, Mustafa Kemal Atatürk'ün vefatını anmak için anılır. İsmet İnönü, Atatürk'ün yakın silah arkadaşı ve siyaset hayatında birlikte çalıştığı önemli bir önderdi.

İsmet İnönü'nün "ikinci adam" olarak anılmasının nedeni, Şevket Süreyya Aydemir'in "İkinci Adam" adlı biyografik eserinde, İnönü'nün Atatürk'ten sonra yakın tarihte en etkili ikinci kişi olarak değerlendirilmesidir. Bu eserde, İnönü'nün hayatı ve siyasi kariyeri, Osmanlı Devleti'nin son dönemleri ve Erken Cumhuriyet dönemi bağlamında ele alınmaktadır.

İsmet İnönü'nün "Hatıralar" eseri 4 cilt olarak yayımlanmıştır.

"Belki ekmeksiz kaldınız ama babasız bırakmadım" sözünü söyleyen siyasetçi, İsmet İnönü'dür.

İsmet İnönü'nün hayatı kısaca şu şekilde özetlenebilir: 1884 yılında İzmir'de doğan İsmet İnönü, ilk ve orta öğrenimini Sivas'ta tamamladı. I. Dünya Savaşı'nda Kafkasya ve Filistin cephelerinde savaştı. Mudanya Mütarekesi'nde ve Lozan Antlaşması'nda Türk heyetine başkanlık yaptı ve antlaşmaları imzaladı. Atatürk'ün ölümünden sonra 11 Kasım 1938'de cumhurbaşkanı seçildi ve 1950 yılına kadar görev yaptı. 1972 yılında CHP genel başkanlığı ve milletvekilliğinden istifa ederek aktif siyasetten çekildi.

İsmet İnönü, "26 Aralık 1938'de toplanan CHP I. Olağanüstü Kurultayı'nda partinin değişmez genel başkanı seçilerek" Milli Şef unvanını aldı.

"İsmet İnönü - Hatıralar" kitabı 630 sayfadır.

İsmet İnönü'nün ilk askeri başarısı, 1921 yılında gerçekleşen I. İnönü Muharebesi'nde Yunan ordusuna karşı kazandığı zaferdir.

Türkiye'de üç tane İsmet İnönü anıtı bulunmaktadır: 1. Çeşme, İzmir: 16 Eylül Mahallesi, Hürriyet Caddesi 3053. Sokak'ta yer alan anıt. 2. Mudanya: Mütareke Evi'nin güneyindeki park içinde, dikdörtgen kaide üzerindeki anıt. 3. Malatya: Valilik binasının önündeki meydanda yer alan anıt.

İsmet Paşa'nın (İsmet İnönü) Osmaniye ziyareti 16 Ocak 1925 tarihinde gerçekleşmiştir.

İsmet İnönü'nün elinde Amerikan bayrağının olduğu fotoğraf, 26 Ağustos 1962 tarihinde Ankara'da ABD Başkan Yardımcısı Lyndon B. Johnson'ın ziyareti sırasında çekilmiştir. O dönemde diplomatik nezaket gereği, her iki ülkenin bayrakları da taşınmaktaydı.

Evet, Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü arkadaştı. İkili, ilk olarak 1909 yılında İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin Selanik'teki kongresinde tanıştılar.

İsmet Paşa'nın (İsmet İnönü) kendi resmini paraya bastırmasının birkaç nedeni vardır: 1. Atatürk'ün Ölümü ve Yeni Cumhurbaşkanı: Atatürk'ün 1938'de ölümünden sonra, İsmet İnönü Türkiye'nin yeni cumhurbaşkanı oldu. 2. Para ve Pul Basımı: O yıllarda Türkiye'de para ve pul basacak matbaa yoktu, bu nedenle bu işler İngiltere'de yapılıyordu.

Süleyman Demirel'in İsmet İnönü için söylediği söz, liderin zor işlerle uğraşması, basit işleri ise başkalarına yaptırması gerektiği yönündeydi. Bu söz, Demirel'in başbakan olduğu ilk günlerde, meclisin ilk gününde İnönü ile karşılaştığında gerçekleşmiştir.

Pembe Köşk'ün içinde İsmet İnönü ve ailesine ait eşyalar, Atatürk ve İnönü'nün kullandığı eşyalar ve belgeler sergilenmektedir. Köşkün odalarında şunlar bulunmaktadır: - Giriş bölümü: Ayetullah Sümer'in bir tablosu ve İsmet İnönü'nün özel kalem müdürü Vedit Uzgören ile yaverlerinin kullandığı oda. - Misafir odası: Yüksek tavanlı ve süslü yemek odası. - Bilardo odası: İnönü'nün Atatürk ile bilardo oynadığı masa burada yer almaktadır. - Üst kat: 3 yatak odası, kahvaltı odası ve kütüphane (İnönü'nün ilk başbakanlık döneminde Bakanlar Kurulu toplantılarını yaptığı yer). Ayrıca, köşkün üst yanındaki ağaçlık alanda İsmet İnönü ve eşi Mevhibe İnönü'nün birlikte bir heykelleri, köşkün karşısındaki parkta ise İnönü'ye ait 4,5 metre boyunda ve 3 ton ağırlığında bir heykel bulunmaktadır.

İsmet İnönü'nün hayatını anlatan belgeseli iki farklı yapım ekibi hazırlamıştır: 1. "İsmet İnönü'nün Siyasal Yaşamı" adlı belgesel, Hüseyin Taşkın tarafından yönetilmiştir. 2. "İsmet İnönü" belgeseli ise Deniz Çubukçu Yazıcı tarafından yapım ve yönetimi gerçekleştirilmiştir.

İsmet İnönü'nün iki cilt defteri bulunmaktadır: "Defterler (1919-1973)".

İsmet İnönü'nün 1953 yılında yaptığı konuşma, Demokrat Parti'nin iktidara gelmesinden sonra Meclis'te yaptığı en sert konuşma olarak bilinir. Konuşmanın bir kısmı şu şekildedir: > "Pek sayın arkadaşlar, önümüzdeki kanun tasarısı, Cumhuriyet Halk Partisi adındaki meşru siyasi teşekkülü itham ediyor, ceza kesiyor ve tatbik ediyor. > > Karşımızda bulunduğumuz hadise, Büyük Millet Meclisi'ne adalet mercii vazifesini gördürmektedir. Öyle bir adalet mercii ki, muhakeme ettiğini dinlemiyor. > > Bu kanun tasarısı; ruhiyle, metniyle, her türlü usuliyle Anayasa'ya aykırıdır. > > Bu kanunlar ümit ışıklarını söndürecektir".

8. İsmet İnönü heykeli farklı yerlerde bulunmaktadır: 1. Ankara: Ziraat Fakültesi-Veteriner Fakültesi yerleşkesinde, Dışkapı'da Rudolf Belling tarafından yapılan bir heykel yer almaktadır. 2. Çeşme, İzmir: Metin Yurdanur tarafından 1994 yılında yapılan, Mevhibe İnönü ile birlikte tasvir edilen bir heykel bulunmaktadır. 3. Erzincan: İnönü, Park İç Yolu'nda bir İsmet İnönü heykeli mevcuttur. 4. İstanbul: Beşiktaş, Vişnezade Mahallesi'nde, Alman heykeltıraş Rudolf Belling'in 1940 yılında tasarladığı ve 1982'de yerleştirilen bir heykel bulunmaktadır.