Hunİmparatorluğu

Tıva halkı, Sayan Dağları yakınındaki Tayga bölgesinde tarih öncesi dönemlerden beri yaşayan Türk kökenli bir topluluk olarak kabul edilir. Antik yerleşim kalıntılarına göre, Tıvaların ataları M.Ö. 2. yüzyılda Hun İmparatorluğu'nda yerleşik yaşama geçmişlerdir. Ayrıca, Tıvaların Kırgız ve Uygur boylarından geldikleri de düşünülmektedir.

Atilla, büyük olarak adlandırılmasının birkaç nedeni vardır: 1. Askeri Başarıları: Atilla, Hun İmparatorluğu'nu dönemin Avrupasının büyük bir kısmını kapsayacak şekilde genişletmiş ve birçok başarılı askeri sefere liderlik etmiştir. 2. Tarihi Etkisi: Roma İmparatorluğu'na karşı yaptığı seferler ve Roma'nın zayıflamasına katkıda bulunması, Atilla'nın tarihi önemini artırmıştır. 3. Kültürel ve Diplomatik Faaliyetleri: Farklı kültürlerle etkileşimde bulunması ve diplomatik ilişkiler kurma yeteneği, onun imparatorluğunu güvence altına almasını sağlamıştır. 4. Mitolojik ve Efsanevi İmajı: Hem olumlu hem de olumsuz birçok efsane ve destanda yer alması, Atilla'nın isminin çağlar boyunca anılmasını sağlamıştır.

İlk Türk devleti, MÖ 220 yılında Orta Asya'da kurulan Büyük Hun İmparatorluğu'dur. İlkleri arasında: - Türk adını kullanan ilk devlet olması. - Siyasi birliği sağlayan ilk Türk devleti olması. - Mete Han döneminde orduda onluk sistemi oluşturması ve İpek Yolu'nu denetim altına alması.

Batı Hun İmparatorluğu, Türkiye'yi temsil eden Cumhurbaşkanlığı Forsu'ndaki 16 Türk devletinden biridir.

Panhu Han, Güney Hiung-nu olarak da bilinen Batı Hun İmparatorluğu'nun hükümdarıdır.

Olgun Türk ordusunun kuruluş tarihi M.Ö. 209 olarak kabul edilmektedir.

"Atilla" adlı filmler farklı konuları işlemektedir: 1. 1954 yapımı "Atilla" filmi, Hun İmparatoru Attila'nın Batı Roma İmparatoru Flavius Aetius ile ittifak yaparak Roma'ya gelmesini ve Papa Leo ile karşılaşmasını konu almaktadır. 2. 2001 yapımı "Atilla: İmparatorluğun Yükselişi" filmi, Hun İmparatorluğu'nun Kralı Attila'nın hikayesini anlatmaktadır. 3. 2013 yapımı "Atilla" filmi, bir grup Amerikan askerinin eski Avrupa Hun İmparatoru Attila'nın mezarını açıp lahitiyle beraber hazinelerini çaldıktan sonra yaşadıkları olayları konu almaktadır.

Hun İmparatoru Atilla'dan önce Muncuk Han ve Rua vardı. - Muncuk Han, Atilla'nın babası olup, beşinci yüzyılın başlarında Hun İmparatorluğu'nu yönetmiştir. - Rua, 434 yılında Atilla ve kardeşi Bleda ile birlikte imparatorluğun başına geçmiştir.

Onlu sistem, Asya Hun İmparatorluğu'nda İmparator Mete (Mete Han) tarafından MÖ 209 yılında ilk defa uygulanan bir askeri teşkilatlanma sistemidir. Bu sisteme göre: 1. En büyük birlik 10.000 kişiden oluşur ve "tümen" olarak adlandırılır. 2. Tümenler, 1000'li, 100'lü ve 10'lu birliklere ayrılır. 3. Ordu, her biri 10 askerden oluşan parçalara ayrılır ve bu parçaların başına "onbaşı" geçer. 4. 10 tane onlu asker, 100 askeri oluşturur ve başına "yüzbaşı" geçer. 5. 10 tane yüzlü asker, 1000 askeri oluşturur ve başına "binbaşı" geçer. 6. Bütün orduyu ise başkomutan yönetir.

Hun İmparatorluğu'nun toplamda 13 hükümdarı vardır. Bunlar: 1. Teoman (MÖ 220-209); 2. Mete Han (MÖ 209-174); 3. Ki-Ok Yabgu (MÖ 174-161); 4. Kün-Çin Yabgu (MÖ 161-126); 5. İ-Çin-Hsien Yabgu (MÖ 126-114); 6. Wu-Weri Yabgu (MÖ 114-105); 7. Wu-Şih-Lu-Erh Yabgu (MÖ 105-102); 8. Çü-Li-Hu Yabgu (MÖ 102-101); 9. Çü-Ti-Hu Yabgu (MÖ 101-96); 10. Hu-Lu-Ku Yabgu (MÖ 96-85); 11. Khuandi Yabgu (MÖ 85-68); 12. Khuyluy Yabgu (MÖ 68-60); 13. Uven-Güydi Yabgu (MÖ 56-58). Ayrıca, Avrupa Hun İmparatorluğu'nun hükümdarları arasında Attila da bulunmaktadır (445-454).

Mete Han, Asya Hun İmparatorluğu hükümdarı olarak, düzenli ordunun ilk komutanı olarak kabul edilir.

Çiçi Han, Türk-Hun hükümdarı olup, Mete'den yaklaşık 150 yıl sonra, Büyük Hun İmparatorluğu'nun Aral gölü ve Batı Türkistan bölgesinde kurulan Batı Hun Devleti'nin hükümdarıdır. Diğer özellikleri: - Asıl adı Çi-çi Yabgu'dur. - Kardeşi Hohanye'nin Çin'in egemenliği altına girmek istemesine karşı çıkarak, Çin'i ve Çin ile iş birliği yapanları reddetmiştir. - Yönetimi ele aldıktan sonra, Kırgızları yönetimi altına almış, Vusuları tehdit olmaktan çıkarmış ve Çin'e karşı birçok savaş kazanmıştır. - M.Ö. 36 yılında, Batı Türkistan bölgesinde Çin'in kuşatması altında hayatını kaybetmiş ve Batı Hun İmparatorluğu yıkılmıştır.

Büyük Hun İmparatorluğu'nu kuran kişi Teoman'dır. İmparatorluğun yıkılmasına neden olan faktörler ise şunlardır: - Ki-ok döneminde Çin entrikaları ve boylar arasındaki sürtüşme, devletin zayıflamasına yol açtı. - Kün-Çin döneminde uzun süren Çin savaşları, Hun Devleti'ni temelinden sarstı ve ekonomik krize neden oldu. - Ho-Han-Yeh'in Çin himayesine girmesi, devletin Doğu ve Batı Hunları olarak ikiye ayrılmasına ve sonunda yıkılmasına yol açtı (MÖ 58).

Orta Asya'da kurulan ilk Türk devleti, MÖ. 220 yılında Büyük Hun İmparatorluğu olarak bilinmektedir.

Hun hükümdarı Atilla'nın gerçek adı "Attila"dır.

MÖ 209 yılı, iki farklı bağlamda gösterge olarak kabul edilebilir: 1. Türk Kara Kuvvetleri'nin kuruluş tarihi: Bu tarih, Büyük Hun İmparatoru Mete Han'ın tahta çıkış tarihi olup, Türk Kara Kuvvetleri'nin kuruluş yılı olarak esas alınmıştır. 2. Hz. İsa'nın doğumundan önceki zaman dilimi: Genel olarak, tarih hesaplamalarında MÖ 209, Hz. İsa'nın doğmadan önceki bir yılı ifade eder.

“Kumandan Mete Han” kitabı, Yiğit Recep Efe tarafından yazılmış ve Acayip Kitaplar tarafından yayımlanmıştır. Kitapta anlatılan konu kısaca şöyledir: Yüzlerce yıldır dağınık hâlde yaşayan Türk boyları, Ötüken’den yükselen bir çağrıya cevap vererek aynı sancak altında toplanırlar. Asya’nın en büyük gücü Çin Hanedanı, bu durumdan hiç hoşnut değildir ve türlü askerî ve siyasi stratejilerle henüz fidan olan bu devleti büyük bir çınara dönüşmeden dağıtmak ister. Milletini tek çatı altında toplama hayaliyle yüreği alev alev yanan genç hükümdar Mete Han’ı ise kimse hesaba katmamıştır. Türk milletinin bütün zorluklara rağmen tarih sahnesine çıkışına, cesaret ve kararlılıkla tarihin yazılışına tanık olmak için Mete Han’ın hikayesi okuyucuya sunulmaktadır.

Metehan (Oğuz Kağan), MÖ 209 – MÖ 174 yılları arasında yaşamış, Büyük Hun İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk büyük kağanıydı. İşte onun hakkında bazı biyografik bilgiler: Doğum Yeri ve Tahta Çıkış: Doğum yeri tam olarak bilinmemekle birlikte, MÖ 209 yılında tahta geçtiği ve 35 yıl boyunca imparatorluğunu yönettiği bilinmektedir. Askeri Dehası: Türk tarihinin en önemli liderlerinden biri olarak kabul edilir ve "Türk askerî dehasının" atası olarak görülür. Çin'i Veraset Sistemiyle Yendi: Çinlileri askeri güçle yıkmak yerine, onları siyasi ve kültürel olarak bölerek Çin'in Hunlara vergi vermesini sağladı. Türk Boylarını Birleştirdi: Orta Asya'da Türk boylarını bir bayrak altında toplayarak ilk büyük Türk devletini kurdu. Ölümü: MÖ 174 yılında vefat etti.

Tarkan'ın gümüş eyerini, Avrupa Hun İmparatoru Attila, sağ kolu olan kumandan Altar'a vermiştir.

Töleslerin kökeni, IV. ve V. yüzyıllarda yaşayan Kanglılara dayanmaktadır. Büyük Hun İmparatorluğu zamanında, devlete bağlı fakat batı bölgelerinde yaşayan boyların genel ismi Ting-ling idi.