Erişilebilirlik

GETEM (Görme Engelliler Teknoloji ve Eğitim Laboratuvarı), görme engellilere hizmet vermek amacıyla Boğaziçi Üniversitesi bünyesinde 2006 yılında kurulmuş bir kurumdur. GETEM'in iki ana işlevi vardır: 1. Elektronik Kütüphane: Sesli kitap, bilgisayar seslendirmesiyle oluşturulmuş sesli kitap ve metin halindeki yazılı kitaplar gibi çeşitli formatlarda kitaplar sunar. 2. Teknoloji Laboratuvarı: Görme engellilerin bilgisayar kullanmasını ve Braille alfabesi ile çalışmasını sağlayan ekran okuyucular, ekran büyütme programları ve diğer destek teknolojilerini içerir.

Google'da makaleleri okumak için iki farklı yöntem bulunmaktadır: 1. Chromebook'un yerleşik ekran okuyucusunu kullanma: Chromebook'ta tam sayfaların sesli olarak okunmasını sağlamak için ChromeVox ekran okuyucusunu etkinleştirebilirsiniz. Bunun için: - Sağ altta saati seçin veya Alt + Üst Karakter + S tuşlarına basın. - Ayarlar ardından Erişilebilirlik'i seçin. - "Metin Okuma" bölümünün altında ChromeVox'u etkinleştirin. 2. Google Akademik'i kullanma: Google Akademik'te belirli makaleleri bulmak ve okumak için arama yapabilirsiniz. Arama yapmak için: - "Gelişmiş arama" sekmesine gidin. - Anahtar kelimeleri girin ve arama sonuçlarını inceleyin.

Alt yazı önemlidir çünkü çeşitli alanlarda erişilebilirlik, kullanıcı deneyimi ve içerik anlayışı gibi konularda önemli katkılar sağlar: 1. Erişilebilirlik: Alt yazı, işitme engelli bireylerin videoları ve diğer sesli içerikleri anlayabilmelerini sağlar. 2. SEO: Alt yazı, arama motorlarının web sayfalarını daha iyi taramasına ve dizine eklemesine yardımcı olur, bu da SEO puanlarını artırır. 3. Uluslararası Erişim: Alt yazı, dil engeli olmadan içeriğin daha geniş bir kitle tarafından anlaşılmasını ve izlenmesini sağlar. 4. Etkileşim: Araştırmalar, alt yazılı videoların daha fazla izlendiğini ve izleyicilerin bu videoları baştan sona kadar tamamlama olasılıklarının daha yüksek olduğunu göstermektedir.

Sesli şiir dinlemenin birkaç faydası vardır: 1. Erişilebilirlik: Görme engelli bireyler veya okuma güçlüğü çekenler için edebi eserlere erişim sağlar. 2. Zaman tasarrufu: Günlük aktivitelerle meşgulken kitap okuma imkanı sunar, böylece zaman verimli kullanılır. 3. Odaklanma ve anlama: Sesli okuma, odaklanmayı artırır ve dinleme becerilerini geliştirerek şiirin daha iyi anlaşılmasını sağlar. 4. Diksiyon ve kelime dağarcığı: Kelimeleri sesli olarak duymak, doğru telaffuz ve kelime haznesinin genişlemesine yardımcı olur.

Korku filmlerine alt yazı eklenmesinin birkaç nedeni vardır: 1. Erişilebilirlik: Altyazılar, işitme engelli veya gürültülü ortamlarda bulunan izleyicilerin filmi anlamalarına yardımcı olur. 2. Dil Desteği: Filmdeki konuşmayı metne çevirerek, farklı dillerdeki izleyicilerin filmi takip etmelerini sağlar. 3. Görüntüleme Deneyimi: Altyazılar, video içeriğine ek bir öğe ekleyerek izleyicinin dikkatini çeker ve önemli mesajlara odaklanmalarını sağlar.

SRT (SubRip Text) dosyaları çeşitli işlevlere sahiptir: 1. Erişilebilirlik: İşitme engelli veya gürültülü ortamlarda bulunan izleyiciler için video içeriğini erişilebilir hale getirir. 2. SEO İyileştirmesi: Videoların arama motorlarında daha iyi indekslenmesini sağlar, çünkü SRT dosyaları arama motorları tarafından taranabilir ve anahtar kelimeler içerebilir. 3. Çok Yönlülük: YouTube, Facebook, Vimeo gibi birçok platform ve medya oynatıcısıyla uyumludur. 4. İçerik Çeşitliliği: Video podcast'ler ve sosyal medya içerikleri gibi farklı türdeki videolara altyazı eklemek için kullanılabilir. 5. Kolay Düzenleme: Düz metin formatı sayesinde SRT dosyaları, basit bir metin düzenleyicisiyle kolayca oluşturulabilir ve düzenlenebilir.

Altyazıların filmden daha uzun olmasının birkaç nedeni vardır: 1. Erişilebilirlik: Altyazılar, işitme engelli izleyicilerin içeriği takip edebilmesi için daha uzun olabilir. 2. Kültürel Nüanslar: Farklı dillerde ve kültürlerde altyazılar, diyaloğun yanı sıra bölgesel nüansları, mizahı ve kültürel referansları da yakalamak için daha fazla metin içerebilir. 3. SEO Avantajları: Arama motorları videoları doğrudan "izleyemez" ancak içindeki metinleri dizine ekleyebilir, bu da altyazıların videonun görünürlüğünü artırmasına yardımcı olur. 4. Tekrarlama ve Açıklama: Uzun altyazılar, karmaşık veya hızlı tempolu içeriklerde ek bağlam, açıklamalar ve ses efektleri ekleyerek izleyicinin anlamasını kolaylaştırır.

Altyazı (po) iki ana amaçla kullanılır: 1. Film ve videolarda: Altyazılar, yabancı dildeki filmlerde izleyicilerin diyalogları ve filmin konusunu anlamalarını sağlar. 2. Erişilebilirlik: Canlı altyazı uygulamaları, cihazdan algılanan konuşmayı yazıya dökerek, bu yazıları videolar, podcast'ler, telefon aramaları ve görüntülü görüşmeler gibi medyalarda kullanır.

Altyazı ve alt yazı farklı kavramlardır: 1. Altyazı: Televizyon ve sinemada, yabancı dildeki filmlerin diyaloglarını ve konusunu anlamak için kullanılan, ekranın altında görünen metindir. 2. Alt yazı: Bir videonun sesini metne dönüştüren, işitme engeli olan veya gürültülü ortamlarda bulunan kişilere yardımcı olan bir özelliktir.

Filmlerde altyazıların birkaç önemli nedeni vardır: 1. Erişilebilirlik: İşitme engelli veya işitme güçlüğü çeken kişilerin filmi anlayabilmeleri için altyazılar gereklidir. 2. Yabancı Diller: Orijinal dilinde çekilen filmleri farklı dillerdeki izleyicilerin izleyebilmesi için altyazılar çeviri sağlar. 3. Dublaj Öncesi İzleme: İzleyicilerin dublajlı versiyonu beklemeden yabancı dildeki filmleri izlemelerine olanak tanır. 4. Ek Bilgiler: Altyazılar, hoparlör göstergesi ve arka plan sesleri gibi ek bilgileri de içerir.

Yabancı filmlerde CC etiketi, kapalı altyazılar (closed captions) anlamına gelir ve bu, işitme engelliler ve işitme güçlüğü çeken izleyiciler için diyalogları ve sesleri yazıya dökerek yardımcı olmak amacıyla kullanılır.

Transkripsiyon çeşitli nedenlerle yapılır: 1. Erişilebilirliği artırmak: İşitme engelli kişiler için ses açıkken video izleyebilmek veya içeriği yazılı hale getirerek erişilebilirliği sağlamak. 2. Bilgiyi kolaylaştırmak: Uzun toplantı veya röportaj notlarını yazılı metne dönüştürerek bilgileri düzenlemek, sıralamak ve bulmak daha kolay olur. 3. Yasal ve uyum amaçları: Hukuki işlemler, tıbbi kayıtlar ve müşteri görüşmeleri gibi durumlarda doğru ve yazılı belgelere sahip olmak. 4. Eğitim ve araştırma: Dersler, röportajlar ve araştırma tartışmalarını yazılı hale getirerek öğrencilerin ve araştırmacıların daha iyi anlamalarını sağlamak. 5. İş verimliliği: Toplantıların ve müşteri etkileşimlerinin yazılı kaydını tutarak iş akışını kolaylaştırmak ve zaman tasarrufu sağlamak.

Engelli logosu, Birleşmiş Milletler tarafından tasarlanmış olup, aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır: 1. Simetrik figür ve daire şekli: Küresel erişimi ve toplumu oluşturan bireyler arasındaki uyumu temsil eder. 2. Kolları açık insan figürü: Farklı özelliklere sahip insanların tümünün kapsanmasını sembolize eder. 3. Kafa: Bilişsel düşünmeyi ifade eder. 4. Dört mavi daire: Vücudun uç noktalarını, eller ve ayakları temsil eder. 5. Kullanım alanları: Erişilebilirlik belgesi almış bina, açık alan, toplu taşıma araçları ve tanıtım malzemelerinde kullanılabilir. Logonun bütün halinde kullanılması ve herhangi bir tahrifat veya renk değişikliği yapılmaması gerekmektedir.

Altyazılar uyurken otomatik olarak açılmaz, ancak Windows 11'de Canlı Altyazılar özelliği kullanılarak manuel olarak etkinleştirilebilir. Canlı Altyazıları açmak için: 1. Hızlı Ayarlar açılır çubuğundaki Erişilebilirlik seçeneğini tıklayın veya Windows + Ctrl + L klavye kısayolunu kullanın. 2. Ayarlar uygulamasından Erişilebilirlik > Altyazılar yolunu izleyerek Canlı altyazı geçiş anahtarını açın. Bu özellik, yalnızca İngilizce (ABD) ses içeriğinde desteklenmektedir.

Altyazıların CC olarak görünmesinin nedeni, "Closed Captions" ifadesinin kısaltması olmasıdır. Bu terim, videolarda işitme engelliler için altyazıları belirtmek için kullanılır ve videoların erişilebilirliğini artırmak amacıyla eklenir.

Erişilebilirlik ödüllerini farklı alanlarda farklı kişiler vermiştir: 1. Türkiye Erişilebilirlik Ödülleri: Bu ödüller, İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından verilmiştir. 2. Engelsiz Türkiye Programı Ödülleri: Bu ödüller, AK Parti Sosyal Politikalar Başkanlığı tarafından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla verilmiştir. 3. Avrupa "Erişim Şehri Ödülü 2025": Bu ödül, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Engellilik Forumu tarafından Viyana şehrine verilmiştir.

Özel eğitimde kullanılan bazı teknolojik araçlar şunlardır: 1. Alternatif ve Destekleyici İletişim (AAC) Cihazları: Konuşma veya dil engelli bireylerin iletişim kurmalarını sağlar. 2. Eğitim Yazılımları ve Uygulamalar: Matematik, okuma ve yazma gibi temel becerilerin yanı sıra sosyal ve duygusal öğrenme konularında destek sunar. 3. Sanal Gerçeklik (VR) ve Artırılmış Gerçeklik (AR): Görsel ve işitsel öğrenmeyi destekleyen yenilikçi çözümler sunar. 4. Akıllı Tahtalar ve Öğrenme Yönetim Sistemleri (LMS): Ders materyallerini daha etkileşimli ve ilgi çekici bir şekilde sunar. 5. Robotik ve Kodlama: Problem çözme, mantıksal düşünme ve yaratıcılık becerilerini geliştirir. Ayrıca, ekran okuyucular, sesli kitaplar, büyütme yazılımları gibi erişilebilirlik araçları da özel eğitimde yaygın olarak kullanılır.

Erişilebilirlik için kullanılan tuş, Windows işletim sisteminde Windows logolu tuştur.

Stylus kalem, dokunmatik ekranlı cihazlarda çeşitli işlevler sunar: 1. Komut Girme: Ekrana kalemle çizerek veya seçerek komut vermeyi sağlar, bu da fare veya izleme dörtgeni yerine kullanılabilir. 2. Hassasiyet: Kalemin ince ucu, daha doğru ve hassas giriş sağlar, bu da dijital çizim, el yazısı ve not alma gibi işlemler için idealdir. 3. Ekran Temizliği: Parmak izlerini ve lekeleri azaltarak ekranın daha temiz kalmasını sağlar. 4. Erişilebilirlik: Fiziksel sınırlamaları olan veya eldiven giyen kişiler için dokunmatik ekranlarla etkileşimi kolaylaştırır. Ayrıca, aktif stylus kalemler basınca duyarlılık, elektronik silgi ve programlanabilir düğmeler gibi ek özelliklere sahip olabilir.

Samsung cihazlarda ekran büyütme özelliği "Ayarlar" uygulamasında "Erişilebilirlik" menüsünde bulunur. Adımlar: 1. Cihazınızın "Ayarlar" uygulamasını açın. 2. "Erişilebilirlik" seçeneğine dokunun. 3. "Büyütme" seçeneğini seçin. Ayrıca, büyütme özelliğini açmak için ekrana üç kez hızlıca dokunup hareketi basılı tutabilirsiniz.