EndemikBitkiler

İstanbul'da yetişen bazı çiçek türleri: Lale. Erguvan. Zambak. İstanbul soğanı. Gül. Nazende (İstanbul nazendesi). Ayrıca, İstanbul'da karanfil, ortanca, begonvil, papatya, orkide gibi çiçekler de doğal olarak yetişebilir veya kültürel üretimle yaygınlaştırılabilir.

Türkiye'nin en nadir ağacı olarak Anadolu sığlası (Liquidambar orientalis) gösterilebilir. Anadolu sığlası, yalnızca Türkiye’nin güneybatısında belirli bir coğrafyada bulunur.

Keşiş Dağı'nın (günümüzde Uludağ) önemli olmasının bazı sebepleri şunlardır: Tarihî ve kültürel önem: Antik çağda "Olympos" olarak anılan dağ, Roma İmparatorluğu'nda resmi din Hristiyanlık olduktan sonra keşişlerin kurduğu manastırlarla ünlenmiştir. Turizm: 1933'te yapılan otel ve yol ile kış kayak sporları için bir merkez haline gelmiş, 1963'te açılan Türkiye'nin ilk teleferiği ile dağ ve kış turizmi gelişmiştir. Doğal güzellikler: 46 tür kelebek ve endemik Apollon Kelebeği'ne ev sahipliği yapar. Yükseklik: 2.543 m yüksekliği ile Marmara Bölgesi'nin en yüksek dağıdır.

Türkiye'de en çok yetişen çiçek hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, ülkenin farklı bölgelerinde çeşitli çiçeklerin yaygın olarak yetiştiği bilinmektedir. Gül: Özellikle Isparta ve çevresinde yaygın olarak yetiştirilir. Lavanta: Isparta'nın yanı sıra, Ege Bölgesi'nde de (örneğin, İzmir ve Aydın) yetiştirilir. Zambak: Bursa ve Konya gibi illerde üretilir. Orkide: Antalya ve çevresinde seracılık yöntemiyle yetiştirilir. Lale: Özellikle Doğu Anadolu Bölgesi'nde (örneğin, Van) doğal olarak yetişir. Ayrıca, Ege ve Akdeniz bölgelerinde reyhan gibi süs bitkileri de sıkça yetiştirilir. Çiçek yetiştiriciliği, iklim koşullarına ve bölgesel özelliklere göre değişiklik gösterebilir.

Latmos Dağı'nda bulunan bazı yerler şunlardır: Herakleia Antik Kenti. Yediler Manastırı. Latmos Kayalıkları. Stylos Manastırı. Suratkaya Hiyeroglifi. Tekerlek Zirvesi. Latmos Dağı Şelalesi. Kuş gözlem alanları. Latmos Dağı, tarih öncesi dönemden itibaren birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olup, zengin bitki örtüsü ve ekolojik çeşitliliği ile de dikkat çeker.

Dağ sümbülü (Muscari armeniacum), Türkiye'de şu bölgelerde bulunur: Çatalca-Kocaeli; Ergene; Batı, Orta ve Doğu Karadeniz; Asıl Ege; İç Batı Anadolu; Yukarı Sakarya; Orta Kızılırmak; Konya; Yukarı Fırat; Erzurum-Kars; Yukarı Murat-Van; Antalya ve Adana. Ayrıca, Kütahya Murat Dağı ve Antalya Akseki'de 1100-1800 m rakımda yerel yayılış gösterdiği bilinmektedir. Dağ sümbülü, genellikle çam ormanlarının altında, ormanlık alanların nispeten gölge kısımlarında bulunur.

Sığla ağacı, yalnızca Türkiye'nin Güney Ege ve Batı Akdeniz bölgelerinde, sınırlı alanlarda yetiştiği için endemik olarak kabul edilir. Endemik bitkiler, yalnızca belirli bir coğrafyada yaşayabilen bitki türleri için kullanılır. Sığla ağacı, Altingiaceae familyasında yer alır.

Van'da yetişen Boraginaceae türlerinden biri, 2024 yılında tanımlanan Onosma vanensis türüdür. Onosma vanensis, Doğu Anadolu'nun Van iline özgü, Haplotricha altseksiyonuna ait yeni bir türdür. Onosma vanensis; stony ve rocky yamaçlarda, yaklaşık 1900-2200 metre yükseklikte yetişir. Van'da yetişen diğer Boraginaceae türleri arasında Alkanna, Caccinia, Nonea gibi cinsler de bulunmaktadır.

Verbascum stepporum, Türkiye'nin Orta Fırat alt bölgesinde yayılış gösterir. Bu tür, Şanlıurfa ili Bozova, Haliliye, Karaköprü ve Viranşehir ilçelerinde bulunabilir. Verbascum türleri genellikle ekilmemiş yerlerde ve yol kenarlarında yetişir.

Türkiye'nin endemik bitki bakımından zengin olmasının bazı nedenleri: Coğrafi konum ve çeşitlilik: Türkiye, Orta Doğu ve Avrupa arasında bir köprü görevi görür ve farklı kıtasal floraların buluşma noktasıdır. İklim çeşitliliği: Türkiye'de karasal, Akdeniz ve okyanus iklimleri bir arada görülür. Jeolojik ve jeomorfolojik çeşitlilik: Zengin su kaynakları ve büyük yükseklik farkları, çeşitli habitatların oluşmasına katkı sağlar. Tarihsel gelişim: Anadolu, milyonlarca yıl boyunca Asya, Avrupa ve Afrika arasında bir geçiş yolu olarak hizmet etmiştir.

Maçahel Yaylası'nın önemli olmasının birkaç nedeni vardır: 1. Biyosfer Rezerv Alanı: 2006 yılında UNESCO tarafından "Dünya Biyosfer Rezerv Alanı" olarak seçilmiştir. 2. Zengin Bitki Örtüsü ve Hayvanlar: Bölgede saf Kafkas arısı ve birçok endemik bitki türü bulunur. 3. Kültürel Miras: Tarihi yapılar, geleneksel mimari ve çok sesli şarkı söyleme geleneği gibi zengin bir kültürel mirasa sahiptir. 4. Trekking ve Doğa Aktiviteleri: Trekking, doğa yürüyüşleri, fotoğrafçılık gibi aktiviteler için ideal bir bölgedir.

Samsun Lohusaotu (Aristolochia Samsunensis), dünyada sadece Samsun'da yetişir. Bitkinin yetiştiği bölge, soyunun tükenme tehlikesi nedeniyle gizli tutulmaktadır.

Ilgaz Dağı Milli Parkı'nda yaşayan bazı hayvan türleri: Memeliler: yaban domuzu, karaca, tilki, boz ayı, yabani tavşan, kurt, kızıl geyik. Kuşlar: çıtkuşu, akkarınlı sağan, siyah leylek, ak mukallit, ak kuyruksallayan, maskeli ötleğen, saksağan, karatavuk, bülbül, kuyrukkakan, dağ serçesi, derekuşu, ev kırlangıcı, tepeli toygar, arı şahini, kızılgerdan, cüce sinekkapan, üveyik, ibibik, serçe, şahin, ebabil, kumru, sığırcık, kukumav, bahçe kızılkuyruğu, kerkenez, kestane kargası, küçük orman kartalı, ispinoz, kır kırlangıcı, karakarga, guguk, küçük karga. Sürüngenler: su yılanı, duvar kertenkelesi, trabzon kertenkelesi, yeşil kertenkele, gürcü kertenkelesi, büyük yeşil kertenkele, avusturya yılanı. Amfibiler: 4 tür. Böcekler: 215 tür.

Chrysophthalmum montanum, Türkiye'nin Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde, kaya çatlakları ve kalker kayalıklarında yetişir. Bu tür, Yukarı Kızılırmak, Yukarı Fırat, Yukarı Murat-Van, Adana, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış gösterir.

Erzincan'da yetişen bazı çiçek türleri: Kardelen. Çiğdem. Nergis (Fulya). Lale. Ters Lale. İnci Çiçeği. Sıklamen (Tavşan Kulağı). Petunya. Bahçe Menekşesi (Hercai). Begonya.

Sandras Dağı'nda bulunan bazı unsurlar şunlardır: Habitatlar. Endemik bitki türleri. Büyük memeliler. Sürüngenler ve kelebekler. Doğal ve arkeolojik sit alanları. Kamp alanları. Anıt ağaçlar. Ayrıca, Sandras Dağı'nın yüksek kesimleri ve Kartal Gölü çevresi tabiatı koruma alanı statüsündedir.

Türkiye'de yaklaşık 3.000-4.000 paleoendemik bitki türü bulunmaktadır. Paleoendemikler, sistematik bir şekilde izole edilmiş taksonlardır ve olası atasal taksonlar ile köken buldukları alanla ilişkileri kalmamıştır. Bazı paleoendemik bitki örnekleri: Ginko biloba. Sequoiadendrom giganteum (Mamut Ağacı). Liquidambar orientalis (Sığla Ağacı).

Paleoendemik bitki örneklerine bazı örnekler şunlardır: Tchihatchewia isatidea. Lysimachia minoricensis. Weltvitschia mirabilis. Paleoendemikler, coğrafi olarak izole olmuş ve uzun süre değişmeden kalmış bitki türleridir.

Isparta'daki endemik bitkiler, korunan doğal alanlarda bulunmaktadır. Bu alanlardan bazıları: Kovada Gölü Milli Parkı; Kızıldağ Milli Parkı; Gölcük Tabiat Parkı; Yazılı Kanyon Tabiat Parkı; Kasnak Meşesi Tabiatı Koruma Alanı; Sütçüler Sığla Ormanı Tabiatı Koruma Alanı; Kovada Çayı Arboretumu. Ayrıca, Kirişli Dağı da endemik bitki türleri açısından zengindir. Isparta'daki endemik bitkiler hakkında daha fazla bilgi için Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi'ne başvurulabilir.

Ters lale (Fritillaria imperialis), ana vatanı olarak Hakkari kabul edilmektedir. Türkiye'de doğal bir şekilde Tunceli, Afşin, Şırnak, Erzurum, Adıyaman ve Hakkâri'de yetişmektedir.