Dokuma

Türkiye'de yünlü dokuma, aşağıdaki illerde yoğun olarak yapılmaktadır: 1. Bursa: Tarihi boyunca tekstil sanayi ile ünlü olan Bursa, yünlü dokuma üretimiyle de tanınmaktadır. 2. İstanbul: Birçok tekstil fabrikası ve atölyesi bulunan İstanbul, yünlü dokuma sanayisinin önemli merkezlerinden biridir. 3. Kahramanmaraş: Yün halı ve kilim üretiminde öne çıkan bir şehirdir. 4. Gaziantep: Geleneksel el sanatları ve tekstil üretimi ile bilinen Gaziantep, yünlü dokuma alanında da faaliyet gösteren birçok işletmeye ev sahipliği yapmaktadır. 5. Eskişehir: Yün ipliği ve yünlü kumaş üretimi yapan bazı fabrikalar bulunmaktadır. 6. Kayseri: Yünlü halı ve tekstil ürünleriyle ünlüdür.

Çarpana dokuma, özel bir tezgah gerektirmeyen ve "çarpana" adı verilen dörtgen şeklinde kesilmiş, köşeleri delinmiş dokuma araçları ile yapılan bir dokuma türüdür. Bu teknikle üretilen dokumalar, enleri dar, boyları oldukça uzun, şerit halindeki çözgü yüzlü yapıdadır. Çarpana dokumanın kullanım alanları arasında çuval, sepet, heybe sapları, hayvanların koşum takımları, kılıç askıları, çanta ve dekoratif ürünler yer alır.

Muğla'da bez dokuması ve dastar dokuması meşhurdur. Bez dokuması, Fethiye, Üzümlü, Bayır, Yeşilyurt ve Kafaca beldelerinde geleneksel olarak yapılmaktadır. Dastar dokuması ise Fethiye-Üzümlü ilçesinde üretilen yöresel bir dokuma türüdür.

Ankara'nın el sanatları şunlardır: 1. Ankara Tiftiği ve Sof Dokumaları: Ankara keçisinin tiftiğinden yapılan yumuşak ve dayanıklı dokumalar. 2. Telkâri: Gümüş veya altının ince teller durumuna getirilip örülmesi tekniği ile yapılan takı süslemeciliği. 3. Nallıhan İğne Oyası: İğne ile yapılan üç boyutlu el işi, genellikle takı ve süsleme amacıyla kullanılır. 4. Çubuk Agat Taşı: Değişik renkli yuvarlak ve ince tabakalardan oluşmuş bir kalsedon türü. 5. Bakır İşlemeciliği: Bakıra şekil verilerek yapılan mutfak ve süs eşyaları. 6. Kalem İşi ve Ahşap Oymacılığı: Ahşap üzerine yapılan ince oyma ve süslemeler. 7. Çini ve Seramik Sanatı: Renkli çini ve seramiklerin geleneksel motiflerle süslenmesi. 8. Hasır Örme: Hasırın örülerek sepet, şapka, sandalye gibi ürünler yapılması.

Kapadokya'da halı ve kilim dokumacılığı yapılmaktadır. Dokuma ürünlerin çeşitleri arasında yer halısı, sedir ve divan örtüsü, yastık halısı, seccade bulunmaktadır.

Tiftikten çeşitli dokumalar yapılır, bunlar arasında: Battaniyeler; Elbiselik kumaşlar; Triko şeklinde dokumalar; Seccadeler; Manto, atkı, başlık; Turistik heybe ve çantalar; Divan örtüleri ve kırlentler.

Antalya Dokuma Fabrikası, yün dokuma fabrikasının kapanma nedenleri arasında ekonomik liberalleşme politikaları ve üretimin özel sektöre devredilmesi bulunmaktadır. 1980'li yıllardan sonra, başta ordunun olmak üzere kamunun tüketimine yönelik üretim, Anavatan Partisi döneminde özel sektördeki dokuma ve tekstil şirketlerine devredilince fabrikanın işleri azalmış ve işçi alımı durmuştur.

Kolay kilim dokumak için aşağıdaki adımları izlemek gerekmektedir: 1. Malzeme Seçimi: Yün, pamuk veya akrilik iplikler gibi uygun malzemeleri seçmek önemlidir. 2. Tezgah Kurulumu: Bir dokuma tezgahı hazırlamak veya basit bir masa veya çerçeve kullanmak mümkündür. 3. İpliklerin Yerleştirilmesi: Temel düğüm tekniklerini öğrenerek iplikleri tezgaha yerleştirmek gerekir. 4. Dokuma İşlemi: İplikleri sırayla yukarıdan aşağıya ve aşağıdan yukarıya geçirerek dokuma işlemine başlamak gerekmektedir. 5. Kenarların Bitirilmesi: Kilim tamamlandığında, kenarları düzgün bir şekilde kesip iplikleri sabitlemek için düğüm atmak gerekmektedir. Kilim dokuma, sabır ve dikkat gerektiren bir süreçtir.

Hasır ve rattan aynı şeyler değildir, ancak birbirleriyle ilişkilidirler. Rattan, rattan bitkisinin gövdesidir ve doğal bir dokuma malzemesidir. Hasır ise, belirli bir malzeme değil, sepet ve mobilya gibi eşyaların yapımında kullanılan bir dokuma stilidir.

Tekstil tarakları çeşitli türlere ayrılır: 1. Profilli Tarak: Hava jetli ve su jetli dokuma makinelerinde atkı atımının kolaylığını sağlar. 2. Bölmeli Tarak: Yüksek hızlı dokuma makinelerinde kullanılır, atkı ipliğinin tarağın arkasından önüne geçebilmesi için alt ve üst bölmelere ayrılmıştır. 3. Leno Tarak: Sıralı olarak ard arda bulunan tam ve yarım uzunluktaki diş tellerinden oluşur. 4. Ondüle Tarak: Dişlerinin gruplar halinde sıra ile yukarıya ve aşağıya doğru birbirine yaklaştığı özel bir taraktır, kumaşta dalgalı bir görünüm sağlar. 5. Oynar Tarak: Mekikli dokuma makinelerinde mekiğin oluşturduğu basınçla geriye giden tarak türüdür. Ayrıca, özel dokulu kumaşlar için de taraklar mevcuttur.

Etnik dokuma, farklı coğrafyalara ait kültürün kendine özgü motiflerini, renklerini taşıyan ve karakteristik desenlerle dokunan dokuma türlerini ifade eder. Bu tür dokumalarda genellikle geometrik şekiller, bitki motifleri ve semboller kullanılır ve her desen, ait olduğu kültürün tarihi, gelenekleri ve yaşam tarzını yansıtan bir hikaye anlatır.

Muğla dokuması, pamuk ipliği ile yapılır.

Dokumada atkı yönünü bulmak için, kumaşın kenarına bakmak yeterlidir: kenara paralel olan yön çözgü, dik olan yön ise atkı yönüdür.

Safranbolu'da çeşitli süslemeler bulunmaktadır: 1. Ahşap Oyma: Safranbolu evlerinin kapıları, pencereleri ve cumbaları, ince işçilikle yapılmış ahşap oyma süslemelerle süslenmiştir. 2. Metal Süslemeler: Kapı tokmakları, şakşaklar, mandallar ve kapı kolları gibi metal elemanlar, estetik özelliklerle süslenmiştir. 3. Kalemişi Süslemeler: İç ve dış mekân tezyinatı olarak, sıva, ahşap, taş ve deri gibi malzemeler üzerine renkli boyalar ve altın varak kullanılarak yapılan kalemişi süslemeler yaygındır. 4. Dokuma Desenleri: Halı, kilim ve dokuma kumaşlarda, canlı renkler ve çiçek motifleri, geometrik şekiller ve semboller kullanılarak yapılan desenler bulunur.

Yünlü dokuma fabrikaları ile tarım arasındaki ilişki, bu fabrikaların hammaddesinin hayvansal ürünler olmasından kaynaklanır. Yünlü dokuma sanayisi, küçükbaş hayvancılığa bağlı olarak gelişir ve bu nedenle Isparta, Demirci (Manisa), Eşme (Uşak), Bünyan (Kayseri), Nevşehir, (Gürün) Sivas, Tokat ve Ağrı gibi illerde yoğunlaşmıştır.

Kirman kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Dokuma aleti: İp eğirmeye yarayan bir çeşit dokuma aleti. 2. İsim: Farsça kökenli bir erkek ismi olup, "hisar, kale" anlamına gelir.

Cicim ve kilim arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Dokuma Tekniği: Kilim, düz dokuma tekniğiyle üretilirken, cicim kilim dokuma tekniğinin özel bir çeşididir ve kilimin üzerine küçük motifler ve desenler eklenir. 2. İplik Kullanımı: Kilimde genellikle geometrik desenler ve canlı renkler kullanılırken, cicim dokumalarında farklı renklerde iplikler kullanılarak küçük geometrik desenler ve semboller oluşturulur. 3. Yüzey Görünümü: Cicim dokumalarının yüzeyinde sonradan iğne ile yapılmış gibi kabarık desenler oluşurken, kilimlerin her iki yüzü de kullanılabilir. 4. Kullanım Alanı: Kilim, zemin örtüsü, duvar süsü, mobilya örtüsü gibi çeşitli amaçlarla kullanılırken, cicim daha çok dekoratif amaçlarla kullanılır.

Tekstilde haşıl, dokuma işinde kullanılacak çözgü ipliklerinin dayanıklılığını arttırmak ve statik elektriği önlemek için yapılan bir işlemdir. Bu işlem, çözgü ipliklerinin yapıştırıcı özelliği bulunan viskoz bir sıvı olan haşıl maddesinden geçirilerek ipliklerin görünmez bir tabaka ile kaplanması, kayganlaştırılması ve güçlendirilmesini içerir.

Şile bezi üretimi şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. İplik Hazırlığı: Pamuk iplikleri 20 numara şeklinde eğrilir ve bürümcük adı verilen bir yapıya sahip olur. 2. Kaynatma: İplikler, bakır kazanda su ve un çorbasında kaynatılır. 3. Çırpma ve Kurutma: Kaynatma işleminden sonra iplikler çırpılarak kurutmak için ipe asılır. 4. Dokuma: Kuruduktan sonra çıkrıkta makara veya bobine sarılan iplikler, yöreye has tezgahlarda atkı ve çözgü şeklinde gerilerek dokunur. 5. Yıkama: Dokunan bezler, deniz suyuna bastırılıp yıkanır ve sıkılmadan kuruması için asılır. 6. Süsleme: Kuruyan bezler, baskı ve el işlemeleriyle süslenerek çeşitli amaçlarda kullanıma sunulur.

Evet, dokuma etiket baskı yapılabilir. Dokuma etiketler, özel dokuma makinelerinde polyester iplik kullanılarak üretilir ve üzerine baskı uygulanabilir.