Doçentlik

2025 yılı Mart dönemi doçentlik başvuruları 20 Mart - 28 Mart 2025 tarihleri arasında yapılmıştır. "Erken görünüm" ifadesiyle ilgili spesifik bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, başvuruların tamamlanmasının ardından sonuçların ilan edilmesi ve unvanın kazanılması süreci, başvuru dönemi ve değerlendirme süreçlerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Daha fazla bilgi için Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'nın (ÜAK) resmi internet sitesi olan www.uak.gov.tr ziyaret edilebilir.

Doçentlikte temel alan, Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) tarafından belirlenen 12 seçenekten biri olarak belirlenir. Bu temel alanlar şunlardır: Eğitim Bilimleri Temel Alanı; Fen Bilimleri ve Matematik Temel Alanı; Filoloji Temel Alanı; Güzel Sanatlar Temel Alanı; Hukuk Temel Alanı; İlahiyat Temel Alanı; Mimarlık, Planlama ve Tasarım Temel Alanı; Mühendislik Temel Alanı; Sağlık Bilimleri Temel Alanı; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Temel Alanı; Ziraat, Orman ve Su Ürünleri Temel Alanı; Spor Bilimleri Temel Alanı. Başvuru yapılacak temel alan, ÜAK Başkanlığı'nın resmi internet sitesinde yer alan "Bilim Alanları ve Anahtar Kelimeler" başlığından öğrenilebilir.

Evet, tek yazarlı makale doçentlik başvurusunda sayılabilir. Ancak, doçentlik kriterlerine göre puanlama, makalenin yazıldığı bilim alanına göre değişiklik gösterir: Eğitim Bilimleri, Filoloji, Güzel Sanatlar, Hukuk, İlahiyat ve Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler gibi alanlarda, tek yazarlı makalelerde yazar tam puan alır. Fen Bilimleri, Matematik, Mühendislik, Ziraat, Orman ve Su Ürünleri gibi alanlarda, tek yazarlı makalelerde de lisansüstü öğrenci ile yapılan makalelerde başlıca yazar tam puan alır. Mimarlık, Planlama ve Tasarım, Sağlık, Spor Bilimleri gibi alanlarda, tek yazarlı makalelerde yazar tam puan alır. Doçentlik başvurusunda bulunacak adayların, başvuru yapacakları alanın kriterlerini kontrol etmeleri önerilir.

Erken görünüm (online published, early access, early view, available online) ibareler içeren eserler, doçentlik başvurusunda kabul edilmez. Doçentlik başvurusu yaparken, başvuru kılavuzunda belirtilen kriterlere uygun yayınları seçmek önemlidir. Detaylı bilgi için Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'nın (ÜAK) resmi web sitesini ziyaret edebilirsiniz.

BKCI (Book Citation Index) puanı, akademik yayınların etkisini ve görünürlüğünü ölçen bir sistem olan BKCI tarafından kitapların atıflarının analiz edilmesiyle hesaplanır. BKCI puanının hesaplanmasında dikkate alınan bazı faktörler: Atıf yapılan eserin indeks durumu: SCIE, SSCI, AHCI gibi dergilerden yapılan atıflar daha yüksek puan değerine sahiptir. Atıf yapılan yayınevinin BKCI'de taranma durumu: BKCI tarafından indekslenmiş yayınevlerinden yapılan atıflar daha yüksek puan alır. Atıfın zamanlaması: Atıfın gerçekleştiği tarihe göre puanlama yapılır ve doktora sonrası yapılan atıflar, doktora sonrası kazanılan puanlara eklenir. BKCI puanlaması ile ilgili en güncel bilgilere ulaşmak için Clarivate'in resmi web sitesi ziyaret edilebilir. Doçentlik başvurularında BKCI puanının nasıl hesaplanacağı ile ilgili detaylı bilgi için "akademikhukuk.org" ve "docent.com.tr" gibi siteler incelenebilir.

Doçentlik sınavı, yılda iki kez olmak üzere Mart ve Ekim aylarında yapılır.

2024 yılı Ekim dönemi doçentlik başvuru kılavuzu yayınlanmıştır. Kılavuza, Doçentlik Bilgi Sistemi (DBS) üzerinden ulaşılabilir: https://dbs.yok.gov.tr/.

Doçentliğe başvuran adayın eser inceleme raporu, iki ana aşamada hazırlanır: ön inceleme ve detaylı değerlendirme. 1. Ön İnceleme: Adayın eserlerinin, doçentlik bilim alanının başvuru şartlarına uygunluğu, etik ve intihal incelemeleri ile puan hesaplamaları, alanında uzman öğretim üyeleri tarafından yapılır. 2. Detaylı Değerlendirme: Ön inceleme aşamasını geçen adayların eserleri, beş asıl ve iki yedek üyeden oluşan bir jüri tarafından değerlendirilir.

Doçentlikte kitap bölümü, uluslararası kitap veya diğer uluslararası kitap kategorilerinde sayılır. - Uluslararası kitap: Web of Science Book Citation Index’te listelenen kitaplarla sınırlıdır. - Diğer uluslararası kitap: Puanları daha düşük olan bu kategoride kitap yazmak 5, kitap bölümü yazmak ise 3 puan değerindedir.

Doçentlikte 5 yıllık süre, profesörlük kadrosuna başvuru için aranan asgari süredir ve bu süre şu şekilde hesaplanır: 1. Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'ndan doçentlik unvanı alan kişiler, doçentlik unvanını aldıktan sonra ilgili bilim alanında en az beş yıl çalışmış olmalıdır. 2. Bu süre zarfında adayın, uluslararası düzeyde orijinal eserler vermesi veya uygulama yönelik çalışmalarda bulunması gerekmektedir. 3. Kanun hükmünde kararnamelerle ihraç edilip, daha sonra iade edilen doçentler için de ihraç edildiği tarihle iade edildiği zaman arasındaki bilimsel faaliyetlerin devamlılığı sağlanmışsa, beş yıllık süre tamamlanmış sayılır.

Doçentlik atıf dizini, 2024 yılı itibarıyla güncellenmiş ve yeni kriterler yürürlüğe girmiştir.

20 bin atıf, doçentlik başvurusu için yeterli olmayabilir. Doçentlik başvurularında atıf puanı en az 5 puan olmalı ve bu alandan en fazla 10 puan alınabilmektedir. Doçentlik başvurusu için gereken toplam puanın en az 100 olması ve bu puanın 90'ının doktora sonrası çalışmalardan elde edilmesi gerekmektedir. Başvuru öncesinde Üniversitelerarası Kurul'un (ÜAK) güncel duyurularının ve başvuru şartlarının kontrol edilmesi önerilir.

Doçentlikte önemli olan yayınlar şunlardır: 1. Uluslararası Hakemli Dergi Makaleleri: SCI, SSCI ve AHCI gibi indekslerde taranan dergilerde yayımlanan makaleler yüksek puan getirir. 2. Kitaplar ve Bildiriler: Uluslararası kitap bölümleri ve konferans bildirileri de değerlendirmeye alınır. 3. Ulusal Hakemli Dergiler: ULAKBİM tarafından taranan ulusal dergilerde yayımlanan makaleler de doçentlik başvurusunda önemlidir. Ayrıca, yayınların sayısı, niteliği ve yer aldığı dergilerin etki faktörü de dikkate alınır.

Doçentlik itirazında dikkate alınan kriterler şunlardır: 1. Asgari Başvuru Şartlarının Sağlanması: Adayların, Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen yeterli sayı ve nitelikte özgün bilimsel yayın ve çalışmaları yapmış olmaları gerekmektedir. 2. Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği: Başvuruda etik ihlal (intihal, çarpıtma vb.) tespit edilmesi durumunda başvuru reddedilir. 3. Jüri Değerlendirmesi: Jüri, adayların akademik çalışmalarının niteliği ve bilim/sanat alanına katkısını esas alarak "başarılı" veya "başarısız" yönünde değerlendirme yapar. 4. İdari Hatalar: Başvuru süresinin kaçırılması, evrak eksikliği gibi idari hatalar da itiraz gerekçeleri arasında yer alır. İtiraz dilekçesi, Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'na hitaben yazılır ve karara itiraz edildiğinde idare mahkemelerinde dava açılabilir.

1 makalenin kaç puan ettiği, puanlama sistemine göre değişiklik göstermektedir: Gazi Üniversitesi puanlama sistemine göre: Tek yazarlı makalelerde yazara tam puan verilir. İki yazarlı makalelerde ana yazara tam puanın 0,8'i, ikinci yazara ise tam puanın 0,8'i verilir. Doçentlik puanlama sistemine göre: SCI, SCI-Expanded, SSCI ve AHCI indekslerinde taranan dergilerde yayımlanan makaleler 3 puan değerindedir. Diğer indekslerde taranan dergilerde yayımlanan makaleler 2 puan değerindedir. Ulusal hakemli dergilerde yayımlanan makaleler 1 puan değerindedir.

Yeni doçentlik kriterlerinde kitap puanı haksızlığı, iki ana konuda ortaya çıkmaktadır: 1. Editörlük İzin Şartı: Yeni kriterlere göre, editörlük için üniversiteden resmi izin almayan öğretim üyelerinin editör olduğu kitaplarda bölüm yazarlığı yapmış olan doçent adaylarının bu akademik çalışmaları puanlanamamaktadır. Bu, daha önce bu şartı yerine getirmemiş olan adayların geçmiş çalışmalarının puanlanmasını engellemektedir. 2. Toplantı Düzenleme Komitesi Şartı: Bilimsel toplantıların düzenleme komitesinde, yetkili organ tarafından resmi olarak görevlendirilmiş akademisyen temsilcisi bulunması zorunluluğu, yeni kriterlerin ilanından önceki dönemde gerçekleşen toplantılar için sağlanamayabilir.