DevreTeorisi

Schottky bariyer redresörleri (Schottky diyotları) çeşitli elektronik uygulamalarda kullanılır: 1. Güç Regülasyonu: DC akımını bir indüktör üzerinden yönlendirerek ve bir regülatör devresinin çıkışına ileterek güç sistemlerinde kullanılırlar. 2. Mikrodalga Devreleri: GHz frekanslarına kadar olan mikrodalga devrelerinde, düşük yük koşullarında bile kullanılırlar. 3. ESD Koruması: Elektrostatic deşarj (ESD) koruması için, düşük voltajlı veya kademeli geçici olaylara karşı koruma sağlarlar. 4. Motor Kontrolü: Motor sürücü devrelerinde, geri EMF dalgalanmalarını paralel ters önyargı korumasıyla kontrol etmek için kullanılırlar.

Astable (kararsız) ve monostable (tek kararlı) multivibratörler arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Çalışma Şekli: - Astable multivibratör sürekli olarak iki kararsız durum arasında geçiş yapar ve harici tetikleme gerektirmez. - Monostable multivibratör ise harici bir tetikleme ile tek bir darbe üretir ve bu darbeden sonra tekrar kararlı durumuna döner. 2. Pulse Süresi: - Astable multivibratör pulse genişlikleri sabit değildir, devre bileşenleri ve zamanlama elemanları tarafından belirlenir. - Monostable multivibratör pulse süresi, devrenin zamanlama bileşenleri ve tetikleme girişi tarafından belirlenen sabit bir süredir. 3. Kullanım Alanı: - Astable multivibratör saat sinyalleri, sinyal osilatörleri ve frekans bölücülerde kullanılır. - Monostable multivibratör zamanlama devreleri, darbe genişliği modülasyonu ve sinyal koşullandırmada kullanılır.

TVS (Transient Voltage Suppressor) diyotları, elektronik devreleri ani voltaj artışlarından korumak için çalışır. İşte çalışma prensibi: 1. Normal Durum: TVS diyotu, voltaj normal olduğunda iletken olmayan bir durumda bulunur ve sadece küçük bir kaçak akım geçer. 2. Geçici Olay: Ani bir voltaj yükselmesi (transient) meydana geldiğinde, diyot hızla iletken hale gelir. 3. Voltaj Klempleme: Diyot, fazla voltajı üzerine alarak (kenetleme) devrenin geri kalanına ulaşmasını engeller ve hassas bileşenleri korur. 4. Otomatik Reset: Voltaj normale döndüğünde, TVS diyotu kendiliğinden yüksek dirençli durumuna geri döner ve devre normal çalışmaya devam eder.

Seri RLC devresinin admitansı değil, empedansı vardır.

Op-amp geri besleme devresinde gerilim kazancı, geri besleme direncinin (Rf) giriş direncine (Ri) bölünmesiyle hesaplanır. Formül: Kazanç = – (Rf / Ri).

Seri bağlı dirençler, dirençlerin yan yana veya ardışık olarak bağlanmasıyla oluşur. Bu durumda anahtar özellikler şunlardır: 1. Akım Şiddeti: Seri bağlı devrede, tüm dirençler üzerinden geçen akım şiddeti aynıdır. 2. Toplam Direnç: Seri bağlı dirençlerin eşdeğer direnci, dirençlerin toplamına eşittir (R1 + R2 + ...). 3. Gerilim: Seri bağlı dirençlerin uçları arasındaki toplam gerilim, dirençler üzerindeki gerilimlerin toplamına eşittir (V1 + V2 + ...). Seri bağlı dirençlerin anlaşılmasını sağlayan bir diğer yöntem, devrede düğüm noktası bulunmamasıdır.

Bipolar junction transistor (BJT), elektron ve elektron deliklerini yük taşıyıcı olarak kullanan bir transistör türüdür. Temel özellikleri: - İki p-n kavşağı içerir ve bu kavşaklar, tek bir kristal içindeki n-tipi ve p-tipi yarı iletken bölgeler arasında oluşur. - Üç terminali vardır: emiter, baz ve kollektör. - Küçük bir akım baz terminaline uygulandığında, kollektör ve emiter terminalleri arasında daha büyük bir akımın kontrol edilmesini sağlar. BJT transistörler, modern bilgisayar sistemlerinde artık yaygın olarak kullanılmamakta, ancak BiCMOS gibi karışık sinyalli entegre devrelerde ve yüksek voltaj ve yüksek akım anahtarları ile RF amplifikatörlerinde tercih edilmektedir.

Üçgen dalga, integral alma işleminde, integral devresindeki direnç ve kondansatörün yer değiştirilmesiyle elde edilen türev alıcı devre kullanılarak bulunur. Bu devrede, kapasite giriş elemanı, direnç ise geri besleme elemanı olarak kullanılır.

Direnç, bobin ve kapasitansların toplanması, devrenin türüne göre farklı yöntemlerle yapılır: 1. Dirençlerin Toplanması: Seri bağlı dirençler, birbirleriyle toplanarak toplam direnci verir. 2. Bobinlerin Toplanması (Seri): Seri bağlı bobinlerin toplam endüktansı, her bir bobinin endüktanslarının toplanmasıyla bulunur. 3. Kapasitansların Toplanması (Paralel): Paralel bağlı kapasitörlerin toplam kapasitansı, kapasitansların terslerinin toplamının tersine eşittir.

Türev ve integral alıcı devreler, işlemsel yükselteçler (op amp) kullanılarak çalışır. Türev alıcı devre şu şekilde çalışır: 1. Devreye üçgen dalga uygulandığında, çıkıştan kare dalga üretilir. 2. Türev alıcı devrenin faz çeviren (eviren) girişine uygulanan sinyal, 180 derece faz farklı bir sinyal olarak çıkışa aktarılır. İntegral alıcı devre ise şu şekilde çalışır: 1. Devreye kare dalga uygulandığında, çıkıştan üçgen dalga formunda bir sinyal elde edilir. 2. Bu devre, uzun zaman sabitesi kullanır ve kondansatör ile direncin yerlerinin değiştirilmesiyle türev alıcı devreden elde edilir.

Kirchhoff'un kurallarını kullanarak devre problemlerini çözmek için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Akım Döngülerini Çizin: Devrede akım döngülerini belirleyin ve her bir döngü için bir denklem yazın. 2. Kirchhoff'un 2. Yasasını Uygulayın: Her bir döngü için voltaj ifadelerini elde edin. 3. Kirchhoff'un 1. Yasasını Uygulayın: Düğüm noktalarına gelen akımların toplamının, düğüm noktasından çıkan akımların toplamına eşit olduğunu belirten bu yasa ile akım ifadelerini yazın. 4. Eşzamanlı Denklemleri Çözün: Elde edilen denklemleri çözerek bilinmeyen akım ve voltaj değerlerini belirleyin. Ek olarak, bazı genel kurallar: - Ohm Yasası'nı Kullanın: Voltaj (V) = Akım (I) x Direnç (R) ilişkisini kullanarak bazı denklemleri basitleştirebilirsiniz. - İşaret Kurallarına Dikkat Edin: Kirchhoff'un yasalarında akımların yönünü ve voltajların değişimini doğru bir şekilde işaretlemek önemlidir.

Bistable multivibratör, flip-flop olarak da bilinir, iki kararlı duruma sahip bir elektronik devredir. Özellikleri: - İki kararlı durum: Genellikle "0" ve "1" olarak gösterilir. - Güç kaynağı: İki transistör, iki kapasitör ve birkaç direnç gerektirir. - Kullanım alanları: Dijital bellek, frekans bölme ve sinyal işleme gibi alanlarda kullanılır. Bistable multivibratörler, dijital devrelerin ve bilgisayar mimarisinin önemli bileşenlerindendir.

"Elektronik Cihazlar ve Devre Teorisi" kitabı tek cilt olarak yayımlanmıştır.

Çıkarıcı opamp, girişteki sinyallerin farklarını alarak çıkışa veren opamp devresi elemanıdır. Bu devre, fark yükselteci olarak da adlandırılır.

Seri bağlı üreteçlerde akım (i), devredeki tüm dirençlerin akımlarına eşittir.

Bypass kondansatörü (veya dekuplaj kondansatörü) iki ana işlevi yerine getirir: 1. Güç kaynağı gürültüsünü azaltmak: Bypass kondansatörü, güç kaynağındaki voltaj sivrilıklarını ortadan kaldırarak ve AC sinyallerini toprağa şöntleyerek gürültüyü temizler. 2. Akım taleplerini karşılamak: Hızlı anahtarlama yapan dijital devrelerde, bypass kondansatörü anlık akım taleplerini karşılar.

Yayların seri bağlanmasının avantajları şunlardır: 1. Toplam direnç değerinin artması: Seri bağlama, yayların uç uca bağlanmasıyla toplam yay sabitini artırır. 2. Belirli bir devre karakteristiği elde etme: Bu yöntem, belirli bir devre özelliği sağlamak için kullanılır. 3. Eşit akım paylaşımı: Seri bağlı elemanlardan geçen akım aynıdır, bu da sistemin daha dengeli çalışmasını sağlar.

Zaman sabiti, farklı devre türlerinde farklı formüllerle hesaplanır: 1. RC devreleri için: Zaman sabiti (τ), direnç (R) ve kapasitans (C) değerlerinin çarpımına eşittir. - Direnç ohm (Ω) cinsinden, kapasitans ise farad (F) cinsindendir. 2. RL devreleri için: Zaman sabiti (τ), endüktans (L) ve direnç (R) değerlerinin oranına eşittir. - Endüktans henries (H) cinsinden, direnç ise ohm (Ω) cinsindendir.

Elektrik ve Elektronik Mühendisliğine Giriş kitapları, genellikle elektronik mühendisliği alanında temel bilgileri toplu bir şekilde sunar. Bu kitaplar, aşağıdaki konuları içerebilir: Devre teorisi: Akım, gerilim, güç ve enerji gibi temel kavramlar. Pasif devre elemanları: Dirençler ve kondansatörler. Doğru akım devreleri: Seri ve paralel bağlı dirençler. İşlemsel yükselteçler: Amplifikasyon ve geri besleme. Alternatif akım devreleri: Fazör kavramı ve empedans. Yarı iletken devre elemanları: Transistörler ve diyotlar. Mantıksal devreler ve mikroişlemciler: Dijital elektronik ve bilgisayar mimarisi. Elektromanyetik alan ve dalga teorisi: Elektromanyetik dalgaların yayılması ve yansıması. İşaret ve görüntü işleme: Sinyallerin analizi ve dönüştürülmesi. Bilgisayar ağları: Veri iletimi ve ağ teknolojileri.

Transistörün anahtar olarak kullanılması için kesim (cut-off) ve doyum (saturation) bölgeleri kullanılır.