Demans

Gary Lineker'in kanser hastalığı olduğu bilinmektedir.

Demansın son evresi, genellikle hastalığın son birkaç yılında görülür ve hastalar tamamen bağımlı hale gelir. Demansın evreleri kişiden kişiye farklı sürelerde ilerleyebilir: Erken evre: Genellikle birkaç yıl sürebilir ve belirtiler yavaş ilerler. Orta evre: 2-10 yıl arasında değişebilir ve belirtiler daha hızlı kötüleşir. Demansın ilerlemesi, beyin hücrelerinin zamanla daha fazla zarar görmesine bağlıdır. Demans tanısı ve tedavisi için bir uzmana başvurulması önerilir.

İnan Kıraç'a demans (bunama) teşhisi konmuştur. Bu teşhis, İstanbul Anadolu 18. Aile Mahkemesi’nin kararıyla Adli Tıp Kurumu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda ortaya çıkmıştır. Demans, zihinsel yetilerin bozulmasıyla karakterize edilen ilerleyici bir beyin hastalığıdır.

Demans tanısı için yapılan testler şunlardır: Tıbbi ve aile geçmişi incelemesi. Fiziksel ve nörolojik muayene. Bilişsel testler. Laboratuvar testleri. Beyin görüntüleme yöntemleri. Psikiyatrik değerlendirme. Demans tanısı için bu testler uzman bir hekim tarafından birlikte değerlendirilir.

Davia, hafif ila orta dereceli Alzheimer hastalığının semptomatik tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Donepezil hidroklorür içeren Davia, beyindeki asetilkolinesteraz enzimini tersine ve rekabetçi olmayan bir şekilde inhibe ederek, Alzheimer demansının bilişsel ve davranışsal belirtilerini iyileştirir. Ancak, Davia Alzheimer hastalığını tedavi etmez; sadece hafıza, farkındalık ve işlevsel yeteneği geçici olarak artırabilir. Davia'nın diğer kullanım alanları arasında Parkinson hastalığına bağlı demans ve Lewy vücut demansı bulunur, ancak bu durumlar için henüz onaylanmamıştır. İlacın kullanımı ve dozajı doktor tarafından belirlenmelidir.

Avustralya’nın Melbourne şehrindeki Monash Üniversitesi'nde yapılan araştırmaya göre, bunamanın hafızayla ilgili olmayan iki belirtisinin, tipik semptomlardan 11 yıl önce ortaya çıkabileceği ortaya konulmuştur. Bu belirtiler şunlardır: Hızlı kilo kaybı. Yüksek seviyedeki iyi kolesterol (HDL). Araştırmada, demans teşhisi konulan kişilerin, tanıdan 11 yıl öncesine kadar vücut kitle indeksi (VKİ) ve bel çevresinde belirgin bir düşüş yaşadığı gözlemlenmiştir. Uzmanlar, bu bulguların demans öncesinde vücudun geçirdiği değişimlere dair önemli bilgiler sunduğunu ve hastalığa yakalanma riski yüksek bireylerin erken dönemde teşhis edilerek tedavi edilebileceğini belirtmektedir. Bu bilgiler, genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir; bireysel sağlık durumu için bir uzmana danışılması önerilir.

Demansı olan bir kişinin ne zaman Alzheimer olacağı kesin olarak belirlenemez. Alzheimer, demansın en yaygın türüdür ve genellikle 65 yaş ve üzeri bireylerde görülür. Alzheimer hastalığının seyri her bireyde farklılık gösterebilir ve belirtiler zamanla kötüleşebilir. Kesin teşhis ve takip için bir uzmana danışılması önerilir.

Demansı olan bir hastanın çok öksürmesinin nedeni belirlenemedi. Ancak, demans hastalarının yaşayabileceği bazı sağlık sorunları şunlardır: Solunum problemleri: Uyku apnesi, uyku sırasında nefes almayı durdurma durumudur ve hafıza kaybına yol açabilir. Genel sağlık sorunları: Demans hastaları, bağışıklık sistemlerinin zayıflaması nedeniyle daha sık enfeksiyonlara yakalanabilir. Öksürüğün nedenini kesin olarak belirlemek için bir doktora başvurulması önerilir.

Deli dana hastalığı (Creutzfeldt-Jakob hastalığı), beyinde anormal protein (prion) birikimi nedeniyle demansa yol açar. Bu birikim, beyin dokusunda iltihap ve dejenerasyona neden olarak şu belirtilere yol açar: bilişsel ve ruhsal bozukluklar; serebellar ataksi (denge bozuklukları); miyoklonik hareketler (istemsiz kas kasılmaları); görme kaybı. Hastalık, ilerleyici bir seyir izler ve belirtiler ortaya çıktıktan sonra hızlı bir şekilde beyin hücreleri zarar görür, bu da hastanın ani ve hızlı bir şekilde kötüleşmesine ve yaklaşık 6-12 ay içinde ölümüne neden olur.

Demans hastaları için özür oranı %65 olarak kabul edilmektedir. Özür oranları, kişinin genel sağlık durumu ve demansın şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Kesin oran için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

İTF'de (İstanbul Tıp Fakültesi) demans tedavisi olup olmadığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, demans hastalığının kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, semptomların hafifletilmesi ve ilerlemenin yavaşlatılması için çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Demans teşhisi ve tedavisi için bir nörologdan yardım alınması önerilir.

Deli dana hastalığı (Creutzfeldt-Jakob hastalığı) demans ile aynı değildir, ancak demansın nadir görülen türlerinden biridir. Demans, düşünme, hafıza oluşturma, yargılama ve davranış gibi bilişsel işlevlerde günlük hayatı etkileyecek ölçüde bozulma ile karakterize bir sendromdur.

Demans riski genellikle 65 yaş ve üzeri bireylerde artar. Ancak, erken başlangıçlı demans (65 yaşından önce başlayan) olguları da mevcuttur ve bu durum genellikle genetik faktörlerle ilişkilidir.

Hasta yaşlı kadınların ne kadar yaşayacağı, genel sağlık durumu, demansın türü ve evresi gibi faktörlere bağlıdır. Demans teşhisi konulan bireylerin yaşam süresi genellikle 4 ila 10 yıl arasında değişir. Yaşlanma, organizmanın molekül, hücre, doku, organ ve sistem düzeyinde değişerek o tür için beklenen ömür süresinin sonuna doğru gelme sürecidir. Yaşam süresi verileri genel bir rehber sağlasa da, her bireyin durumu kendine özgüdür. Yaşlı kadınların yaşam süresi hakkında daha kesin bir bilgi için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Evet, Lewy cisimcikli demans tehlikeli olabilir. Bu hastalık, uyku, davranış, düşünme, hareket ve otomatik bedensel işlevlerde ciddi değişikliklerle birlikte görülür. Tehlikeli durumlar arasında: Düşmeler. Görsel halüsinasyonlar. REM uyku bozukluğu. Antipsikotiklere kötü tepki. Hareketlerde yavaşlama ve denge sorunları. Hastalık zamanla kötüleşir ve genellikle bilişsel gerileme normal günlük işleyişe müdahale ettiğinde teşhis edilir. Tedavi genellikle semptomların yönetimine odaklanır ve hem motor hem de bilişsel fonksiyonları destekleyen ilaçlar kullanılabilir.

Unutkanlık ve bunama aynı şey değildir. Unutkanlık, kişinin geçici ve hafif bellek sorunları yaşamasını ifade eder. Bunama ise unutkanlıktan daha ciddi bir durumu ifade eder. Unutkanlığın bunama bulgusu olup olmadığı ancak ayrıntılı bir hekim muayenesi ile saptanabilir.

Demans genellikle 65 yaş ve üzeri bireylerde daha sık görülür. Çocuklarda demans görülmesi mümkün değildir, çünkü demans genellikle beyin hücrelerinin ve işlevlerinin bozulduğu ilerleyici bir beyin hastalığıdır ve bu durum, genellikle yaşla birlikte ortaya çıkar.

Demans ve deli dana hastalıklarının belirtileri farklılık gösterir: Demans, beyindeki sinir hücrelerinin hasar görmesi veya kaybolması sonucu ortaya çıkar. Belirtileri arasında: hafıza kaybı; kötü muhakeme ve kafa karışıklığı; konuşma ve düşünce ifade etmede zorluk; denge kaybı ve hareket sorunları bulunur. Deli dana hastalığı, prion adı verilen proteinlerin anormal birikmesi sonucu oluşur. Belirtileri ise: kişilik değişiklikleri; hafıza kaybı; düşünme bozuklukları; bulanık görme veya körlük; uykusuzluk; koordinasyonsuzluk; konuşmada ve yutma güçlüğü; ani ve sarsıntılı hareketler olarak sıralanabilir. Deli dana hastalığının teşhisi, elektroensefalografi (EEG), beyin omurilik sıvısı (BOS) analizi ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi yöntemlerle konur. Her iki hastalığın da tedavisi yoktur; uygulanan tedaviler semptomları hafifletmeye yöneliktir.

Vasküler demans ve Alzheimer hastalığı arasındaki temel farklar şunlardır: Neden: Vasküler demans, beyne giden kan akışının azalması veya durması nedeniyle oluşur; genellikle inme veya yüksek tansiyon gibi durumlarla ilişkilidir. Alzheimer hastalığı, beyinde anormal protein birikimi (amiloid plaklar ve tau yumakları) sonucu beyin hücrelerinin ölümü ile karakterizedir. Başlangıç ve Gidişat: Vasküler demans, genellikle ani bir başlangıç gösterir ve belirtiler bir süre stabil kalabilir. Alzheimer hastalığı, genellikle yavaş ve düzenli bir ilerleme gösterir. Belirtiler: Vasküler demans, planlama ve organizasyon zorlukları, yavaş düşünme, konsantrasyon problemleri gibi bilişsel yeteneklerde sorunlara yol açar. Alzheimer hastalığı, ilk olarak bellek kaybı ile başlar ve zamanla dil, problem çözme ve karar verme becerilerini etkiler. Risk Faktörleri: Vasküler demans için risk faktörleri arasında diyabet, yüksek tansiyon, kalp problemleri, kolesterol ve periferik arter hastalığı bulunur. Alzheimer hastalığı için risk faktörleri arasında yaş, genetik ve genel sağlık durumu yer alır.

Vasküler bozuklukların süresi, bozukluğun türüne ve şiddetine bağlı olarak değişir. Vasküler demans durumunda, teşhisten ölüme kadar geçen süre ortalama olarak üç ila beş yıl arasında olabilir. Periferik damar hastalıkları ise erken dönemde tedavi edilmediğinde kalp krizi veya felç gibi daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Kesin süre için bir doktora danışılması önerilir.