DedeKorkut

“Oğul babanın yerine yetişenidir, iki gözünün biridir” sözü Dede Korkut'a aittir.

Dede Korkut'u ilk keşfeden kişi olarak İlhanlı veziri Reşidüddin kabul edilir.

"Dede Korkut Hikayeleri" dizisinin 5. bölümü, S1.E5 olarak numaralandırılmıştır.

Begil Oğlu Emren, Dede Korkut'ta "Dokuzuncu Boy" olan "Begil Oğlu Emren'in Boyu"nda geçmektedir.

Dede Korkut'un 5. nüshası, 2022 yılında Bursa'da bulundu.

Dede Korkut Hikayeleri dizisinin 1. bölümü, "Boğaç Han'ın Kahramanlığı" adıyla yayınlanmıştır.

Dirse Han Oğlu Boğaç Han hikayesi, Dede Korkut hikayelerinin ilki olup, birçok önemli özelliğe sahiptir: 1. Başlıca Karakterler: Hikayenin merkezinde Boğaç Han bulunur. 2. Olay Örgüsü: Hikaye, Dirse Han'ın çocuk sahibi olma arzusuyla başlar ve Boğaç Han'ın doğumuyla devam eder. 3. Türk Kültürüne Ait İzler: Hikayede toy kurma, çadır hayatı, yiğitlik ve ad verme gibi Türk kültürüne özgü unsurlar yer alır. 4. Değerler ve Temalar: Hikayede kahramanlık, sadakat, aile bağları ve toplumsal değerler gibi temalar işlenir.

Dede Korkut hikayelerinden bir örnek olarak "Dirse Han Oğlu Boğaç Han" hikayesi verilebilir: Özeti: - Bayındır Han'ın şöleninde Dirse Han'a çocuk sahibi olduğu için beyaz çadır yerine siyah çadır verilir. - Dirse Han, üzüntüsünü gidermek için insanlara yardım etmeye karar verir ve sağlıklı bir erkek çocuk sahibi olur. - Oğlu Boğaç Han, büyüdüğünde Bayındır Han'ın boğasıyla güreşir ve onu yener, böylece büyük bir şan kazanır. - Ancak, Boğaç Han'ı kıskanan kırk kişi ona tuzak kurar.

Dirse Han'ın hikayesi, Dede Korkut Hikayeleri'nden biri olan "Dirse Han Oğlu Boğaç Han" adlı destanda geçmektedir. Hikayenin özeti: Bayındır Han'ın şöleninde, çocuğu olmayan Dirse Han'ı kara çadıra oturtmaları onu öfkelendirir. Boğaç Han'ın başarısı, babasının kırk yiğidinin kıskançlığına neden olur ve onları babasının aleyhine döndürürler.

Dirse Han'ın oğlu Boğaç Han'ı kimse öldürmedi, çünkü Boğaç Han, Bayındır Han'ın boğasını yenerek onu öldürdüğü için Dede Korkut tarafından bu isimle anıldı.

Dede Korkut hikayelerindeki şahıs kadrosunun karakter yapıları şu şekilde incelenebilir: 1. Baş Kahramanlar: Fiziksel ve akıl-ruh gücü bakımından üstün, mert, cesur ve doğru sözlü kişilerdir. 2. Dede Korkut: Eserin anlatıcısı ve aynı zamanda karakterlerinden biri olan Dede Korkut, uzlaşmacı ve düzeltici bir kişiliğe sahiptir. 3. Diğer Karakterler: Hikayelerde yer alan diğer karakterler, sorumluluk taşıyan, duygularını ifade edebilen ve birbirinden farklı kişiliklere sahiptir. Hikayelerde karakterlerin gelişimi, çocukluktan gençliğe, gençlikten bilinçlenmeye ve olgunluğa doğru bir yolculuğu içerir.

Basat'ın Tepegöz'ü Öldürmesi adlı Dede Korkut hikayesinin özeti şu şekildedir: Oğuzların üstüne düşman gelir ve Aruz Koca kaçarken oğlu Basat'ı düşürür. Bu arada, bir çoban su kenarında gördüğü peri kızını beğenir ve onunla birlikte olur. Bunun üzerine Dede Korkut çağrılır ve Tepegöz'e verilecek haraçta anlaşmak istenir. Basat, ailelerin feryatlarını duyar ve ne olduğunu öğrenir.

Dede Korkut'un 12 hikayesi ilk olarak 15. yüzyılda yazıya geçirilmiştir. 13. hikaye ise, 2019 yılında Kazakistan'da bulunan üçüncü nüsha ile ortaya çıkmış ve bu nüsha 14. yüzyıldan kalma olarak tahmin edilmektedir.

Basat'ın Tepegöz'ü Öldürmesi hikayesi, Dede Korkut Hikayeleri'nden biridir.

Dede Korkut Dresden ve Vatikan yazmaları aynı değildir, ancak her ikisi de Dede Korkut Hikayelerinin el yazması nüshalarıdır. Dresden yazması, "Kitâb-ı Dedem Korkud Alâ Lisân-ı Tâife-i Oğuzân" adıyla bilinir ve 12 hikaye içerir. Vatikan yazması ise "Hikâyet-i Oğuznâme, Kazan Beğ ve Gayrı" başlığını taşır ve 6 hikaye bulunur.

Dede Korkut'ta Yiğenek'in teması, sadakat ve karakterin gücü olarak öne çıkar. Bu hikayede, Yiğenek'in, kötü niyetli amcası Karacuk ile mücadelesi ve bu süreçte gösterdiği sadakat ve içsel güç, hikayenin ana temasını oluşturur.

Dede Korkut hikayelerinde bir tane Tepegöz bulunmaktadır.

"Av Dede" ifadesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Televizyon Dizisi: "Ah Dede! Ah Dede!" adlı TV dizisi, karısından ayrıldıktan sonra oğlu ile yaşamaya başlayan bir adamın hayatına dedesinin dahil olması ile gelişen olayları konu alan bir durum komedisidir. 2. Dede Korkut Hikâyeleri: Bu hikâyelerde "av" teması, erkek olmanın ilk eşiği olarak ele alınır ve erkeklerin erginlenmeleri ve dönüşümleri bağlamında değerlendirilir.

En çok bilinen Dede Korkut hikayelerinden biri " Boğaç Han" hikayesidir. Bu hikaye, Dirse Han'ın çocuğu olmadığı için Kara Otağa oturtulması ve daha sonra sağlıklı bir oğlu olması, bu oğlanın büyümesi ve Bayındır Han tarafından düzenlenen bir şölende ipinden kurtulan büyük boğasıyla güreşmesi üzerine kuruludur.

Dede Korkut'un "Tepegöz'ün Öldürülmesi" hikayesinin özeti şu şekildedir: Oğuzların üstüne düşman gelir ve Aruz Koca kaçarken oğlu Basat'ı düşürür. Bu arada bir çoban, su kenarında gördüğü peri kızını çok beğenir ve onunla birlikte olur. Tepegöz, ne verseler yer ama doymaz; dağlara çıkar ve harami olur. Basat, ailelerin feryatlarını duyar ve ne olduğunu öğrenir.