Cumhurbaşkanlığı

Türkiye'deki mevcut düzen, Cumhurbaşkanlığı-hükümet sistemi olarak adlandırılmaktadır. Bazı özellikleri: Yürütme organı: Cumhurbaşkanı, sistemde tek kişilik yürütme organı olarak öne çıkar ve son karar merciidir. Yasama organı: Meclis'in yetkileri budanmış olup, hükümetin güvenoyu alması veya gensoru ile düşürülmesi gibi mekanizmalar yoktur. Yargı: Yürütme üzerinde etkili bir yargı denetimi bulunmamaktadır. Ekonomi: Merkez Bankası ve diğer özerk kurumların etkileri azalmış, ekonomi yürütme organının taleplerine göre şekillenmektedir. Bürokrasi: Liyakat sistemi bozulmuş, kariyer mesleklere atamalar sınav ve kademelerden geçmeden yapılabilmektedir.

14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda Kemal Kılıçdaroğlu %44,88 oy almıştır.

Türkiye'de 1923'ten günümüze 22 cumhurbaşkanlığı seçimi yapılmıştır. Bu seçimlerin 18'inde cumhurbaşkanı Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından seçilmiş, 1980'deki seçim sonuçsuz kalmış, 1982'de ise Kenan Evren, 1982 Anayasası'na konulan bir madde ile halk oylaması sonucu cumhurbaşkanı olmuştur. 2007 yılında yapılan anayasa değişikliği ile cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi öngörülmüştür.

Cumhurbaşkanı ve yardımcısı aynı partiden olmak zorunda değildir. Cumhurbaşkanı yardımcıları, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip kişiler arasından Cumhurbaşkanı tarafından atanır ve partilerinden ayrılmaları gerekmez.

MER kısaltmasının bazı açılımları şunlardır: Mars Exploration Rover. Management Expense Ratio (Yönetim Gider Oranı). Modulation Error Ratio (Modülasyon Hata Oranı). Mission Evaluation Room (Görev Değerlendirme Odası). Mercury (bir blok zinciri iletişim protokolü). MER kısaltmasının açılımı, kullanıldığı bağlama göre değişiklik gösterebilir.

Türkiye'nin resmî logosu olarak Cumhurbaşkanlığı Forsu kabul edilmiştir. Cumhurbaşkanlığı Forsu, Türk bayrağı ve cumhurbaşkanlığı armasının birleşiminden oluşur. Cumhurbaşkanlığı arması, altın sarısı renkteki 16 ışınlı güneş ve güneşin çevresindeki 16 yıldızdan oluşmaktadır. Armanın anlamı hakkında iki farklı yorum vardır: İlk yoruma göre, armanın ortasındaki güneş Türkiye Cumhuriyeti'ni, çevresindeki 16 yıldız ise tarih boyunca kurulan 16 büyük Türk devletini sembolize etmektedir. İkinci yoruma göre, 16 yıldızdan 9'u eski Türklerin, 7'si ise Anadolu Türklerinin sancaklarında kullandıkları tuğu temsil etmektedir. Günümüzde yürürlükte olan 25 Ocak 1985 tarihli yasa, forsun bu haliyle kullanılmasını öngörmektedir.

Anadolu Selçuklu Devleti, Cumhurbaşkanlığı Forsu ve Arması'nda Türkiye'yi temsil eden güneşin etrafındaki 16 yıldızın temsil ettiği 16 Türk devleti arasında yer almaz. Doğru cevap: D) Anadolu Selçuklu Devleti. 16 Türk devleti: 1. Büyük Hun İmparatorluğu; 2. Batı Hun İmparatorluğu; 3. Avrupa Hun İmparatorluğu; 4. Ak Hun İmparatorluğu; 5. Göktürk Kağanlığı; 6. Avar Kağanlığı; 7. Hazar Kağanlığı; 8. Uygur Kağanlığı; 9. Karahanlı Devleti; 10. Gazne Devleti; 11. Büyük Selçuklu İmparatorluğu; 12. Harezmşahlar Devleti; 13. Altın Orda Devleti; 14. Timur İmparatorluğu; 15. Babür İmparatorluğu; 16. Osmanlı İmparatorluğu.

2028 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde kimin cumhurbaşkanı olacağına dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, 2025 yılında yapılan anketler ve kamuoyu yoklamaları, olası adaylar arasında Recep Tayyip Erdoğan, Mansur Yavaş, Ekrem İmamoğlu ve Hakan Fidan gibi isimlerin öne çıktığını göstermektedir. Türkiye'de cumhurbaşkanının doğrudan halk tarafından seçildiği ve bir kimsenin en fazla iki defa bu göreve seçilebileceği Anayasa ile düzenlenmiştir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "kolları sıvaması", genellikle yeni projelerin başlatılması veya mevcut projelerin hızlandırılması anlamına gelir. Örneğin, 2023 yılında Ankara'da düzenlenen AKM-Gar-Kızılay Metro Hattı'nın açılış töreninde Erdoğan, "Türkiye Yüzyılı" için kolları sıvama vaktinin geldiğini belirterek, yeni projelerle Ankara'yı geleceğe hazırlayacaklarını ifade etmiştir. Ayrıca, 2021 yılında Yargıtay Yeni Hizmet Binası ve 2021-2022 Adli Yıl Açılış Töreni'nde Erdoğan, yeni bir yargı paketi için kolları sıvadıklarını ve bu paketin en kısa zamanda Meclis'in gündemine getirileceğini açıklamıştır. 2024 yerel seçimleri için ise Erdoğan, kurmaylarına "Herkes büyükşehirler için çalışacak" talimatını vererek, bu seçimlerde de aktif bir şekilde sahada olacaklarını belirtmiştir.

Milli Güvenlik Kurulu (MGK) ve Cumhurbaşkanlığı arasındaki ilişki, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne göre şu şekilde özetlenebilir: Bağımlılık: MGK, Anayasanın 118. maddesi gereğince, 15.07.2018 tarih, 6 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Cumhurbaşkanına bağlı olarak yeniden düzenlenmiştir. İşlevsellik: MGK, devletin milli güvenlik siyasetinin tayini, tespiti ve uygulanması ile ilgili tavsiye kararları alır ve gerekli koordinasyonun sağlanması konusundaki görüşlerini Cumhurbaşkanına bildirir. Toplantı ve Kararlar: MGK toplantıları Cumhurbaşkanı başkanlığında yapılır ve alınan kararlar Cumhurbaşkanınca değerlendirilir. Bu düzenlemeler, MGK'nın işleyişinde ve yapısında parlamenter hükümet sisteminden Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişle birlikte değişiklikler olduğunu göstermektedir.

Cumhurbaşkanlığı Fotoğraf Servisi, Cumhurbaşkanı'nın tüm programlarını fotoğraflama, sosyal medya hesaplarına görsel içerik sağlama ve yabancı siyasi liderlerin ziyaretlerinde fotoğraf çekimi gibi görevleri yerine getirir. Bazı işlevleri: Cumhurbaşkanı'nın programlarını fotoğraflama. Sosyal medya için görsel içerik hazırlama. Yabancı siyasi liderlerin ziyaretlerinde fotoğraf çekimi. Fotoğrafların montaj, baskı ve arşivleme işlemlerini yapma. Cumhurbaşkanlığı Fotoğraf Servisi, montajcı, baskıcı, kameraman ve fotoğrafçılardan oluşan bir ekiple çalışır.

Hayır, Abdullah Gül Cumhurbaşkanlığı Köşkü'nde oturmamaktadır. 2014 yılında cumhurbaşkanlığı görevi sona eren Abdullah Gül, bir süre Tarabya'da bulunan Cumhurbaşkanlığı'na ait Huber Köşkü'nde ikamet ettikten sonra, tadilat çalışmalarının tamamlanmasının ardından 2015 yılında Beykoz'daki boğaz manzaralı villasına taşınmıştır.

21 Şubat 2025 itibarıyla, CHP'nin cumhurbaşkanı adaylığı ön seçimi için 116 milletvekili Ekrem İmamoğlu'nun aday olması yönünde imza vermiştir. Diğer aday Dursun Çiçek'in başvurusu ise henüz partiye ulaşmamıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 101. maddesine göre, cumhurbaşkanı adayı olabilmek için aşağıdaki şartlar gereklidir: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak. 40 yaşını doldurmuş olmak. Yükseköğrenim yapmış olmak. Milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmak. Adaylar, siyasi parti grubu tarafından aday gösterilme, en son yapılan genel seçimlerde geçerli oyların en az %5'ini alan partilerin ortak adayı olma veya en az 100 bin seçmenin imzasıyla bağımsız adaylık yoluyla aday olabilir.

Ahmet Necdet Sezer, herhangi bir siyasi partiye üye olmamıştır ve partiler üstü bir anlayışla 2000 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye Cumhuriyeti'nin 10. Cumhurbaşkanı olarak seçilmiştir.

Türkiye'de bir tane Cumhurbaşkanlığı Külliyesi bulunmaktadır. Bu külliye, Türkiye'nin başkenti Ankara'daki Atatürk Orman Çiftliği'nin içerisinde yer almakta olup, yaygın adıyla Cumhurbaşkanlığı Sarayı veya Beştepe Sarayı olarak da bilinmektedir.

Belediye başkanının cumhurbaşkanı adaylığına başvurması için aşağıdaki yolları izlemesi gerekmektedir: 1. Siyasi Parti Grubu Tarafından Aday Gösterilme: Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde grubu bulunan siyasi partiler, en az 20 milletvekilinin kararıyla aday gösterebilir. 2. En Son %5 Oy Alan Partilerin Ortak Aday Göstermesi: Son milletvekili genel seçiminde geçerli oyların en az %5’ini alan partiler, ortak aday gösterebilir. 3. 100 Bin Seçmenin Yazılı Teklifiyle Aday Olma: Herhangi bir siyasi partiye mensup olmayan veya TBMM grubunun desteği bulunmayan kişiler, en az 100 bin seçmenin imzasıyla aday olabilir. Başvuru için gerekli belgeler arasında adayın nüfus cüzdanı örneği, yükseköğrenim diploması, sabıka kaydı ve seçim giderleri teminatı bulunur. Cumhurbaşkanı adaylığı, Anayasa ve ilgili seçim mevzuatına göre düzenlenir ve adaylık süreci siyasi partiler, milletvekilleri veya seçmenler tarafından başlatılır.

Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde üç ana bina bulunmaktadır: 1. Makam Binası. 2. Güney İdari Bina. 3. Kuzey İdari Bina. Bu binalar, bodrum, alt zemin, zemin ve 3 kattan oluşmaktadır.

Ümit Özdağ'ın neden aday olmayacağına dair 2025 yılı itibarıyla herhangi bir açıklama bulunmamaktadır. Ancak, 2019 yılında İYİ Parti genel idare kuruluna aday olmayacağını belirtmiştir. 2025 yılı itibarıyla, Özdağ'ın 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda Millet İttifakı'nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu'nu desteklediği bilinmektedir. Özdağ, 2021 yılında kurduğu Zafer Partisi'nin genel başkanı olarak görev yapmaktadır.

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (CK) ile değiştirilebilecek mevzuat, yürütme yetkisine ilişkin konularla sınırlıdır. CK ile düzenlenebilecek konular: bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri, teşkilat yapısı; Devlet Denetleme Kurulu; Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği; üst kademe kamu yöneticilerinin atanmalarına ilişkin usul ve esaslar. CK ile düzenlenemeyecek konular: Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleri; dördüncü bölümde yer alan siyasi haklar ve ödevler; Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konular; kanunda açıkça düzenlenen konular.