Çatı

Kalın çatı, çatı yüzeyinde eğim bulunan ve yapıyı yağmur, kar gibi dış etkenlerden koruyan bir yapı elemanıdır. Çatı türleri ise genel olarak şu şekilde sınıflandırılabilir: 1. Beşik Çatı: Karşılıklı iki tarafa akıntısı olan çatı tipidir. 2. Kırma Çatı: Binanın kenar sayısı kadar eğimli yüzeyi bulunan, en çok tercih edilen çatı tipidir. 3. Sundurma Çatı: Tek tarafa akıntısı olan, genellikle genişliği az olan binalarda uygulanan çatı tipidir. 4. Mansard Çatı: Beşik ya da kırma çatının iki ayrı eğimde uygulanmasıdır. 5. Kule Çatı: Ebatları küçük ancak yüksekliği fazla olan binalarda tercih edilir.

Saçak genişliği genellikle 75 cm ile 100 cm arasında olmalıdır. Çatı arası ile ilgili standartlarda ise mahya yüksekliğinin 5.00 metrenin altında olması gerektiği belirtilmiştir.

Çelik çatı banner ifadesi, muhtemelen çelik çatı ve banner terimlerinin yanlış bir birleşimi olarak değerlendirilebilir. Çelik çatı, binaların çatı bölgesinde kullanılan, çelik malzeme ile inşa edilen bir yapı sistemidir. Banner ise, genellikle reklam amaçlı kullanılan, üzerinde yazı, resim veya logo bulunan büyük boyutlu afiş anlamına gelir. Dolayısıyla, "çelik çatı banner" ifadesi, çelik çatı ile ilgili bir reklam afişi olarak yorumlanabilir.

Ahşap saçak, bir binanın duvarından sarkan, çatının çıkıntılı kısmıdır. Özellikleri: Malzeme: Genellikle ahşap, metal veya PVC gibi malzemelerden yapılır. İşlev: Yağmur suyunun binanın duvarlarına zarar vermesini önler, güneş ışığından, kar ve buz birikiminden, rüzgarın neden olduğu zararlardan ve diğer hava koşullarının olumsuz etkilerinden binayı korur. Tasarım: Binanın mimarisine göre değişebilir; süslemeli veya sade olabilir. Ahşap saçaklar, binanın dış cephesini dekoratif bir şekilde tamamlar.

İzocam çatıda 5 cm kalınlığında kullanılabilir.

Kenet saçak mahya detayı, çatı yapısının en üst kısmında, iki eğimli çatı yüzeyinin birleştiği noktada bulunan ve su geçirmezliği sağlayan bir detaydır. Bu detay, genellikle metal levhalardan veya su geçirmez malzemelerden yapılır ve çatının estetiğini korurken suyun çatıya zarar vermesini engeller.

Çekme çatı oluğu genellikle 0.50 mm kalınlığındadır.

Kuzey ülkelerinde çatıların dik olmasının nedeni, kar yağışının sıkça görülmesi ve karın çatıda birikmesini engellemek istemeleridir. Eğimli çatılar sayesinde, biriken karlar çatılara zarar vermeden yere doğru kayar.

Fiilde özne ve nesne ile çatı arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: 1. Özne ve Yüklem İlişkisi (Çatı): Çatı, fiilin özne ve nesneyle olan ilişkisini belirler. - Etken çatılı fiiller: Öznenin işi doğrudan kendisinin yaptığını gösterir. - Edilgen çatılı fiiller: İşin kimin tarafından yapıldığına dair bilgi vermez. - Dönüşlü çatılı fiiller: Özne hem eylemi yapan hem de yapılan eylemden etkilenen kişidir. - İşteş çatılı fiiller: İki veya daha fazla öznenin karşılıklı olarak yaptığı eylemleri ifade eder. 2. Nesne ve Yüklem İlişkisi: Fiiller, cümlede nesne alıp almamalarına göre de geçişli ve geçişsiz olarak ayrılır. - Geçişli fiiller: Nesne alabilir ve "neyi?", "kimi?" sorularına cevap verebilir. - Geçişsiz fiiller: Nesne almaz ve bu sorulara cevap vermez.

Çatı için yumuşak ağaç keresteleri tercih edilir. Özellikleri: - Hafif ve işlenmesi kolay. - Doğal reçine içeriği sayesinde böceklere ve çeşitli hava koşullarına karşı dayanıklıdır. Ayrıca, fırınlanmış ve emprenye edilmiş kereste de çatı yapımında kullanılabilir, bu tür kereste çürümeye ve suya karşı daha dirençlidir.

Metal çatı ve kiremit çatı kaplamalarının her birinin kendine özgü avantajları ve dezavantajları vardır: Metal Çatı: - Avantajlar: Hafif, uzun ömürlü, yangına dayanıklı, enerji verimli ve ekstra yalıtım gerektirmez. - Dezavantajlar: Gürültülü olabilir, başlangıçta maliyeti yüksektir. Kiremit Çatı: - Avantajlar: Dayanıklı, estetik, geleneksel ve doğal bir görünüm sunar, yangına karşı ek güvenlik sağlar. - Dezavantajlar: Ağır, kırılgan, maliyetli, bakım gereksinimi yüksek ve ekstra yapısal destek maliyeti gerektirebilir. Sonuç olarak, metal çatı uzun vadede daha ekonomik ve dayanıklı bir seçenek olabilirken, kiremit çatı daha klasik ve estetik bir tercih olarak öne çıkar. Çatı kaplama malzemesi seçimi, binanın yapısal özellikleri, iklim koşulları ve kişisel tercihlere bağlı olarak yapılmalıdır.

Öznesi gizli olan çatılar, edilgen ve dönüşlü çatılı fiillerdir. Edilgen çatılı fiillerde özne sözde öznedir ve işi yapan belli değildir. Dönüşlü çatılı fiillerde ise özne hem işi yapan hem de işten etkilenen kişidir.

Kenet çatıda Z profil, iki sac arasında ısı ve ses yalıtım malzemesinin kullanılabilmesi için gerekli boşluğun oluşmasını sağlar. Ayrıca, Z profiller çatının taşıyıcı iskeletini oluşturur ve çatı panellerini düzgün bir şekilde taşır ve düzenler.

Barakalarda genellikle tek eğimli (sundurma) çatı kullanılır.

0,70 mm kalınlığında trapezoidal alüminyum levhalarla çatı örtüsü yapımı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın 15.325.1005 poz numaralı birim fiyatına göre şu şekilde yapılır: 1. Malzeme Hazırlığı: EN AW 3003 Al-Mn1Cu trapezoidal alüminyum levhalar. Alüminyum trifon takımı ve pop perçinler. Silikon esaslı macun. 2. Uygulama: Alüminyum levhalar, şartnameye uygun olarak birbiri üzerine bindirilir ve aşıklara tespit edilir. Levhalar, pop perçinlerle perçinlenir. Mahya, saçak altı, duvar dibi, kenar kaplama gibi aksesuarlar yerine konur. Enine boyuna binilerle trifon rondela altı ve perçin delikleri silikonlanır. 3. Diğer İşlemler: İnşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma işlemleri yapılır. Malzeme zayiatı ve her türlü işçilik, araç ve gereç giderleri karşılanır. Ölçü: Meyilli satıh üzerinden hesaplanır.

100 m² bir çatı için kaç m² membran gerektiği, kullanılan membranın türüne ve üreticisine göre değişiklik gösterebilir. Genellikle standart ölçülerde bir top membran 10 metre uzunluğunda ve 1 metre genişliğindedir, bu da yaklaşık 10 m²’lik bir alanı kaplar. Bindirme mesafeleri de hesaba katıldığında, 1 rulo PVC membran yaklaşık 38 m², TPO membran ise 28 m² alanı kaplar. Çatı için gerekli membran miktarını hesaplamak için, çatının eni ile boyunun çarpılarak iki katının alınması gerekir. Daha doğru bir hesaplama için bir uzmana danışılması önerilir.

Lüks çatı, normal standartların üstünde konfor sağlayan ve özel inşaat aksamları içeren çatıları ifade eder. Lüks çatıların özellikleri arasında şunlar yer alabilir: - Dış duvarlar: Mermer veya çini kaplamalı. - Çatı örtüsü: Bakır veya kurşun kaplamalı, ısı yalıtımlı. - Tavan: Gizli ışıklandırma ve ses tecritli asma tavan. - İç duvarlar: Isı ve ses yalıtımlı, sert ağaç kaplama. - Merdivenler ve pencereler: Doğal taş kaplamalı, işlemeli demir veya ağaç korkuluklu. - Banyo ve WC: Lüks küvet, çift lavabo ve özel aksamlı. - Isıtma: Klima tesisatlı ve şömineli.

Membran çatıya genellikle iki kat uygulanır. Uygulama şu şekilde yapılır: 1. İlk kat, alt tabakaya serilip ısıtılıp yapıştırılır. 2. Birinci katın üzerine 10 cm bindirilerek ikinci kat uygulanır. Ancak, yüksek su baskını riski olan alanlarda üçüncü kat uygulama da yapılabilir.

Tek yöne eğimli çatı yapımı için aşağıdaki adımlar takip edilmelidir: 1. Tasarım ve Planlama: Çatının ne amaçla kullanılacağı ve eğim açısı belirlenmelidir. 2. Malzeme Seçimi: Çatı makası, destek direkleri, kirişler ve çatı kaplama malzemesi gibi gerekli malzemeler temin edilmelidir. 3. İnşaat Süreci: - Çatı makası ve destek direkleri monte edilir. - Aşıklar taburenin üzerine yerleştirilir. - Diz duvarları ve çerçeve yapısı inşa edilir. - Kirişler, çerçevelerin arasına yerleştirilir. 4. Ek İşlemler: Çatı yalıtımı, havalandırma sistemleri ve gerekli ise oluk, flashing gibi son rötuşlar yapılır. Güvenlik Önlemleri: Çatı yapımında yüksekte çalışılacağı için güvenlik ekipmanlarının kullanılması ve gerektiğinde yardım istenmesi önemlidir.

Shingle çatının ömrü, ortalama olarak 20 yıla kadar dayanabilir. Bu süre, üretici firmanın beyanları, uygulamanın kalitesi ve hava koşulları gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.