Casusluk

MİT İstihbarata Karşı Koyma Başkanlığı, yabancı devlet istihbarat servisi kurum, kuruluş ve şahısların Türkiye'ye yönelik casusluk faaliyetlerini tespit etmek ve engellemekle görevlidir. Bu amaçla, kontrespiyonaj çalışmaları yürütür ve espiyonaj faaliyetlerini, hedefi olan kamu ve özel sektör kurum ve kuruluşlarıyla iş birliği yaparak sürdürür.

En iyi casus olarak değerlendirilebilecek birkaç isim: Mata Hari: Tarihteki en ünlü casuslardan biri olan Mata Hari, Hollanda doğumlu bir dansçı ve hayat kadınıydı. Richard Sorge: İkinci Dünya Savaşı sırasında Sovyetler Birliği için casusluk yapan Sorge, Almanya ve Japonya'nın Sovyetler Birliği ile ilgili planlarını öğrenip Sovyetler'i bu planlar hakkında bilgilendirdi. Aldrich Ames: Soğuk Savaş sırasında CIA subayı olarak Sovyetler Birliği'nde çalışan Ames, devlet içi bilgileri ve diğer CIA subaylarının bilgilerini KGB'ye para karşılığı sattı ve ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Casusluk, yasa dışı ve ahlaki açıdan tartışmalı bir faaliyettir.

D.E.B.S. filmi, casus eğitimi alan Amy Bradshaw ile süper kötü Lucy Diamond arasındaki ilişkiyi konu alır. Filmin özeti: D.E.B.S. (Disiplin, Enerji, Güzellik, Güç), ülkeyi korumakla görevli seçkin bir gruptur. Amy, Max, Janet ve Dominique, aslında bir gizli ajan okulunda yaşayan dört genç kadındır. Görevleri, büyük bir suçlu olan Lucy Diamond'ın eylemlerini durdurmaktır. Amy, Lucy'ye ilgi duyar ve onun hakkında bir tez yazar. Lucy'nin Rus suikastçı Ninotchka Kaprova ile görüştüğünü düşünürler, ancak Lucy aslında nörotik bir kadındır ve insanlarla açılmakta zorlanır. Amy ve Lucy yakınlaşır ve birlikte kaçma planı yaparlar. D.E.B.S., Amy'nin kaçırıldığını düşünerek onu aramaya başlar. Lucy, suç dolu hayatından memnun olmadığını anlar ve yeni bir sayfa açar. Film, kadın aksiyon filmlerinin bir parodisidir.

"Person of Interest" dizisinin 4. sezon 10. bölümü "The Cold War"da Samaritan, Makine'yi (The Machine) saklandığı yerden çıkarmak için New York'taki tüm suç olaylarını bir günlüğüne durdurarak gücünü kanıtlar. Bölümde öne çıkan bazı olaylar: Samaritan'ın avatarı, Makine ile bir toplantı talep eder, ancak Makine bu isteği reddeder. Samaritan, temel hizmetleri aksatarak ve Tanık Koruma programındakilerin isimlerini sızdırarak suç ve kaosa neden olur. Finch, Reese ve Fusco, insanları kurtarmak için çabalarken, Makine, Root'u Samaritan'ın avatarı ile görüşmesi için gönderir. Samaritan, ABD borsasına bir virüs salarak ekonomiyi çökertmeyi planlar. Shaw, metrodan ayrılarak koruma görevinden ayrılır.

2007 yapımı "Dikkat Şehvet" (Lust, Caution) filmi, İkinci Dünya Savaşı sırasında Şangay'da geçmektedir. Hikaye, 1938 yılında başlar ve Wong Chia Chi'nin, tiyatro grubunda bir oyuncu olarak, Japonya ile işbirliği yapan bir kişiyi suikastle ortadan kaldırma planına dahil oluşunu anlatır. Film, şehvet ve casusluk temalarını işler.

"Przesmyk" (Doğu Kapısı), casusluk ve gerilim türlerinde bir Polonya dizisidir. Dizinin konusu: Kişisel bir trajedinin ardından gizli servisten ayrılmayı planlayan Ewa Oginiec'in, ortağının Rus istihbaratı tarafından ifşa edilip gizemli bir şekilde kaybolmasıyla gelişen olayları anlatır. Ewa, ortağını bulmak ve ardındaki sır perdesini aralamak için tehlikeli uluslararası ilişkiler, entrikalar ve casuslukla dolu bir dünyaya adım atar. Bu süreçte, kendi geçmişi ve kimliğiyle de yüzleşmek zorunda kalır.

"Müttefik" (Allied) filminin sonunda Max Vatan, karısı Marianne'in aslında bir Alman casusu olduğunu ve küçük kızları Anna'yı tehdit ederek onu zorladıklarını öğrenir. Max, Marianne'i öldürmezse infaz edileceği için, onunla kaçmaya çalışırken havaalanında yakalanır.

"Yap Ya da Öl" (The Lazarus Papers, 2010) filmi, ölümsüzlük ve aşkın gücü temalarını işler. Konu: Güneydoğu Asya ormanlarında paralı asker Sebastian, şaman Aroon ve ailesini öldürür. Ancak Aroon hayata geri döner ve ölümsüzlüğün sırrını araştırmaya başlar. Bu süreçte, para dolu bir çanta taşıyan Lonny, bir bar işletmecisi olan Kyo ve Nana, kendi hayatlarını yaşamaya çalışır. Film, savaşın kötü sonuçlarını ve insan zekasının, azminin ne kadar önemli olduğunu da vurgular.

2016 yapımı "Ağ" (The Net) filmi, Kuzey Koreli bir balıkçının Güney Kore'ye sürüklenmesiyle yaşadığı siyasal ve insani zorlukları konu alır. Filmin özeti: Teknesinin motoru bozulan balıkçı, akıntıyla Güney Kore sularına sürüklenir. Casus sanılarak gözaltına alınır ve işkence görür. Uzun sorgulamaların ardından Kuzey Kore'ye iade edilir, ancak burada da zorluklar yaşar. İki ideoloji arasında kapana kısılır.

"Kara İstila" ifadesi, farklı bağlamlarda çeşitli konuları ifade edebilir. İşte bazıları: Çizgi Roman: Zahiri Comics'in ilk çizgi romanı olan "Karanlık İstila", bir eserdir. Kitap: Howard Blum tarafından yazılan ve 2014 yılında yayımlanan kurgusal olmayan bir kitap olan "Dark Invasion: 1915, Almanya'nın Gizli Savaşı ve Amerika'daki İlk Terörist Hücresinin Avı". Film: Türkçe dublajlı bir bilimkurgu ve aksiyon filmi.

En ünlü Türk casuslardan bazıları şunlardır: İlyas Bazna (Çiçero). Ahmet Esat Tomruk (İngiliz Kemal). Arman Pandikyan. Kurtuluş Savaşı yıllarında, İngilizler'in İstanbul'u işgali sırasında, Anadolu'ya silah götürecek takalara yapılacak baskınları önceden haber vermiştir. Erje Ayden. Bir dönem Rus istihbaratına çalıştığı yönünde doğrulanmamış şehir efsaneleri bulunmaktadır. Ayrıca, Georg Franz Kolşitzki adlı Polonyalı bir casus da iyi Türkçe bilmesi sayesinde yeniçeri kılığına girerek Viyana’yı kuşatan Osmanlı ordusunun içine sızmış ve Osmanlı ordusunun Viyana önlerinde bozguna uğramasına sebep olmuştur.

Mata Hari, 15 Ekim 1917'de Paris'te kurşuna dizilerek idam edildi. Fransız hükümeti, Mata Hari'yi casusluk suçlamasıyla yargıladı ve yeterli delil olmamasına rağmen onu suçlu buldu. Mata Hari'nin cesedi, infazdan sonra bir anatomi müzesine verildi, ancak 2000 yılında kalıntılarının kaybolduğu ortaya çıktı.

"The Russia House", 1989 yılında John le Carré tarafından yazılan ve 1990 yılında Fred Schepisi tarafından sinemaya uyarlanan bir casusluk romanıdır. Filmin konusu: İngiliz yayınevi müdürü Bartholomew "Barley" Scott-Blair, Moskova'ya iş için gider. Bir yazarlar toplantısında, Batı ile gerginliğin sona erdiğini söyler ve bu, KGB ajanı Dante'nin dikkatini çeker. Birkaç ay sonra, Barley'i bir ticaret fuarında bulamayan Katya Orlova, Barley'e bir el yazması teslim etmesi için yayıncı Nicky Landau'dan yardım ister. El yazması, Sovyetler Birliği'nin nükleer savaş çıkarma kapasitesini detaylandıran bir belgedir. Barley, Dante'nin aslında ünlü Sovyet fizikçi Yakov Efraimovich Saveleyev olduğunu öğrenir. İngiliz ve Amerikan istihbarat servisleri, Barley'i kendi taraflarında çalışmak üzere işe alır. Barley, Katya'ya olan sevgisini itiraf eder ve bir casus olduğunu açıklar. Yakov'un KGB tarafından izlendiğini düşünen Katya, Barley'den onu serbest bırakması için yardım ister. Barley, Katya ve ailesinin Batı'ya güvenli bir şekilde ulaşmasını sağlamak için KGB'ye bilgi verir. Filmin temaları: Soğuk Savaş'ın sonu ve Doğu-Batı ayrışmasının geleceği. Güven ve ihanet. İnsan empatisi ve anlayışının önemi.

Coco Chanel'in sevgililerinden biri olan Baron Hans Günther von Dincklage'nin casus olduğu iddia edilmektedir. Amerikalı gazeteci Hal Vaughn, "Düşmanla Yatmak: Coco Chanel'in Gizli Savaşı" adlı kitabında, Chanel'in von Dincklage ile ilişki yaşadığını ve onun Alman askeri istihbaratı Abwehr için ajan olduğunu öne sürmektedir. Ayrıca, Chanel'in kendisi de 1941 yılında Nazi istihbarat örgütü Abwehr için ajan olarak kaydedildiği ve "Ajan F-7124" kod adını kullandığı belgelenmiştir.

Soğuktan Gelen Casus, İngiliz yazar John Le Carré'nin 1963 tarihli bir Soğuk Savaş casus romanıdır. Romanın konusu: Alex Leamas, İngiliz İstihbaratı için Berlin Duvarı'nın gölgesinde yıllarca görev yaptıktan sonra yorgundur. Teşkilat, Leamas'tan Doğu Almanya'ya geçip ülkesine ihanet etmesini ister. Leamas, bu görev sırasında kendini korkunç bir politik oyunun içinde bulur. Roman, casusluk dünyasının büyük ve acımasız bir satranç tahtası olduğunu anlatır. Bazı alıntılar: "İstihbarat işinin ahlaki bir yasası vardır - başarı sonuçla ölçülür". "İnsanlar değişiyordu ama yüzlerindeki ifade aynıydı". Eser, Publishers Weekly tarafından "Tüm zamanların en iyi casus romanı" seçilmiş ve Time tarafından "Tüm zamanların en iyi 100 romanı" listesine girmiştir.

"The Spy" dizisinin kötü olarak değerlendirilmesinin bazı nedenleri: Kurgunun zayıf olması ve casusluk faaliyetlerinin ile gerilimin iyi yansıtılamaması. İsrail yanlısı anlatım dili kullanılması. Başrol oyuncusunun rolün altından kalkamaması. Ayrıca, bazı izleyiciler dizinin durağan ilerlediğini de belirtmiştir. Dizi, genel olarak Eli Cohen'in hayatını anlatmaktan ziyade İsrail romantizmi yapmakla eleştirilmiştir.

CIA'in en iyi filmi olarak değerlendirilebilecek birkaç yapım: "The Bourne Identity" (2002). "Enemy of the State" (1998). "Argo" (2015). "Salt" (2010). "Three Days of the Condor" (1975).

"39 Buçuk Basamak" oyunu, John Buchan'ın "39 Basamak" adlı romanının, Alfred Hitchcock tarafından beyazperdeye uyarlanmasının, Tiyatroadam tarafından yeniden yorumlanmasıdır. Oyunun konusu: Erken Cumhuriyet döneminde, İstanbul'da geçen oyunda, İskoç yazar John Buchan, Pera Palas Oteli'nde bir serüven romanı üzerinde çalışırken, bir şenlik gecesinde bir cinayetin baş şüphelisi haline gelir. Oyun, uluslararası bir macerayı, Türkiye'nin kültürel belleğiyle harmanlayarak, türler arası melez bir tür yaratma çabasıdır.

Tenet filmi, dünyayı büyük bir tehlikeden kurtarmaya çalışan bir organizasyon ve bu süreçte yer alan bir casusun hikayesini anlatıyor. Filmin temel konusu, zamanın hem ileriye hem de geriye akması gibi beyin yakan detaylar üzerine kurulu. Filmde, kötü adam olarak tasvir edilen Sator'un, aslında dünyanın sonunu getirmeye çalışan değil, hayatta kalmaya çalışan bir karakter olduğu vurgulanıyor. Senaryonun ana fikri, "ters yöne akan zaman" kavramı üzerine kurulu olup, yönetmen Christopher Nolan bu fikri 20 yıldır düşünüyor ve senaryoya dönüştürmesi 4-5 yılını almış.

"Thin Ice" ifadesi, farklı bağlamlarda çeşitli hikayeleri ifade edebilir. İşte bazıları: Doctor Who Bölümü: "Thin Ice", İngiliz bilimkurgu dizisi Doctor Who'nun onuncu sezonunun üçüncü bölümüdür. Film: 2012 yapımı, Jill Sprecher'ın yazıp yönettiği bir Amerikan bağımsız filmidir. Çin Dizisi: 2023 yapımı, Jin Chen'in yönettiği bir Çin casusluk ve gerilim dizisidir. Oyun: "Thin Ice", düşük yer çekimi koşullarında oynanan bir final oyunudur.