BirinciDünyaSavaşı

Stefan Zweig'in "Değişim Rüzgarı" adlı eseri, Birinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa'daki toplumsal değişimlerin bireyler üzerindeki etkisini konu alır. Romanın ana temaları: Zenginlik ve fakirlik arasındaki uçurum. Kendi kimliğini ve yerini bulma arayışı. Yoksulluk ve lüksün insan psikolojisi üzerindeki etkisi. Olay örgüsü: Christine, Avusturya'nın kırsalında yoksul bir postane memurudur.

Ay Yıldız Fedaileri filmi, işgal altındaki bir şehirde, milli mücadele veren çeşitli insan tiplerini anlatıyor. Filmin bazı konuları: Milli mücadele: Filmde, İsmail Çavuş gibi vatanseverlerin, ülkeyi işgalden kurtarma çabaları işleniyor. Aşk: Yüzbaşı Ahmet Bey ile işgal kuvvetleri kumandanının kızı Beatrice arasındaki aşk hikayesi de filmin temalarından biri. Casusluk: Ahmet, casus Despina aracılığıyla İngilizlere yanlış bilgi vererek, milli mücadeleye destek oluyor. Halka eziyet: Hrisantos gibi işgalciden yana olanların, halka eziyet etmesi ve milli kuvvetlerin bu kişilerle mücadelesi.

I. Dünya Savaşı'nda Avusturya-Macaristan'ın kaç askerinin öldüğüne dair kesin bir sayı vermek zordur, ancak bazı kaynaklar şu bilgileri sunmaktadır: 25.248.321 toplam kayıp (ölen, yaralı ve kayıp) arasında Avusturya-Macaristan'ın payı yaklaşık 4.121.000 kişidir. 9 milyon asker hazırladığı bilinmektedir ve bu askerlerin 4 milyonu Macaristan Krallığı'ndandır. Savaşın resmi olmayan ve farklı kaynaklarda değişen sayıları olabileceğinden, bu rakamlar kesin olmayabilir.

Fransa'da 11 Kasım, Birinci Dünya Savaşı'nın 1918'de sona erdiği Ateşkes Günü'ne ithafen resmi tatil olarak kabul edilir. "Fransa 11'de durur" ifadesine dair spesifik bir bilgi bulunamamıştır.

Thomas Edward Lawrence, takma adıyla Arabistanlı Lawrence, İngiliz ordu subayı, arkeolog, diplomat ve yazardır. Yaptıkları: Birinci Dünya Savaşı: Arap Bürosu bünyesinde, Osmanlı İmparatorluğu'na karşı düzenlenen Arap Ayaklanması'nın başarılı olmasındaki en mühim figürdür. İsyanlar ve Gerilla Savaşları: Mekke Şerifi Hüseyin'in oğlu Emir Faysal komutasındaki birliklerle birlikte Osmanlı Ordusu'na karşı gerilla mücadelesi vermiştir. Önemli Olaylar: Akabe ve Şam'ın işgalinde önemli rol oynamış, Hicaz Demiryolu'na sabotajlar düzenlemiştir. Kitap: Savaş anılarını "Bilgeliğin Yedi Sütunu" (Seven Pillars of Wisdom) adlı kitabında toplamıştır. Lawrence, elde ettiği başarılar sebebiyle Britanya Hükûmeti tarafından En Saygıdeğer Askerî Bath Nişanı ile ödüllendirilmiştir.

Wilson ilkelerinin hangi maddesinin Birinci Dünya Savaşı'nın süresini kısalttığına dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Wilson ilkelerinin genel olarak savaş yerine barış odaklı ilişkiler kurmayı amaçladığı bilinmektedir. Wilson ilkeleri, 8 Ocak 1918'de ABD Başkanı Woodrow Wilson tarafından ABD Kongresi'nde açıklanan 14 maddelik bir bildiridir. İlkelerin bazıları şunlardır: Gizli diplomasi kaldırılacak, diplomasi açık olacak. Denizlerde gidiş geliş tamamen serbest olacak. Ekonomik engeller kaldırılacak, ticarette eşitlik sağlanacak. Ülkelerdeki silah gücü, iç güvenliği sağlayacak seviyeye indirilecek. Sömürgelerin talepleri tarafsız bir şekilde ele alınacak.

Birinci Dünya Savaşı'nın en önemli oyuncağı olarak değerlendirilebilecek bir oyuncak bulunmamaktadır. Ancak, bu dönemde üretilen bazı oyuncaklar ve oyuncak türleri şunlardır: Tahta trenler, bez bebekler ve kağıt askerler. Propaganda oyuncakları. Ayrıca, savaş döneminde kan bankaları, hijyenik pedler ve fermuarlar gibi günlük hayatı kolaylaştıran yenilikler de geliştirilmiştir.

"Kara Tren Gecikir Belki Hiç Gelmez" türküsünün hikayesi, 1915 yılında, Osmanlı'nın birçok cephede savaştığı ve asker ihtiyacının çok olduğu döneme dayanır. Türkü, asker yolu bekleyenlerin, tren garlarında sabahlayanların duygularını yansıtır. Hikayenin özeti şu şekildedir: Ulaşım daha çok trenlerle sağlandığından askerler trenlerle taşınmaktaydı. Bu durum, insanların tren istasyonlarında sabahlamasına neden oluyordu. Beklenen trenler genellikle kara haber getiriyordu; gidenler geri dönmüyordu. Analar, bacılar, eşler, gözleri ağlamaktan yorgun düşmüş bir şekilde çaresiz bir bekleyiş içindeydi. Beklenenler bir defa ölmüş olsa da, her tren gelişinde bir kez daha ölüyorlardı. Yorgun, bitkin ve başı eğik kara tren, acı bir çığlıkla uzaklaşıyordu. Umutlar her geçen gün azalıyor, bu bekleyiş ağıta dönüşüyordu.

"Çelik zırhlı duvar" ifadesi, Çanakkale Savaşı ile ilişkilendirilebilir. İstiklal Marşı'nın 7. kıtasında geçen bu dize, Batı'nın teknolojik üstünlüğüne (çelik zırhlı duvar) karşı Türk milletinin iman ve azmini (iman dolu göğüs) vurgular. Ayrıca, "çelik zırhlı duvar" ifadesi, genel anlamda emperyalist kuşatma veya askeri gücü temsil edebilir.

Amiral Mark Bristol'ın gözlemlerinden bazıları şunlardır: Millî Mücadele: Bristol, Erzurum Kongresi'nden önce, 20 Temmuz 1919'da, Anadolu'daki milliyetçi hareketin örgütlendiğini ve Mustafa Kemal Bey ile Rauf Bey'in liderliğinde, İstanbul Hükümeti'nden bağımsız olarak ilerlediğini belirtmiştir. Azınlıklar: Milliyetçi hareketin gelişmesiyle, 1915'te yarım kalan katliamların tekrarlanabileceği endişesini dile getirmiş, ancak Türklerin böyle bir eylemde bulunmayacak kadar sağduyulu olduğunu ifade etmiştir. TBMM: TBMM'nin oldukça düzenli çalıştığını ve Mustafa Kemal Paşa'nın demokratik bir tarza sahip olduğunu kaydetmiştir. Lozan Antlaşması: Lozan Barış Antlaşması'nın onayı sırasında TBMM'de neredeyse hiç muhalif ses çıkmamasını "Mustafa Kemal Paşa diktatörlüğü" olarak nitelendirmiştir. İzmir'in işgali: Yunanlıların İzmir'i işgalinin, Paris Barış Konferansı ilkelerine ve uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirtmiş, bu durumu Amiral Bristol Raporu ile tüm dünyaya duyurmuştur.

Ahmet Ali Efendi, I. Dünya Savaşı sırasında pilot olarak görev yapmıştır. 1915 yılında uçuş sertifikasını alan Ahmet Ali, bir yıl sonra uçuş sınavlarını başarıyla tamamlayarak Osmanlı Hava Kuvvetleri’ne katılmıştır. Ahmet Ali'nin küçük erkek kardeşi Ali, Çanakkale savaşlarında şehit olmuştur. 1918 yılında Türkiye’ye geri dönen Ahmet Ali, 1922 yılında Amasra'ya gönderilen pilotlar arasında yer alarak, İstanbul Boğazı çıkışından itibaren Batı Karadeniz'deki düşman gemilerini takip etme ve rapor etme görevlerinde bulunmuştur.

1. Dünya Savaşı'nda en çok asker şehit olan ülke Rusya'dır. Savaşta Rusya'nın 1.800.000'den fazla askeri hayatını kaybetmiştir. Diğer en çok asker şehit veren ülkeler: Almanya: 1.700.000; Fransa: 1.350.000. Osmanlı İmparatorluğu'nda ise yaklaşık 3.000.000 asker seferber edilmiş ve yaklaşık 772.000 asker hayatını kaybetmiştir.

Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı ordusundan firar eden asker sayısı beş yüz bini bulmuştur. Ancak, firari sayısına dair farklı kaynaklar farklı rakamlar vermektedir: Edward J. Ericson, firari sayısına dair Ahmet Emin (Yalman) tarafından belirtilen 500.000’den fazla sayısını aktarmaktadır. Mehmet Beşikçi ise Birinci Dünya Savaşı boyunca seferber edilen 2.873.000 kişinin yaklaşık yüzde 17’sinin firari olduğunu ifade etmektedir. Firari istatistikleri, genellikle aylık veya istisnai olarak yıllık olarak tutulduğundan, tüm Osmanlı ordusunun firari sayısını kesin olarak belirlemek zordur.

Cevat Çobanlı, Osmanlı ve Türk ordularında çeşitli cephelerde savaşmıştır: I. Dünya Savaşı: Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanlığı yaparak 18 Mart 1915 Deniz Zaferi'nde önemli rol oynamış ve bu başarısından dolayı "18 Mart Kahramanı" unvanını almıştır. Kurtuluş Savaşı: El-Cezire Cephesi Komutanlığı ve 3. Ordu Müfettişliği görevlerinde bulunmuştur. Ayrıca, Trablusgarp Savaşı ve Balkan Savaşları'na da katılmıştır.

Yunanistan, I. Dünya Savaşı'nda Selanik Cephesi'nde savaşmıştır. Ayrıca, Yunan birlikleri savaşın son günlerinde önemli bir rol oynamıştır. Yunanistan, 1917 yılında İtilaf Devletleri safında savaşa dahil olmuştur.

Birinci Dünya Savaşı'nda en iyi tank konusunda kesin bir görüş yoktur, ancak bazı öne çıkan modeller şunlardır: Mark V: Daha iyi transmisyon ve ağır silahlara sahipti. Renault FT: Modern tasarıma sahip ilk tanktı, Fransa 3300'den fazla üretti. Mark IV: Geliştirilmiş Mark I modeliydi, daha fazla zırh ve büyük silahlara sahipti. Tankların etkinliği, teknik özelliklerinin yanı sıra, dönemin askeri stratejileri ve kullanım şekillerine de bağlıdır.

1917 yılında Osmanlı İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı'nda yer almaktaydı. 1917 yılında Osmanlı'nın savaştığı bazı önemli olaylar: Ramadi Muharebeleri. Yunanistan'ın savaş ilanı.

Sina Akşin'in "İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele" adlı üç ciltlik eseri, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerini ve Türkiye'nin bağımsızlık mücadelesini ele alır. Üçüncü cilt, "İç Savaş ve Sevr'de Ölüm", şu konuları işler: Dördüncü Damat Ferit hükümetinin kuruluşundan Sevr Antlaşması'nın imzalanmasına kadar olan süreç; Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri olarak somutlaşan demokratik-ulusçu harekete karşı verilen iç savaş; Emperyalist kuvvetlerin Osmanlı İmparatorluğu'na yönelik planları ve Balkanlar, Ortadoğu ile Anadolu'yu yeniden şekillendirme çabaları.

Hohenzöllern ailesi, Birinci Dünya Savaşı'nın ardından Almanya'dan sürgün edilmiştir. 1918 yılında, savaşın sonunda, Weimar Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla birlikte, 1919 tarihli Weimar Anayasası uyarınca Almanya monarşisi lağvedilmiş ve aristokrasinin ayrıcalıkları sona erdirilmiştir. Bununla birlikte, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, Sovyet makamları, yakında Almanya Demokratik Cumhuriyeti haline gelecek olan işgal altındaki Doğu Almanya bölgesinde bulunan eski soylu ailelerin (saraylar, malikaneler, araziler gibi) mülklerini kamulaştırmıştır. Hohenzöllern ailesi, 1933'te NSDAP'ın iktidara gelmesiyle monarşinin yeniden kurulması düşüncesinin ortaya çıkması üzerine, 1934'te Hitler'in Führer ünvanını almasıyla kesin olarak sürgün edilmiştir.

"Ben Bir Pranga Kaçağıyım" (I Am a Fugitive from a Chain Gang) filmi, haksız yere aldığı cezasını, prangayla diğer mahkumlara bağlı ve ağır işler yaparak çekmek zorunda kalan James Allen'ın hikayesini anlatır. Filmde, Allen'ın dürüst bir hayat sürmek için kaçması, ihanete uğraması, yeniden kaçması ve yakalanmış bir kaçak olarak ömür boyu hapis cezasına çarptırılması işlenir. Ayrıca, kayayı bile orta yerinden çatlatacak sadist gardiyanlar, firarlar, hücre cezası ve parmaklıkların ardındaki kendine özgü dil gibi unsurlar da perdeye taşınır. "Ben Bir Pranga Kaçağıyım" filmi, dönemin yaygın ceza uygulamalarını sert biçimde eleştiren ve hapishane filmlerinin atası kabul edilen bir yapımdır.