Aşiretler

Ahmet Davutoğlu, Taşkent (Pirlerkondu) ilçesini kuran Piri Bey Avşarlarının Piri Şemsi Bey koluna mensup Davutlar obasındandır. İlk soyadları Kalkan iken, babası mensup oldukları obadan dolayı Davutoğlu soyadını almıştır.

Kedru aşireti hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Türkiye'deki bazı Kürt aşiretleri şunlardır: Hevedan Aşireti. Kurdikan Aşireti. Berazi Konfederasyonu. Lak Kurdî Aşireti. Malikan Aşireti. Bu bilgiler, genel bir fikir vermek amacıyla paylaşılmıştır. Aşiretlerin yapıları ve özellikleri zamanla değişebilir.

Andırın'da bulunan bazı aşiretler şunlardır: Bahadırlı Aşireti. Cerit Türkmen Aşireti. Avşar Aşireti. Ayrıca, Aydınlı Aşireti ve Tecirli (Tacirlu) Aşireti de Andırın ve çevresinde tarihsel olarak göçerlik yapmıştır.

Mutki Aşireti'nin kökenleri çok eskilere dayanır ve geçmişi tarihsel belgelere göre Urartular dönemine kadar uzanır. Aşiretin kökeniyle ilgili bazı diğer görüşler ise şunlardır: Şerefname'ye göre, Motikan Aşireti Bitlis'in yerli halkından olup yörede etkin olan Balkaya köyünün kollarından biridir. Bazı kaynaklar, Mutki Aşireti'nin Dünbeli (Dünbülü) aşiretinin bir kolu olduğunu belirtmektedir. Mutki Aşireti, adını Bitlis ilinin Mutki ilçesinden almıştır.

Badıllı Aşireti, tarih boyunca çeşitli aşiretlerle isim benzerliğine sahip olsa da, özellikle Beydilli Türkmenleri ile karıştırılmaktadır. Badıllılar, ağırlıklı olarak Şanlıurfa sınırları içinde yaşamaktadır ve geçmişte bazı kaynaklarda Badeli, Badıli, Bedeli gibi isimlerle de anılmışlardır.

Sarıkamış, Sarıkamış Aşireti'ne mensuptur.

Kaşkay Türkleri, tarihî hadiselerin zorlamasıyla Türkistan'dan göçüp Kafkasya'ya gelmiş ve uzun süre burada kalarak Kafkas dillerinin, özellikle Azeri Türkçesinin etkisinde kalmış bir Türk aşiretidir. 16. yüzyılda Şah İsmail Safevî tarafından Fars’a göçürülmüşlerdir. Kaşkayların hangi Türk boyuna mensup olduğu hususunda görüş ayrılıkları bulunmaktadır. Kaşkay Türkleri, şu anda İran'ın güney, güneybatı ve merkezi bölgelerinde, Şiraz merkez olmak üzere sekiz dokuz eyalette (İsfahan, Fars, Huzistan, Kohkiluye ve Boyerahmet, Kirman, Yezd, Buşehr, Bender Abbas ve Çaharmahal ve Bahtiyarı) dağınık olarak yaşamaktadır.

Ağrı'da bulunan bazı aşiretler şunlardır: Ağrı Merkez: Celalî, Xelesinî, Redkan, Çixurî, Pinaşî, Başimî, Banoki, Hemdıki, Melayî, Pîrebadî, Şahkurdî, Mikaîlî, Êlî, Karapapak (Ecem), Memanî, Cemaldînî, Azîzî, Setkî, Gelturi. Doğubayazıt: Redkan, Şêx, Boşik, Karapapak (Ecem), Sîpkî, Memanî. Diyadin: Qaskî, Xidirî, Pinaşî-Meleyî, Xelesînî, Gêloyî, Romoyî, Keroyî, Delkî, Çomoyî, Hesoyî. Patnos: Sîpkî, Memanî, Asî, Berjêrî. Hamur: Pîrebadî, Ecoyî, Nezoyî, Lewendî (Hemdikî), Etmanekî, Mikaîlî, Redkan, Celalî. Tutak: Sîpkî, Redkan, Şadî, Dimilî, Motî, Kulkî, Memanî. Taşlıçay: Êlî, Bêskî, Mîrekî, Êlî, Memanî, Berazî. Bu aşiretler, Ağrı'nın merkez ve ilçelerinde yaygın olarak bulunmaktadır.

Alhas soyunun kökeni hakkında farklı görüşler bulunmaktadır: Türk kökenli: Orta Asya'dan göç etmiş Türk boylarından geldiği düşünülmektedir. Kürt kökenli: Kürt kökenli olabileceği ve bölgedeki diğer Kürt aşiretlerine benzediği belirtilmektedir. Arap kökenli: "Al" önekinin Arap kültürlerinde sıkça kullanılması nedeniyle Arap kökenli olabileceği ifade edilmektedir. Türkmen kökenli: Anadolu'nun güneydoğusunda yerleşik Türkmen aşiretlerinin de Alhas Aşireti'nin oluşumunda rol oynadığı düşünülmektedir. Ayrıca, aşiretin isminin zamanla değişerek "Alxas" halini aldığı ve esas isminin "Ağraz" olduğu da öne sürülmektedir. Bu bilgiler kesin olmayıp, aşiretlerin tarihsel geçmişleri ve bölgenin etnik yapısına dayalı olarak şekillenmiştir.

Savur'da bulunan bazı aşiretler: Hacıbeyoğlu Ailesi. Sürgücü Aşireti. Ayrıca, Savur'da Arap, Süryani ve Türk kökenli aileler de bulunmaktadır.

Atma Aşireti, Bozok Türkmenleri'ne ve muhtemelen Beydili/Begdili boyuna mensuptur. Osmanlı tahrir defterlerinde Atmalılar'ın bazen "Türkmen Ekradı" (Türkmen Kürtleri), bazen de "Ekrad" (Kürtler) olarak anıldıkları belirtilmektedir. Atmalılar'ın Rişvan aşireti ile herhangi bir bağlarının bulunmadığı kesindir.

Dombeli aşireti, diğer adıyla Dunbuliler, İran, Irak, Suriye, Filistin, Azerbaycan, Rusya ve Ermenistan gibi birçok ülkeye dağılmış durumdadır. Türkiye'deki Dunbuli kabileleri ise genellikle Siverek, Diyarbakır ve Çermik bölgelerinde yaşamaktadır. Ayrıca, Azerbaycan'daki Dunbuli kabileleri Şii inancını taşırken, Irak'taki Yezidi Dunbuliler, Dasini aşiretine bağlı olarak hayatını sürdürmektedir. Suriye'deki Dunbuliler ise Kürt Dağı ve Afrin civarında yaşamaktadır.

Cerit Aşireti, Oğuzların Bozok koluna bağlı Beydili (Begtili) boyuna mensuptur.

Yozgat'ın en büyük aşireti hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Türkiye'nin en büyük aşiretleri arasında İzol Aşireti, Milli Aşireti ve Ertoşi Aşireti gibi büyük nüfuslu aşiretler bulunmaktadır. İzol Aşireti: Özellikle Şanlıurfa merkezli olup geniş bir aile yapısına sahiptir. Milli Aşireti: Türkiye'nin dört bir yanına yayılmış durumda olup, nüfusunun 5 milyonu bulduğu tahmin edilmektedir. Ertoşi Aşireti: Van ve Hakkari bölgelerinde yoğunlaşmıştır.

Boynuinceli Aşireti, Aksaray, Kırşehir, Nevşehir, Koçhisar, Mersin, Erdemli, Silifke, Karaman gibi illerde ve bu illere bağlı çeşitli ilçelerde bulunmaktadır. Aksaray ve Kırşehir: Aşiretin büyük bir kısmı bu bölgelerde yoğunlaşmıştır. Nevşehir: Özellikle Hacıbektaş, Gülşehir ve Kozaklı ilçelerinde Boynuinceli Aşireti'ne bağlı cemaatler bulunmaktadır. Mersin: Erdemli ve Silifke yaylalarında yaşayan Boynuinceli Yörükleri, 1950'den sonra yerleşik hayata geçmeye başlamıştır. Karaman: Aşiretin bir kolu Karaman'da yer alan Yeniköy'de yerleşik hayata geçmiştir.

Şanlıurfa'nın Suruç ilçesinin en büyük aşireti hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Şanlıurfa genelinde en büyük aşiretler arasında İzol, Bucak, Şeyhanlı, Mersavi ve Biniicil aşiretleri yer almaktadır. Suruç'ta hangi aşiretin en büyük olduğu konusunda daha spesifik bir bilgi için yerel kaynaklara veya güncel araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Keskoyi aşireti, Ağrı'nın Taşlıçay ilçesine bağlı Adakend (Adakent mezrası) ve Avekevira Jorîn (Yukarıtaşlıçay) gibi yerleşim yerlerinde bulunmaktadır. Keskoyi aşireti, genellikle Celalî koluna mensuptur.

Milli Aşireti'nin kökeni hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, çeşitli teoriler mevcuttur: Kürt Kökenli Teori: Sosyolog Ziya Gökalp'in görüşlerine göre, Milli Aşireti Kürtlerin Kurmanci grubuna mensuptur. Türkmen Kökenli Teori: Bazı araştırmacılar, Milli Aşireti'nin Oğuzların Yazır boyuna mensup olduğunu öne sürmektedir. Göç Teorisi: Bir diğer teori, Milli Aşireti'nin Orta Asya'dan göç eden Türk boylarının birleşmesiyle oluştuğunu savunmaktadır. Milli Aşireti, tarihsel olarak hem Osmanlı İmparatorluğu hem de Cumhuriyet dönemi sırasında büyük bir nüfusa sahip olmuş ve sosyal yapılarıyla önemli bir yer tutmuştur.

Van'da 23 aşiret bulunmaktadır. Bu aşiretlerden bazıları şunlardır: Ertoşi; Pinyanişi; Bıruki; Graviler; Kureyşan; Bayram; Gevdan; Soran.

Ensarioğulları, Ensarioğlu aşiretine mensuptur.