• Buradasın

    Kompülsif davranış bozukluğu neden olur?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Kompülsif davranış bozukluğunun (OBD) kesin nedeni bilinmemektedir, ancak gelişiminde biyolojik, genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir 13.
    OBD'nin bazı nedenleri:
    • Genetik faktörler: Aile bireylerinde OBD olan kişilerin bu bozukluğu geliştirme riski daha yüksektir 13.
    • Çevresel faktörler: Çocukluk döneminde yaşanan travmalar, ağır stres, aile içi baskılar ve ciddi hayat değişiklikleri OBD belirtilerini tetikleyebilir 13.
    • Serotonin dengesizliği: Beyindeki serotonin kimyasındaki bozukluk, obsesif düşüncelerin ve kompulsif davranışların artmasına neden olabilir 15.
    OBD, sosyal öğrenme yoluyla da edinilebilir 3.

    Konuyla ilgili materyaller

    Kompülsiyon ve obsesif aynı şey mi?

    Hayır, kompülsiyon ve obsesif aynı şey değildir. Obsesif, kişinin zihnine irade dışı giren ve zihninden çıkaramadığı düşünce, fikir ve dürtülerdir. Kompülsiyon ise obsesyonların neden olduğu sıkıntı ve huzursuzluğu azaltmak ya da ortadan kaldırmak üzere yapılan yineleyici davranış ve zihinsel eylemlerdir. Obsesif-kompülsif bozukluk (OKB), obsesyon ve kompülsiyonun bir arada görüldüğü bir ruhsal hastalıktır.

    Dürtü ve davranış bozukluğu neden olur?

    Dürtü ve davranış bozukluklarının nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, çeşitli faktörler bu durumun ortaya çıkmasına yol açabilir: Genetik: Biyolojik ebeveynlerden gelen genetik faktörler dürtü kontrol bozukluklarında önemli bir rol oynar. Çevresel faktörler: Şiddet, istismar, ihmal, düşük sosyoekonomik durum ve akran zorbalığı gibi çevresel etmenler bu bozukluklara neden olabilir. Biyoloji: Beyindeki veya hormonlardaki anormal değişiklikler de dürtü kontrol bozukluklarına yol açabilir. Kişilik özellikleri: Yenilik arama davranışları ve başkalarıyla ilişki kurmada zorluk yaşama gibi kişilik özellikleri, bir kişiyi dürtü kontrol bozukluğu geliştirme riskine sokabilir. Diğer sağlık sorunları: Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), bipolar bozukluk ve obsesif-kompulsif bozukluk gibi ruh sağlığı sorunları dürtü kontrol bozukluklarıyla birlikte görülebilir. Dürtü ve davranış bozukluklarının tedavisi için psikoterapi ve ilaç tedavisi gibi yöntemler uygulanabilir.

    Duygu durum bozukluğu ve davranış bozukluğu aynı şey mi?

    Hayır, duygu durum bozukluğu ve davranış bozukluğu aynı şey değildir. Duygu durum bozukluğu, kişinin ruh hâlinde, enerjisinde ve düşünce biçiminde değişikliklere yol açan zihinsel bir sağlık sorunudur. Davranış bozukluğu ise, bireyin sosyal çevresinde, evde veya okulda ciddi sorunlara yol açan, tekrarlayıcı ve yıkıcı davranış örüntüleridir. Bu iki durum farklı psikolojik sorunları ifade eder ve tedavi süreçleri de farklılık gösterir.

    Kompülsif davranış örnekleri nelerdir?

    Kompülsif (zorlantı) davranışlara bazı örnekler: Elleri defalarca yıkama veya aşırı temizlik yapma. Kapıların kilitli olduğunu tekrar tekrar kontrol etme. Bir nesneyi belirli bir sayıda yapma veya bir düzen içinde yerleştirme. Sayma takıntısı. Sürekli duş alma isteği. Kendine zarar verdiğini düşündüğü insanlardan, mekânlardan ve nesnelerden bilinçli şekilde kaçmak. Bir şeyleri hep aynı şekilde düzenlemek ya da organize etmek. Aşırı derecede veya ritüelleştirerek yemek, kumar oynamak, trikotillomani (saç yolma) gibi davranışlar. Kompülsif davranışlar, obsesyonları (takıntıları) ortadan kaldırma çabası olabilir ve genellikle mantıksız olsalar da kişi bu davranışları yapmadan kendini rahat hissetmez.

    Obsesfif kompulsif bozukluk belirtileri nelerdir?

    Obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) belirtileri şu şekilde sıralanabilir: Obsesyon (takıntılı düşünceler): Kirlenme korkusu ve mikroplardan kaçınma; Düzen ve simetri takıntısı; Kendisinin ya da sevdiklerinin zarar göreceğine dair korkular; Başkalarının dokunduğu nesnelere dokunamama; Kapı veya ocak gibi güvenlik unsurlarını sürekli kontrol etme ihtiyacı; Bir duayı, kelimeyi veya ifadeyi içten tekrarlama. Kompulsiyon (zorlayıcı davranışlar): Sürekli el yıkama veya aşırı temizlik yapma; Kapıların kilitli olduğunu tekrar tekrar kontrol etme; Bir nesneyi belirli bir sayıda yapma veya bir düzen içinde yerleştirme; Sayma takıntısı; Sürekli duş alma isteği. OKB belirtileri, günlük yaşamı etkileyecek, günlük aktiviteleri kısıtlayacak düzeye geldiğinde bir uzmana başvurulması önerilir.

    Madde bağımlılığı neden davranış bozukluğuna yol açar?

    Madde bağımlılığı, beyindeki kimyasal dengeyi bozarak ve ödül sistemini aşırı uyararak davranış bozukluklarına yol açar. Bu durum, aşağıdaki şekillerde kendini gösterir: Kişilik değişiklikleri: Empati eksikliği ve başkalarına karşı duyarsızlık gibi kişilik özelliklerinde ani değişiklikler görülebilir. Karar verme bozuklukları: Beynin ön bölgesindeki hasar, bireyin kötü kararlar almasına ve uzun vadeli sonuçları göz ardı etmesine neden olabilir. Duygusal düzenleme sorunları: Madde kullanımı, beyindeki duygusal düzenlemeyi bozarak depresyon, kaygı, öfke ve diğer duygusal dalgalanmalara yol açabilir. İçsel kontrol kaybı: Dürtü kontrol merkezinin bozulması, kişinin isteklerine karşı daha az direnç göstermesine neden olabilir. Ayrıca, madde bağımlılığı sırasında beynin yapısal bütünlüğü de bozulabilir, bu da bellekte bozulmalar ve öğrenme güçlükleri yaratabilir. Madde bağımlılığının yol açtığı davranış bozuklukları, fiziksel sağlık sorunları, ruh halindeki değişiklikler ve sosyal ilişkilerde mesafe koyma gibi belirtilerle de kendini gösterebilir.

    Kompülsif dürtü bozukluğu nedir?

    Kompülsif dürtü bozukluğu, diğer adıyla obsesif-kompulsif bozukluk (OKB), kontrol edilemeyen ve tekrarlayan düşünceler olan obsesyonlar (takıntı) ve tekrarlı bir şekilde sürekli yapma dürtüsü olan kompulsiyonlardan (zorlantı) oluşan kronik bir hastalıktır. Obsesyon belirtileri: Sürekli temizlik yapma ihtiyacı; Aşırı teyit ve reasürans ihtiyacı; Sevdiklerine zarar gelecek korkusunun akıldan çıkmaması; Akıldan atılamayan düşünceler; Çoğu şeyi birden fazla kez yapmak (el yıkama, ocak kapatma, kontroller); Olur olmadık zamanlarda akılda beliren cinsel görüntüler ve düşünceler; Belirli rutinler oluşturmak. Kompulsiyon belirtileri: Sürekli olarak kontrol davranışlarında bulunmak; Sürekli olarak sayı saymak; Aynı duayı birden fazla kez okumak; Ciddi biriktirme ve toplama davranışı; Her şeyi simetrik ve düzgün tutmak; El sıkışmamak; Kapı kollarına dokunmamak. OKB tedavisi, psikoterapi (bilişsel davranışçı terapi) ve bazı durumlarda antidepresan ilaçlarla yapılır.