Victor Hugo, "Bir İdam Mahkûmunun Son Günü" adlı eserinde ölüm cezasının insanlık dışı ve trajik yanlarını anlatmayı amaçlar 134.

Romanda, bir cinayet nedeniyle ölüm cezasına çarptırılan ve idamını bekleyen bir mahkûmun düşünceleri ve duyguları aktarılır 14. Mahkûm, önce kurtulacağı umuduyla yaşar, ancak zamanla bu umudun yok olmasıyla ölüm korkusuyla yüzleşir 4. Eserde, mahkûmun ruhunda meydana gelen değişiklikler ve hayata karşı hislerinin nasıl değiştiği anlatılır 4.

Hugo, bu romanıyla aynı zamanda, süreci yaşayan ve izleyen insanların olaya farklı algılarla yaklaştığını da vurgular 2.

Hugo, liberal bir ortamda, idamın siyasal bir polemik haline getirilmesine karşı olduğunu da dile getirir 3.

Yazar, bu yapıtıyla, seçilmiş bir katil veya suçlunun özel savunmasını değil, genel ve sürekli bir insan hakları davasını savunduğunu belirtir 3.