Tüz ve tüzlük terimleri, tarih bağlamında İlk Türk Devletleri döneminde kullanılan hukuk kavramlarıdır. Tüz, Türklerde yöneticilerle yönetilenler arasında karşılıklı görev ve sorumlulukları belirten sözlü bir antlaşma anlamına gelir. Tüzlük ise tören değişmeyen dört hükmünden biridir ve eşitlik anlamına gelir.
Uzluk kelimesi, farklı anlamlara gelebilir: Ustalık, işinin eri olma durumu, hazakat, ehliyet. Topraktan yapılmış, kulpsuz, küçük çömlek (halk ağzında). İyilik ve yararlılık (eski Türk töresi). Devletin taşıması gereken hasletlerden biri; fayda, faydalılık (Türk örfü).
{"b4vb0":{"state":{"logoProps":{"url":"https://yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://yandex.com.tr/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"answers","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/travel","title":"Seyahat","id":"travel"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"isBirthdayUserId":true,"className":"PortalHeader-User"},"userIdProps":{"flag":"skin","lang":"tr","host":"yandex.com.tr","project":"neurolib","queryParams":{"utm_source":"portal-neurolib"},"retpath":"https%3A%2F%2Fyandex.com.tr%2Fyacevap%2Fc%2Fkultur-ve-sanat%2Fq%2Fuzluk-ve-tuzluk-nedir-1899414877%3Flr%3D213%26ncrnd%3D46211","tld":"com.tr"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Yapay zeka ile bul","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"neurolib_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://yandex.com.tr/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"8145514511755849556","lr":213,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1755849669142598-126384048779434183-balancer-l7leveler-kubr-yp-sas-93-BAL","lr":"213","aliceDeeplink":"{\"text\":\"\"}"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"b4vbw01-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header"},"b4vb1":{"state":{"links":[{"id":"main","url":"/yacevap","title":"Ana Sayfa","target":"_self"},{"id":"technologies","url":"/yacevap/c/teknoloji","title":"Teknoloji","target":"_self"},{"id":"psychology-and-relationships","url":"/yacevap/c/psikoloji-ve-iliskiler","title":"Psikoloji ve İlişkiler","target":"_self"},{"id":"science-and-education","url":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim","title":"Bilim ve Eğitim","target":"_self"},{"id":"food","url":"/yacevap/c/yemek","title":"Yemek","target":"_self"},{"id":"culture-and-art","url":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat","title":"Kültür ve Sanat","target":"_self"},{"id":"tv-and-films","url":"/yacevap/c/filmler-ve-diziler","title":"Filmler ve Diziler","target":"_self"},{"id":"economics-and-finance","url":"/yacevap/c/ekonomi-ve-finans","title":"Ekonomi ve Finans","target":"_self"},{"id":"games","url":"/yacevap/c/oyun","title":"Oyun","target":"_self"},{"id":"sport","url":"/yacevap/c/spor","title":"Spor","target":"_self"},{"id":"beauty-and-style","url":"/yacevap/c/guzellik-ve-moda","title":"Güzellik ve Moda","target":"_self"},{"id":"useful-tips","url":"/yacevap/c/faydali-ipuclari","title":"Faydalı İpuçları","target":"_self"},{"id":"auto","url":"/yacevap/c/otomobil","title":"Otomobil","target":"_self"},{"id":"law","url":"/yacevap/c/hukuk","title":"Hukuk","target":"_self"},{"id":"travel","url":"/yacevap/c/seyahat","title":"Seyahat","target":"_self"},{"id":"animals-and-nature","url":"/yacevap/c/hayvanlar-ve-doga","title":"Hayvanlar ve doğa","target":"_self"},{"id":"health","url":"/yacevap/c/saglik","title":"Sağlık","target":"_self"},{"id":"other","url":"/yacevap/c/diger","title":"Diğer","target":"_self"}],"activeLinkId":"culture-and-art","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"b4vbw02-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header-categories"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header-categories"},"b4vb2":{"state":{"tld":"com.tr","markdown":"**Uzluk ve tüzlük**, İslamiyet öncesi Türk devletlerinde kullanılan iki kavramdır [```2```](https://eksisozluk.com/tuzluk--3137011).\n\n* **Uzluk**, \"iyilik, faydalık\" anlamına gelir [```1```](https://sahipkiran.org/2019/07/08/dort-temel-oguz-toresi/)[```3```](https://www.instagram.com/p/CrThA0WMIO3/). İnsanların birbirlerine yardımcı olması, sevgi, saygı ve hoşgörü beslemesi gerektiğini ifade eder [```3```](https://www.instagram.com/p/CrThA0WMIO3/).\n* **Tüzlük**, \"eşitlik\" demektir [```1```](https://sahipkiran.org/2019/07/08/dort-temel-oguz-toresi/)[```2```](https://eksisozluk.com/tuzluk--3137011)[```3```](https://www.instagram.com/p/CrThA0WMIO3/). Karşısındaki kişinin statüsüne veya konumuna bakılmaksızın herkese eşit davranılması gerektiğini ifade eder [```3```](https://www.instagram.com/p/CrThA0WMIO3/).","sources":[{"sourceId":1,"url":"https://www.instagram.com/p/CrThA0WMIO3/","title":"Doç. Dr. Şafak Nakajima on Instagram: \"KÖNİLİK...","shownUrl":"https://www.instagram.com/p/CrThA0WMIO3/"},{"sourceId":2,"url":"https://www.dayibilir.com/soru/121398/uzluk-nedir-eski-turklerde","title":"Uzluk Nedir Eski Türklerde?-121398...","shownUrl":"https://www.dayibilir.com/soru/121398/uzluk-nedir-eski-turklerde"},{"sourceId":3,"url":"https://acikders.ankara.edu.tr/course/view.php?id=1667","title":"Ders: Türk Düşüncesi, Mitolojisi ve Devlet Anlayışı","shownUrl":"https://acikders.ankara.edu.tr/course/view.php?id=1667"},{"sourceId":4,"url":"https://www.tarihogren.com/tarihdersleri/islamiyet-oncesi-turk-devletlerinde-hukuk-sistemi","title":"İslamiyet öncesi türk devletlerinde hukuk...","shownUrl":"https://www.tarihogren.com/tarihdersleri/islamiyet-oncesi-turk-devletlerinde-hukuk-sistemi"},{"sourceId":5,"url":"https://eksisozluk.com/uzluk--2173161","title":"Uzluk - Ekşi Sözlük","shownUrl":"https://eksisozluk.com/uzluk--2173161"}],"isHermione":false,"headerProps":{"header":"Uzluk ve tüzlük nedir?","homeUrl":"/yacevap","categoryUrl":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat","categoryTitle":"Kültür ve Sanat","canUseNativeShare":false,"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"YazekaAnswers","title":"Bu yanıtta yanlış olan ne?","checkBoxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]}}],"tags":[{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"Tarih"},{"href":"/yacevap/t/kultur","text":"Kültür"},{"href":"/yacevap/t/insaniliskileri","text":"İnsanİlişkileri"}]},"suggestProps":{"suggestItems":[{"id":0,"text":"Tüzlük kavramı modern hukukta nasıl yer alır?","url":"/search?text=T%C3%BCzl%C3%BCk+kavram%C4%B1+modern+hukukta+nas%C4%B1l+yer+al%C4%B1r%3F&promo=force_neuro"},{"id":1,"text":"Eski Türk töresi hakkında daha fazla bilgi var mı?","url":"/search?text=Eski+T%C3%BCrk+t%C3%B6resi&promo=force_neuro"},{"id":2,"text":"Uzluğun günümüzdeki yansımaları nelerdir?","url":"/search?text=Uzlu%C4%9Fun+g%C3%BCn%C3%BCm%C3%BCzdeki+yans%C4%B1malar%C4%B1&promo=force_neuro"},{"id":-1,"url":"/search?text=Uzluk+ve+t%C3%BCzl%C3%BCk+nedir%3F&promo=force_neuro","text":"Daha fazla bilgi"}]},"feedbackProps":{"feature":"YazekaAnswers","baseProps":{"metaFields":{"yandexuid":"8145514511755849556","reqid":"1755849669142598-126384048779434183-balancer-l7leveler-kubr-yp-sas-93-BAL"}},"positiveCheckboxLabels":[{"value":"Yanıtı çok beğendim"},{"value":"Yanıtta gerekli bilgiler var"},{"value":"Kolay anlaşılır"},{"value":"Diğer"}],"negativeCheckboxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]},"dialogStoreProps":{"baseUrl":"","baseUrlWs":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isHermione":false,"isMacOS":false,"tld":"com.tr","isEmbeddedFuturis":false,"isLoggedIn":false,"brand":"yazeka","reqId":"1755849669142598-126384048779434183-balancer-l7leveler-kubr-yp-sas-93-BAL","device":{"isIOS":false,"platform":"desktop"}},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"b4vbw03-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"question"},"b4vb3":{"state":{"relatedMaterials":[{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.tarihogren.com/tarihdersleri/islamiyet-oncesi-turk-devletlerinde-hukuk-sistemi?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tarihkursu.com/index.php/2024/11/12/turk-kultur-ve-medeniyet-tarihi-iii-unite-turklerde-hukuk/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.ustayemektarifleri.com/soru-ve-cevaplar/tuzluk-ne?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tarihvakti.com/islamiyet-oncesi-turklerde-hukuk/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.tarihbilimi.net/ilk-turk-devletlerinde-hukuki-yapi-2/?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/hukuk/q/tuz-ve-tuzluk-ne-demek-tarih-715812461","header":"Tüz ve tüzlük ne demek tarih?","teaser":"Tüz ve tüzlük terimleri, tarih bağlamında İlk Türk Devletleri döneminde kullanılan hukuk kavramlarıdır. Tüz, Türklerde yöneticilerle yönetilenler arasında karşılıklı görev ve sorumlulukları belirten sözlü bir antlaşma anlamına gelir. Tüzlük ise tören değişmeyen dört hükmünden biridir ve eşitlik anlamına gelir.","tags":[{"href":"/yacevap/t/hukuk","text":"Hukuk"},{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"Tarih"},{"href":"/yacevap/t/antlasma","text":"Antlaşma"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://sozluk.memurlar.net/konu/tuze/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.wiktionary.org/wiki/t%C3%BCze?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/aksozluk.org/tuze?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.dersimiz.com/terimler-sozlugu/tuze-nedir-ne-demek-17915?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.sorumatix.com/191376/fars%C3%A7a-k%C3%B6kenli-s%C3%B6zc%C3%BCkt%C3%BCr-kelimesinin-kar%C5%9F%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1-s%C3%B6zc%C3%BC%C4%9F%C3%BCd%C3%BCr?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/hukuk/q/tuze-ve-hukuk-ayni-sey-mi-1433963555","header":"Tüze ve hukuk aynı şey mi?","teaser":"Evet, tüze ve hukuk aynı anlama gelir. Hukuk, toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım gücünü belirleyen yasaların bütünüdür.","tags":[{"href":"/yacevap/t/hukuk","text":"Hukuk"},{"href":"/yacevap/t/terimler","text":"Terimler"},{"href":"/yacevap/t/anlamkarsilastirmasi","text":"AnlamKarşılaştırması"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://kelimebulucu.com/sozluk/uzluk-nedir-uzluk-ne-demek?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://kelimeler.net/uzluk-kelimesinin-anlami-nedir?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.kelimecim.com/anlam-bul/uzluk-kelimesinin-anlami?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://eksisozluk.com/uzluk--2173161?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.kelimetre.com/uzluk-ne-demektir?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/diger/q/uzluk-ne-anlama-gelir-3761317581","header":"Uzluk ne anlama gelir?","teaser":"Uzluk kelimesi, farklı anlamlara gelebilir: Ustalık, işinin eri olma durumu, hazakat, ehliyet. Topraktan yapılmış, kulpsuz, küçük çömlek (halk ağzında). İyilik ve yararlılık (eski Türk töresi). Devletin taşıması gereken hasletlerden biri; fayda, faydalılık (Türk örfü).","tags":[{"href":"/yacevap/t/dil","text":"Dil"},{"href":"/yacevap/t/anlam","text":"Anlam"},{"href":"/yacevap/t/kelimebilgisi","text":"KelimeBilgisi"}]}],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"b4vbw04-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"related"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"related"},"b4vb4":{"state":{"tld":"com.tr","isIos":false,"isQuestionPage":true,"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"b4vbw05-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"ask_question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"ask_question"},"b4vb5":{"state":{"generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/tos/"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"url":"https://www.tiktok.com/@yandex.turkiye","type":"tiktok","title":"TikTok"},{"url":"https://www.youtube.com/@YandexTurkiye","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://www.facebook.com/YandexComTr","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://www.instagram.com/yandex__turkiye/","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://x.com/yndxturkiye","type":"x","title":"X"}],"categoriesLink":[],"disclaimer":"Seçili sitelerdeki metinlere göre Yazeka tarafından oluşturulan yanıtlardır. Hatalar içerebilir. Önemli bilgileri kontrol ediniz.","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"b4vbw06-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"footer"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"footer"}}