Serbest müstezat, 19. yüzyıl sonlarında özellikle Servet-i Fünun ve Fecr-i Ati şairleri tarafından geliştirilen, klasik müstezat nazım biçiminin daha özgür bir yorumudur. Özellikleri: Ölçü ve uyak: Hem aruz hem de hecenin çeşitli kalıplarıyla yazılabilir. Mısra düzeni: Uzun ve kısa mısralar belirli bir düzen içinde veya düzensiz olarak kullanılabilir. Kafiye: Kafiye örgüsünün düzenlenişi şairin isteğine bağlıdır. Ahenk: Şiirin bütününde ahenk unsuru korunur, ancak belirli kalıplara uyma zorunluluğu yoktur. Örnekler: Ahmet Haşim'in "O Belde" şiiri. Mehmet Akif Ersoy'un "Süleymaniye Kürsüsünde" adlı eserinde serbest müstezat ile yazılmış bölümler. Serbest müstezat, geleneksel şiir kurallarından sıyrılarak modern serbest şiirin öncüsü olmuştur.