Osmanlı Devleti'nin Avrupa'ya göre geri kalmasında etkili olan süreçler şunlardır: 1. Coğrafi Keşifler: İpek ve Baharat yollarının önemini azaltması, Osmanlı'nın ekonomik durumunu olumsuz etkiledi ve ticaret avantajını zayıflattı. 2. Sanayi İnkılabı: Avrupa'da sanayinin modernleşmesi, Osmanlı'nın teknoloji ve sanat alanında geri kalmasına neden oldu. 3. Rönesans ve Reform: Avrupa'da bilim, sanat ve edebiyatta yaşanan ilerlemeler, Osmanlı'nın bu alanlarda geride kalmasına yol açtı. 4. Kapitülasyonların Artması: Avrupalı devletlerin Osmanlı topraklarında imtiyazlar elde etmesi, ekonomik bağımlılığı artırdı. 5. Askeri Sistemin Bozulması: Ateşli silahların etkin kullanımının artması ve tımar sisteminin bozulması, Osmanlı ordusunun Avrupa'ya göre zayıflamasına sebep oldu.