Esnaf muafiyeti ve işyeri açma ruhsatı farklı kavramlardır. Esnaf muafiyeti, belirli şartları sağlayan küçük işletmelerin vergi mükellefiyeti dışında bırakılarak gelir vergisi ödememelerini sağlayan bir uygulamadır. İşyeri açma ruhsatı ise, yetkili idareler tarafından verilen ve bir işletmenin yasal olarak faaliyet gösterebilmesi için gereken izin belgesidir. Dolayısıyla, esnaf muafiyeti ve işyeri açma ruhsatı amaçları ve kapsamları açısından farklıdır.